The Language of Heroes in the Works of Mikhail Zoshchenko
DOI:
https://doi.org/10.18778/1731-8025.22.03Keywords:
Mikhail Zoshchenko, totalitarian reality, the language of propaganda, semantic manipulation, disinformation and empty wordsAbstract
The work of Mikhail Zoshchenko takes us back to the years of socialist realist orthodoxy, when ideological considerations played a leading role in various spheres of life. The language of his characters manifests such phenomena as the politicization of vocabulary, semantic manipulation, subversive argumentation, accumulation of absurdities, as well as fictitious conversation often bordering on empty words.
Among the examples of vocabulary speculation is the term ideology, which should not be used in various situations. The recipients of this word are imputed features with political overtones. The intention of its users is to create a political opponent. It is also amazing how easily Zoshchenko’s characters succumb to linguistic manipulation, without falling into the slightest embarrassment. On the contrary, they accept their illogical arguments, and they also approve of the incomprehensible statements of the authorities.
The phenomena indicated in the article are symptomatic and characteristic of the language reflecting the times of Zoshchenko. In this way, Zoshchenko revealed the mechanisms governing the human mentality in the post-revolutionary reality. His works, although grotesque in tone, are a kind of protest against political manipulation in language. The phenomenon of Zoshchenko cannot be considered without the presented fragment of linguistic reality or in isolation from the times in which he came to create.
References
Ardov, M. (1992). Fenomen Zoshchenko. Stolitsa, 8, 56–60.
Google Scholar
Bal, S. (1987). Poetycka dywersja w nowomowie. Brulion, 2–3, 115–132.
Google Scholar
Beaugrande de, R.-A., Dressler W.U. (1990). Wstęp do lingwistyki tekstu. Tłum. A. Szwedek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Chudakova, M.O. (1979). Poetika Mikhaila Zoshchenko. Moscow: Nauka.
Google Scholar
Drawicz, A. (1974). Aż do kresu ironii (Michał Zoszczenko). W: Drawicz, A. Zaproszenie do podróży. Szkice o literaturze rosyjskiej XX wieku (46–73). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Drawicz, A. (1992). Język zwycięzców. O sowieckiej nowomowie. W: Drawicz, A. Spór o Rosję (113–128). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Interim.
Google Scholar
Evgen’eva, A. (red.). (1981–1984). Slovar’ russkogo yazyka v chetyrekh tomakh. Moscow: Russkii yazyk.
Google Scholar
Głowiński, M. (1991). Marcowe gadanie. Komentarze do słów 1966–1971. Warszawa: Wydawnictwo Pomost.
Google Scholar
Granin, D. (1988). Mimoletnoe yavlenie. Ogonek, 6, 9–11 i 29.
Google Scholar
Grigorieva, N. (2022). Oshibka i zabyvanie v smekhovom kontekste (ot Zoshchenko do YouTube), Die Welt der Slaven, Bd. 67, 2, 199–211.
Google Scholar
Kotkiewicz, A. (2012). Nowy człowiek Michaiła Zoszczenki. Trylogia: „Przywrócona młodość”, „Niebieska księga”, „Przed wschodem słońca”. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Kreps, M.B. (1986). Tekhnika komicheskogo u Zoshchenko. Benson: Shalidze Publications.
Google Scholar
Kupina, N.A. (1995). Totalitarnyi yazyk: slovar’ i rechevye reaktsii. Ekaterinburg–Per’m: Izdatel’stvo Ural’skogo universiteta.
Google Scholar
Mirowski, K. (2005). Nowomowa – marzenie totalitaryzmu, przestroga dla demokracji. Dialogi Polityczne, 5–6, 75–83.
Google Scholar
Moldavskii, D.M. (1987). Prevyshavshii obychnuyu meru. Zvezda, 12, 177–184.
Google Scholar
Mucha, W. (1985). Opowiadania satyryczne i humorystyczne Michaiła Zoszczenki (1921–1932). Z zagadnień poetyki i komunikacji literackiej. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Wydawnictwo Ossolineum.
Google Scholar
Sarnov, B., Chukovskaya E. (1988). Sluchai Zoshchenko (Povest’ v pis’makh i dokumentakh s prologom i epilogom 1946–1958). Yunost’, 8, 69–86.
Google Scholar
Scatton, L.H. (1993). Mikhail Zoshchenko. Evolution of a writer. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Sinyavskii, A. (1989). Mify Mikhaila Zoshchenko. Voprosy literatury, 2, 50–67.
Google Scholar
Starkov, A.N. (1990). Mikhail Zoshchenko. Sud’ba khudozhnika. Moscow: Sovetskii pisatel’.
Google Scholar
Stepnowska, T., Wierzbiński J. (1993). Zmiażdżony prześmiewca, czyli słów kilka o Michaile Zoszczence. Przekrój, 19, 18–19.
Google Scholar
Stepnowska, T., Wierzbiński J. (1993a). Michaił Zoszczenko – burzyciel stalinowskiego ʽsacrumʼ. Literatura na Świecie, 10, 196–207.
Google Scholar
Suprun, V. (2021). Onomasticheskii mir Mikhaila Zoshchenko. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, 20, 121–131.
Google Scholar
Szymczak, M., red. (1978–1980). Słownik języka polskiego, t. l–3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Thom, F. (1990). Drewniany język. Tłum. I. Bielicka. Warszawa: Wydawnictwo CDN.
Google Scholar
Tomashevskii, Yu. (1988). „…Pisatel’ s perepugannoi dushoi – eto uzhe poterya kvalifikatsii”. M.M. Zoshchenko: pis’ma, vystuplenie, dokumenty 1943–1958 godov. Druzhba narodov, 3, 168–189.
Google Scholar
Vezhbin’ski, Ya., Wierzbiński, J. (2017). Mikhail Zoshchenko. Tekstologicheskie issledovaniya i analizy, semantika i stilistika. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Vezhbitskaya, A. (1993). Antitotalitarnyi yazyk v Pol’she: mekhanizmy yazykovoi samooborony. Voprosy yazykoznaniya, 4, 107–125.
Google Scholar
Vvedenskii. B. (red.). (1953–1955). Entsiklopedieskii slovar’ v trekh tomakh. Moscow: Bol’shaya sovetskaya entsiklopediya.
Google Scholar
Wierzbiński, J. (1996). Manifestowanie się nowomowy w tekstach Michaiła Zoszczenki. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica, 35, 87–98.
Google Scholar
Zakharieva, I. (1989). Rasskazy Mikhaila Zoshchenko. Bolgarskaya rusistika, 1, 9–19.
Google Scholar
Zoshchenko, M. (1989–1987). Sobranie sochinenii v trekh tomakh. Leningrad: Khudozhestvennaya literatura.
Google Scholar
Ардов, М. (1992). Феномен Зощенко. Столица, 8, 56–60.
Google Scholar
Введенский. Б. (ред.). (1953–1955). Энциклопедиеский словарь в трех томах. Москва: Большая советская энциклопедия.
Google Scholar
Вежбиньски, Я., Wierzbiński, J. (2017). Михаил Зощенко. Текстологические исследования и анализы, семантика и стилистика. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Вежбицкая, А. (1993). Антитоталитарный язык в Польше: механизмы языковой самообороны. Вопросы языкознания, 4, 107–125.
Google Scholar
Гранин, Д. (1988). Мимолетное явление. Огонек, 6, 9–11 и 29.
Google Scholar
Григориева, Н. (2022). Ошибка и забывание в смеховом контексте (от Зощенко до YouTube). Die Welt der Slaven, Bd. 67, 2, 199–211.
Google Scholar
Евгеньева, А. (ред.). (1981–1984). Словарь русского языка в четырех томах. Москва: Русский язык.
Google Scholar
Захариева, И. (1989). Рассказы Михаила Зощенко. Болгарская русистика, 1, 9–19.
Google Scholar
Зощенко, М. (1989–1987). Собрание сочинений в трех томах. Ленинград: Художественная литература.
Google Scholar
Крепс, М.Б. (1986). Техника комического у Зощенко. Benson: Сhalidze Publications.
Google Scholar
Купина, Н.А. (1995). Тоталитарный язык: словарь и речевые реакции. Екатеринбург–Перьм: Издательство Уральского университета.
Google Scholar
Молдавский, Д.М. (1987). Превышавший обычную меру. Звезда, 12, 177–184.
Google Scholar
Сарнов, Б., Чуковская, Е. (1988). Случай Зощенко (Повесть в письмах и документах с прологом и эпилогом 1946–1958). Юность, 8, 69–86.
Google Scholar
Синявский, А. (1989). Мифы Михаила Зощенко. Вопросы литературы, 2, 50–67.
Google Scholar
Старков, А.Н. (1990). Михаил Зощенко. Судьба художника. Москва: Советский писатель.
Google Scholar
Супрун, В. (2021). Ономастический мир Михаила Зощенко. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, 20, 121–131.
Google Scholar
Томашевский, Ю. (1988). „…Писатель с перепуганной душой – это уже потеря квалификации”. М.М. Зощенко: письма, выступление, документы 1943–1958 годов. Дружба народов, 3, 168–189.
Google Scholar
Чудакова, М.О. (1979). Поэтика Михаила Зощенко. Москва: Наука.
Google Scholar
Downloads
Published
Versions
- 2024-02-29 (2)
- 2023-12-30 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.