Psychologiczne uwarunkowania sprawności metajęzykowej dzieci w wieku przedszkolnym

Autor

  • Katarzyna Jachimowska University of Lodz, Faculty of Philology, Institute of Polish Philology and Logopaedics, Department of Contemporary Polish Language, 171/173 Pomorska street, 90-236 Łódź https://orcid.org/0000-0002-6770-3988
  • Paulina Pawłowska University of Lodz, Faculty of Philology, Institute of Polish Philology and Logopaedics, Department of Contemporary Polish Language, 171/173 Pomorska street, 90-236 Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.04.04

Słowa kluczowe:

metajęzyk, znaczenie, definiowanie

Abstrakt

Artykuł dotyczy psycholingwistycznych zjawisk związanych z metajęzykiem, świadomością metajęzykową oraz dziecięcą sprawnością semantyczną. Głównym celem działań empirycznych było zgłębienie psychologicznych i językowych uwarunkowań nabywania znaczeń wyrazów przez dzieci 4- i 6-letnie. Sprawdzono, jak dzieci rozumieją znaczenia wyrazów z dwóch kategorii: dom oraz rodzina. Zaprezentowane w artykule analizy i wnioski dotyczące kreowania znaczeń pojęć skoncentrowane są wokół symbiozy dwóch płaszczyzn: poznawczej oraz językowej. Analiza zebranego materiału empirycznego wskazała, że dzięki ich kompilacji ujawnia się specyfika dziecięcej refleksji metajęzykowej oraz profili pojęć – ściśle zdeterminowanych przez procesy mentalne.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Aitchison J., 1991, Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Artowicz I., 2005, Prototyp, stereotyp oraz profile pojęcia “dom” w wypowiedziach młodzieży na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród uczniów klas I i II gimnazjum, “Komunikacja i Tekst w Perspektywie Rozwojowej i Dydaktycznej. Studia Pragmalingwistyczne”, no. 4, pp. 113–128.
Google Scholar

Boniecka B., 2001, Definicje i eksplikacje dziecięce, [in:] S. Grabias (ed.), Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria. Praktyka, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 159–174.
Google Scholar

Borowiec H., 2001, Sprawność semantyczna dzieci w wieku przedszkolnym, [in:] S. Grabias (ed.), Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria. Praktyka, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 151–157.
Google Scholar

Domy, domki, domeczki – scenariusz zajęć, 2015, http://www.edukacja.edux.pl/p-26251-domy-domki-domeczki-scenariusz-zajec.php (accessed: 20.02.2019).
Google Scholar

Drabik L., Kubiak-Sokół A., Sobol E., Wiśniakowska L. (eds.), 2009, Słownik języka polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Grabias S., 2014, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [in:] S. Grabias, M. Kurkowski (eds.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 15–71.
Google Scholar

Krasowicz-Kupis G., 1999, Rozwój metajęzykowy a osiągnięcia w czytaniu dzieci 6–9-letnich, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Kwarciak B., 1995, Początki i podstawowe mechanizmy świadomości metajęzykowej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Manasterska-Wiącek E., 2018, Z dziecięcych refleksji nad językiem, “Etnolingwistyka”, vol. XXX, pp. 285–302.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/et.2018.30.285

Peplińska M., Święcicka M., 2005, Sposoby konceptualizacji pojęcia “miłość” w języku dzieci i młodzieży, “Komunikacja i Tekst w Perspektywie Rozwojowej i Dydaktycznej. Studia Pragmalingwistyczne”, no. 4, pp. 182–196.
Google Scholar

Polański K. (ed.), 1999, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Google Scholar

Porayski-Pomsta J., 1994, Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium psycholingwistyczne, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Strelau J., 2000, Psychologia. Podręcznik akademicki. Podstawy psychologii, vol. I, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Wiśniewska-Kin M., 2016, Dziecięce rozumienie świata – w poszukiwaniu uzasadnień postępowania badawczego, “Problemy Wczesnej Edukacji”, no. 1(32), pp. 59–70.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0008.5635

Zimbardo P., 1999, Psychologia i życie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Opublikowane

2020-11-26

Jak cytować

Jachimowska, K., & Pawłowska, P. (2020). Psychologiczne uwarunkowania sprawności metajęzykowej dzieci w wieku przedszkolnym. Logopaedica Lodziensia, (4), 61–72. https://doi.org/10.18778/2544-7238.04.04

Numer

Dział

Article