Between autobiography and autofiction: Małgorzata Halber’s novel titled Najgorszy człowiek na świecie
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.13.11Keywords:
Małgorzata Halber, autobiography, autofiction, self-writing, Polish contemporary literatureAbstract
The author of the article investigates whether Małgorzata Halber’s Najgorszy człowiek na świecie [The Worst Man in the World] can be classified as an autobiography. In her considerations, she draws on classic scholarly studies by Małgorzata Czermińska, Philippe Lejeune and Paul de Mann. This analysis allows the author of the paper to conclude that the autobiographical elements present in Halber’s novel significantly affect the formation of the text’s narrative and the reader’s reception of the work. At the same time it appears that they make it difficult to genologically assign the novel since it combines features of both autobiography and literary fiction. The article also undertakes to find an answer to the question why Halber, a woman who has made a coming out with illness and admits to her addiction and treatment, decides to hide behind a fictional character. Her chosen strategy of concealment seems to have several functions: focusing attention on the problem of alcoholism rather than the person of the author, universalising the alcohol experience, and minimising her own shame.
Downloads
References
Ahmed S., Wstyd w obliczu innych, przeł. J. Misun, „Teksty Drugie” 2016, nr 4, s. 194–212.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.4.13
Chłosta-Zielonka J., Być inną – o kategorii różnicy w autobiograficznych wypowiedziach kobiet XX i XXI wieku, „Prace Literaturoznawcze” 2018, nr 6, s. 59–74.
Google Scholar
Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000.
Google Scholar
Czermińska M., O autobiografii i autobiograficzności, [w:] Autobiografia, red. M. Czermińska, Gdańsk 2009, s. 5–17.
Google Scholar
Czyżak A., Autofikcja, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2020, nr 2, s. 93–98.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/au.2020.2.15-07
De Man P., Autobiografia jako od-twarzanie, przeł. M.B. Fedewicz, „Pamiętnik Literacki” 1986, nr 2, s. 307–318.
Google Scholar
Foucault M., Sobąpisanie, [w:] M. Foucault, Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, przeł. M.P. Markowski, Warszawa 1999, s. 303–319.
Google Scholar
Halber M., Najgorszy człowiek na świecie, Kraków 2015.
Google Scholar
Hellich A., Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie, Warszawa 2018.
Google Scholar
Iwasiów I., „Niosło ją to, że stała u boku”. O genderowym modelowaniu biografii artystek, „Autobiografia” 2015, nr 2, s. 63–74.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/au.2015.2.5-05
Legeżyńska A., Wystarczy mocno i wytrwale zastanawiać się nad jednym życiem… Biografistyka jako hermeneutyczne wyzwanie, „Teksty Drugie” 2019, nr 1, s. 13–27.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2019.1.2
Lejeune P., Pakt autobiograficzny, przeł. A.W. Labuda, „Teksty” 1975, nr 5, s. 31–49.
Google Scholar
Nasiłowska A., Zwrot biograficzny, „Dwutygodnik” 2009, nr 16, http://www.dwutygodnik.com/artykul/553-biografie-zwrot-biograficzny.html [dostęp: 17.01.2024].
Google Scholar
Nycz R., Syllepsis, [w:] R. Nycz, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Toruń 2013, s. 113–121.
Google Scholar
Orbitowski Ł., „Najgorszy człowiek na świecie”: Halber przepłynęła ocean pogardy do samej siebie, „Gazeta Wyborcza” 2015, nr z 4.02.
Google Scholar
Pastuszko M., Skończyłam tę terapię i będę jej bronić, „Krytyka Polityczna” 2019, https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/skonczylam-te-terapie-i-bede-jej-bronic/ [dostęp: 13.01.2023].
Google Scholar
Pekaniec A., Autobiografki. Szkice o literaturze dokumentu osobistego kobiet, Kraków 2020.
Google Scholar
Pekaniec A., Dlaczego (auto)biografie? Literatura dokumentu osobistego kiedyś i dziś, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2022, nr 1, s. 125–144.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/au.2022.1.18-11
Sekielski o nałogach: Małgorzata Halber, cudowne dziecko z domu alkoholików, wideo online, 25 sierpnia 2020, https://www.youtube.com/watch?v=2UVT9g8SFOI [dostęp: 26.01.2024].
Google Scholar
Sendyka R., Sobąpisanie, ćwiczenia duchowe i Foucault jako parezjasta, [w:] R. Sendyka, Od kultury „ja” do kultury siebie. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Kraków 2015, s. 251–287.
Google Scholar
Sosin N., Małgorzata Halber: Kiedy przestajesz pić, wszystkiego uczysz się od nowa. Tańczyć, kochać się, rozmawiać z ludźmi na trzeźwo, „weekend.gazeta.pl” 2015, https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,152121,17316466,malgorzata-halber-kiedy-przestajesz-pic-wszystkiego-uczysz.html [dostęp: 13.01.2023].
Google Scholar
Stawiszyński T., Stawiszyński: Człowiek taki jak my, „Krytyka Polityczna” 2015, https://krytykapolityczna.pl/narkopolityka/polskienarko/stawiszynski-czlowiek-taki-jak-my/ [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar
Strachota J., Żulczyk J., Co ćpać po odwyku. Małgorzata Halber, podcast, Spotify, 8 grudnia 2021, https://open.spotify.com/episode/3JMnAsBfqL1Eu-V62NMHBkW [dostęp: 2.02.2024].
Google Scholar
Sutowski M., Halber: kto powiedział, że życie ma być spójne? [rozmowa], „Krytyka Polityczna” 2015, https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/halber-kto-powiedzial-ze-zycie-ma-byc-spojne-rozmowa/ [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar
Szubert T., Wstyd w dyskursie kulturowym, „Ethos” 2017, nr 2, s. 51–69.
Google Scholar
Tomkins S., Wstyd-upokorzenie a pogarda-wstręt: natura reakcji, przeł. B. Szumański i W. Szwebs, „Teksty Drugie” 2016, nr 4, s. 163–173.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.4.11
Turczyn A., Autofikcja, czyli autobiografia psychopolifoniczna, „Teksty Drugie” 2007, nr 1–2, s. 204–211.
Google Scholar
Zgierski J., Wyznaliśmy istotę naszych błędów, „Dwutygodnik” 2015, nr 151, https://www.dwutygodnik.com/artykul/5691-wyznalismy-istote-naszych-bledow.html [dostęp: 22.01.2024].
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.