Warsztat dziennikarski Henryka Sienkiewicza – prolegomena

Magdalena Pietrzak

doi:10.18778/0208-6077.50.11

Autor

Magdalena Pietrzak Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Historii Języka Polskiego, 90-236 Łódź, ul. Pomorska 171/173

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.50.11

Słowa kluczowe:

styl, publicystyka, Henryk Sienkiewicz

Abstrakt

Henryk Sienkiewicz is not only a well-known Polish writer appreciated for his mastery of language but also a journalist – reviewer, reporter and columnist of Warsaw newspapers of the second half of the 19th century. The paper is devoted to the most important features of Sienkiewicz’s journalistic workshop: skilful use of informal Polish with its phraseological and idiomatic vocabulary and aphorisms. Sienkiewicz, also known by the pseudonym „Litwos”, masterly used syntactic means: for creation and gradual increase of tension, for using rhythm in statements and for exposing those meanings that cannot be expressed only by words. Rich syntactic constructions based on parallel structures emphasized with anaphora or contrast and frequent use of enumeration are his favorite ways of building sentences. The importance of contextual background of Henryk Sienkiewicz’s workshop implied by his upbringing, education and interests is also stressed in this paper.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Chmielowski P., 1903, Stylistyka polska wraz z nauką kompozycji pisarskiej, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa.
Google Scholar

Giełżyński W., 1962, Prasa warszawska 1661–1914, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Górski K., 1968, Sienkiewicz – klasyk języka polskiego, w: A. Kmita-Piorunowa, K. Wyka (red.), Henryk Sienkiewicz. Twórczość i recepcja światowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Hoesick F., 1900, U Henryka Sienkiewicza, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 10.
Google Scholar

Hoesick F., 1902, Sienkiewicz jako felietonista. Zapomniane kartki z teki Litwosa (1873–1883), Nakładem Księgarni Ferdynanda Hoesicka, Warszawa.
Google Scholar

Kmiecik Z., 1971, Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864–1885), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Kmiecik Z., 1976, Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865–1904, w: Prasa polska w latach 1864–1918, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Krzyżanowski J., 1956, Henryk Sienkiewicz. Kalendarium życia i twórczości, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Krzyżanowski J., 1968, Henryka Sienkiewicza żywot i sprawy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Kulczycka-Saloni J., 1956, Henryk Sienkiewicz krytyk i teoretyk literatury, „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
Google Scholar

Kurkowska H., 1957, Język publicystyki Sienkiewicza, „Poradnik Językowy”, z. 1 [przedruk: Kurkowska H., 1991, Polszczyzna ludzi myślących, H. Jadacka, A. Markowski (wybór i opracowanie), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Mazan B., 2007, Z tajników i powszechników sztuki pisarskiej Sienkiewicza, w: T. Bujnicki, J. Axer (red.), Po co Sienkiewicz? Sienkiewicz a tożsamość narodowa: Z kim i przeciw komu? Warszawa–Kiejdany–Łuck–Zbaraż–Beresteczko, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Google Scholar

Mocarska-Tycowa Z., 1996, Sienkiewicz i malarstwo, w: Z. Mocarska-Tycowa (red.), Z pogranicza literatury i sztuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar

Pietrzak M., 2004, Językowe środki kreowania postaci w twórczości historycznej Henryka Sienkiewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Pietrzak M., 2011, Dziurdziulewicze, Cymbałkiewicze, Nadymalscy…, czyli obraz polskich wad na przykładzie felietonów 2 połowy XIX wieku, w: I. Kępka, L. Warda-Radys (red.), Nasz język w przeszłości – nasza przeszłość w języku, Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin.
Google Scholar

Pietrzak M., 2013a, Wyznaczniki gatunkowe felietonu drugiej połowy XIX wieku (na przykładzie tekstów Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa i Aleksandra Świętochowskiego), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Pietrzak M., 2013b, Obraz nadawcy w recenzjach Henryka Sienkiewicza, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 47.
Google Scholar

Pietrzak M., 2013c, Między felietonem a recenzją – o przynależności gatunkowej „Mieszanin literacko-artystycznych” Henryka Sienkiewicza, w: J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk (red.), Cum reverentia, gratia, amicitia… Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, t. 2, Poznań.
Google Scholar

Pietrzak M., 2014, Przysłowie w publicystyce Henryka Sienkiewicza, w: A. Piasecka, I. Blumental (red.), W kręgu zagadnień semantyki i stylistyki tekstu, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Pietrzak M., 2015, Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty polszczyzny”, t. 14.
Google Scholar

Pietrzak M., 2016a, „Malowanie słowem” – o stylu sprawozdań Henryka Sienkiewicza z wystaw malarskich, „LingVaria” XI, 1 (21).
Google Scholar

Pietrzak M., 2016b, Wykładniki oceny w recenzjach literackich Henryka Sienkiewicza, w: J. Klimek-Grądzka, M. Nowak (red.), Dawne z nowym łącząc… In memoriam Mariani Kucała, Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin.
Google Scholar

Prus B., 2005, Kroniki (wybór), t. I, J. Bachórz (oprac.), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar

Przybyła Z., 1996, „Żyłka filologiczna” Sienkiewicza – publicysty, „Język Polski”, nr 4–5.
Google Scholar

Sztachelska J., 2007, Sienkiewiczowska ars scribendi, w: T. Bujnicki, J. Axer (red.), Po co Sienkiewicz? Sienkiewicz a tożsamość narodowa: Z kim i przeciw komu? Warszawa–Kiejdany–Łuck–Zbaraż–Beresteczko, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Google Scholar

Żabski T., 1979, Poglądy estetyczno-literackie Henryka Sienkiewicza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar