Dlaczego walczyłem dla Kupidyna, czyli o walce o średniowieczne rymy w polskim przekładzie Carmina Rivipullensia

Autor

  • Maria Judyta Woźniak Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-0319.23.09

Słowa kluczowe:

Carmina Rivipullensia, the Ripoll Love-Songs, medieval Latin lyrical poetry, translation

Abstrakt

Carmina Rivipullensia is the only existing collection of medieval Latin love lyrical poetry deriving from Spain. It is a unique testimony of skilful and creative use of the Latin poetic tradition on the Iberian Peninsula. Songs have not yet been translated into Polish. The aim of the article is to present a collection which is little-known in Poland along with a proposed translation of one of the poems and a commentary on literary devices applied in the translation as well as dilemmas faced by a contemporary translator.

Biogram autora

Maria Judyta Woźniak - Uniwersytet Łódzki

dr Maria Judyta Woźniak (Uniwersytet Łódzki) – Assistant Professor at the Chair of Spanish Philology of the University of Lodz, at the Department of Spanish Language Literature. A master’s degree in Romance, Polish and Classical philology, the doctoral thesis at the University of Warsaw in 2014. Academic interests: translation studies, poetry, comparative literature studies. Her achievements include among others an original monograph W poszukiwaniu harmonii istnienia. Studium porównawcze poezji Antonia Colinasa i Zbigniewa Herberta (2020), scientific articles on the litanic verse on the Iberian Peninsula, editing, in cooperation with Adriana Grzelak-Krzymianowska, of a monograph volume Rzym a Półwysep Iberyjski. Różnorodność relacji od starożytności po współczesność (2019), translations of literary and scientific texts.

Bibliografia

Cancionero de Ripoll. Carmina Rivipullensia (1986). Tekst, tłum., wstęp i komentarz J.L. Moralejo. Barcelona: BOSCH.
Google Scholar

Latzke, T. (1974–1975). “Die Carmina erotica del Ripollsammlung”. Mittellateinisches Jahrbuch 10. 138–201.
Google Scholar

Axer, J. (red.) (2004). Łacina jako język elit. Warszawa: OBTA, DiG.
Google Scholar

Barańczak, S. (2004). Mały, lecz maksymalistyczny manifest translatologiczny, albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia. W: S. Barańczak. Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem małej antologii przekładów-problemów. Kraków: Wydawnictwo a5. 13–62.
Google Scholar

Bodelón, S. (1989). Literatura Latina de la Edad Media en España. Madryt: Ediciones Akal.
Google Scholar

Bourgain, P., Hubert, M.-C. (2005). Le latin médiéval. Turnhout: Brepols.
Google Scholar

Bukowski, P., Heydel, M. (2009) (red.). Współczesne teorie przekładu. Antologia. Kraków: Znak.
Google Scholar

Cuadra García, F. (2011). Situación de la ortografía latina en España durante los siglos XII–XIII. W: Martínez Gázquez J. et al. (red.). Estudios de latín medieval hispánico. Actas del V Congreso Internacional de Latín Medieval Hispánico. Barcelona 7–10 de septiembre de 2009. Firenze: SISMEL edizioni del Galluzzo.
Google Scholar

Curtius, E.R. (1997). Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Przeł. A. Borowski. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Deyermond, A. (1989). „Traditional Images and Motifs in the Medieval Latin Lyric Author(s)ˮ. Romance Philology 43 (1). 5–28.
Google Scholar

Dłuska, M. (2001). Średniowieczny wiersz polski (Sylabizm względny i asylabizm). W: M. Dłuska, Prace wybrane, t. 1: Odmiany i dzieje wiersza polskiego. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Dronke, P. (1965). Medieval Latin and the Rise of European Love-Lyric. Oxford: Yale University Press.
Google Scholar

Dronke, P. (1979). “The Interpretation of the Ripoll Love-Sogs” Romance Philology 33. 14–42.
Google Scholar

García Villoslada, R. (1975). La poesía rítmica de los goliardos medievales. Madrid: Fundación Universitaria Española, Seminario Nebrija.
Google Scholar

Huizinga, J. (1996). Jesień średniowiecza. Przeł. T. Brzostowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Latin Dictionary Headword Search Results, http://www.perseus.tufts.edu/hopper/resolveform?redirect=true&display=&lang=Latin&corpus=Roman&author=*Roman [data dostępu 10.06.2020].
Google Scholar

Lopetegui Semperena, G. (2011). El uso de las fuentes y otros recursos poéticos en algunas composiciones del “Cancionero de Ripoll”. W: J. Martínez Gázquez et al. (red.). Estudios de latín medieval hispánico. Actas del V Congreso Internacional de Latín Medieval Hispánico. Barcelona 7–10 de septiembre de 2009. Firenze: SISMEL edizioni del Galluzzo.
Google Scholar

Łuka, A. (2018). „Izometrycznie czy z rymem? Nowy przekład zbioru Basia (Pocałunki) Ianusa Secundusa”. Translatorica & Translata 1. 7–15.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2544-9796.01.01

Marcos Casquero, M.A. (1998). Evolución histórica de la lírica latina medieval. W: Pérez González M. (red.). Actas. Segundo Congreso Hispánico de Latín Medieval. León 11–14 de Noviembre de 1997, t. I. León: Universidad de León.
Google Scholar

Martínez Gázquez, J., Florio R. (red.). (2006). Antología del Latín Cristiano y Medieval. Introducción y Textos. Bahía Blanca: Editorial de la Universidad Nacional del Sur.
Google Scholar

Montero Cartelle, E. (1973). Aspectos léxicos y literarios del latín erótico. Santiago de Compostela: Universidad de Santiago de Compostela, Facultad de Filosofía y Letras.
Google Scholar

Montero Cartelle, E. (2001). Carmina Burana. Los poemas de amor. Madryt: Akal.
Google Scholar

Moralejo, J.L. (1986). Introducción. W: Cancionero de Ripoll. Carmina Rivipullensia. Tekst, tłum., wstęp i komentarz J.L. Moralejo. Barcelona: BOSCH. 19–125.
Google Scholar

Myśliwiec H. (1959). Zarys wersyfikacji łacińskiej średniowiecza. W: Dłuska M., Strzelecki W. (red.). Metryka grecka i łacińska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Offermanns W. (1970). Die Wirkung Ovids auf die literarische Sprache del lateinischen Liebesdichtung des 11. Und 12. Jahrhunderts. Wuppertal: Henn.
Google Scholar

Piechal M. (1988). Słowo wstępne. W: Carmina Burana. Wybór i układ C. Orff, spolszczył M. Piechal. Szczecin: Glob.
Google Scholar

Plezia, M. et al. (red.). (1953–). Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce. Lexicon Mediae et Infimae Latinitatis Polonorum. Kraków: Polska Akademia Nauk (10.06.2020).
Google Scholar

Pszczołowska, L. (1981). „Semantyka form wierszowych”. Pamiętnik Literacki LXXII, z. 4. 191–203.
Google Scholar

Pszczołowska, L., Urbańska, D. (red.). (1992). Słowiańska metryka porównawcza IV. Wiersz przekładu. Mickiewicz i Puszkin. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Sánchez Salor, E. (2011). Mezcla de tradiciones en la literatura latina medieval. W: Martínez Gázquez J. et al. (red.). Estudios de latín medieval hispánico. Actas del V Congreso Internacional de Latín Medieval Hispánico. Barcelona 7–10 de septiembre de 2009. Firenze: SISMEL edizioni del Galluzzo.
Google Scholar

Skwara, E. (2012). „Kłopotliwi mistrzowie, czyli o rymotwórcach tłumaczących literaturę antyczną”. Przekładaniec 26. 150–164.
Google Scholar

Włodarski, M. (2007). Wstęp. W: Średniowieczna poezja łacińska w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Włodarski, M. (red.). (2007). Średniowieczna poezja łacińska w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Zabłocki, S. (2010). Literatura nowołacińska. Średniowiecze – renesans – barok. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Google Scholar

Ziolkowski, J. (2011). ¿Qué es la literatura latina medieval hispánica? Mirada desde fuera. W: Martínez Gázquez J. et al. (red.). Estudios de latín medieval hispánico. Actas del V Congreso Internacional de Latín Medieval Hispánico. Barcelona 7–10 de septiembre de 2009. Firenze: SISMEL edizioni del Galluzzo.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2020-12-18

Jak cytować

Woźniak, M. J. (2020). Dlaczego walczyłem dla Kupidyna, czyli o walce o średniowieczne rymy w polskim przekładzie Carmina Rivipullensia. Collectanea Philologica, (23), 129–144. https://doi.org/10.18778/1733-0319.23.09

Numer

Dział

Articles