Obraz duchowieństwa w felietonach Aleksandra Świętochowskiego
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.51.2.06Słowa kluczowe:
felieton, językowy obraz świata, Aleksander ŚwiętochowskiAbstrakt
The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Polish clergy on the basis of Aleksander Świętochowski’s feuilletons. This image is determined by the point of view of the speaker. In my analysis I have distinguished the following points of view: 1) the POV of a non-believer, 2) the POV of a positivist and an involved citizen, 3) the POV of a positivist and scientist. These perspectives are complementary and mutually determining. As a non-believer, the feuilletonist distances himself from the clergy. He views Church authorities through the prism of their decisions and his judgment is always negative. The feuilletonist also focuses on the behaviour of the clergy. He notices and denounces their immoral attitudes. A similar, negative image of the clergy is presented from the point of view of a positivist and an involved citizen. The representatives of the Church are depicted as intellectually backward religious fanatics. The priests who are open to science or are scientists themselves are perceived and judged in a positive light by the feuilletonist, who expresses his respect and admiration towards them. The same concerns the representatives of the clergy who actively contribute to the wellbeing of society. As regards language, the feuilletonist uses contrast and axiologically charged vocabulary, including religious and biblical expressions, which is both effective and persuasive. Furthermore, the suggestiveness of the images under discussion is enhanced by means irony and expressions with negative connotations.
Pobrania
Bibliografia
Bartmiński J., 1999, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar
Bartmiński J., 2001, O językowym obrazie świata Polaków końca XX wieku, w: S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Google Scholar
Bartmiński J., Tokarski R., 1986, Językowy obraz świata a spójność tekstu, w: T. Dobrzyńska (red.), Teoria tekstu. Zbiór studiów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar
Brykalska M., 1987, Aleksander Świętochowski. Biografia, t. 1–2, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar
Dąbrowska A., Anusiewicz J. (red.), 2000, Językowy obraz świata i kultura, „Język a Kultura”, t. 13, Wrocław.
Google Scholar
Mazan B., 1989, Przywódca „młodych” jako polemista i pamflecista, „Prace Polonistyczne” 45.
Google Scholar
Mazan B., 1995, Z problemów felietonistyki przywódcy „młodych”, „Prace Polonistyczne” 50.
Google Scholar
Muecke D.S., 2002, Ironia: podstawowe klasyfikacje, w: M. Głowiński (red.), Ironia, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar
Pietrzak M., 2013, Wyznaczniki gatunkowe felietonu 2. połowy XIX wieku (na podstawie tekstów Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa i Aleksandra Świętochowskiego), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Sandler S., 1976, Wprowadzenie do Liberum veto, w: A. Świętochowski, Liberum veto, t. 1, wybór i wstęp S. Sandler, oprac. M. Brykalska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar
Świętochowski A., 1976, Liberum veto, wybór i wstęp S. Sandler, oprac. M. Brykalska, t. 1–2, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar
Świętochowski A., 2006, Wspomnienia, opracował i wstępem opatrzył S. Sandler, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar
Wojtak M., 2004, Gatunki prasowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar
Żuk G., 2010, Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków, w: M. Karwatowska, A. Siwiec (red.), Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Drukarnia Best Print, Lublin.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.