Flora starorzeczy w dolinie Warty – stan, zagrożenia oraz możliwości ochrony

Leszek Kucharski; Aleksandra Barcka; Błażej Chmielecki

doi:10.18778/2299-8403.02.02

Authors

Leszek Kucharski Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Ochrony Przyrody, 90-237 Łódź, ul. Banacha 1/3
Aleksandra Barcka Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Ochrony Przyrody, 90-237 Łódź, ul. Banacha 1/3
Błażej Chmielecki Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Studium Doktoranckie Ekologii i Ochrony Środowiska, 90-237 Łódź, ul. Banacha 1/3

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-8403.02.02

Keywords:

flora, starorzecza, ochrona, dolina Warty

Abstract

This study investigates the flora of 20 oxbow lakes in the Warta valley near Uniejów, ten of which are situated between the river-bed and the flood embankment, and ten are behind the flood bank. 152 plant species have been identified in the studied area: 112 within the embankment, and 148 outside of it. The plants include Nymphaea alba, Lemna gibba and Wolffia arrhiza, as well as Dianthus superbus and Thalictrum lucidum on the banks. The flora oxbow lakes behind the flood bank includes a greater proportion of anthropofites and more synanthropic vegetation than inside the embankment.To prevent further synanthropisation of the flora, a buffer zone should be created around the oxbow lakes consisting of semi-natural meadow vegetation and single trees. All natural water reservoirs should come under legal protection as ecological lands.

References

Borysiak J., Struktura aluwialnej roślinności lądowej środkowego i dolnego biegu Warty, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1994.
Google Scholar

Chmiel J., Zróżnicowanie przestrzenne flory jako podstawa ochrony przyrody w krajobrazie rolniczym, ,,Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu" 2006, 14.
Google Scholar

Dembowska E., Napiórkowski P., Dlaczego warto chronić starorzecza?, ,,Kosmos" 2012, 61, 2.
Google Scholar

Denisiuk Z., Roślinność łąk turzycowych w dolinie Warty (Klasa Phragmitetea), PTPN, Prace Kom. Biol., 32, 2, 1967.
Google Scholar

Denisiuk Z., Roślinność łąk turzycowych w dolinie Warty (Klasa Scheuchzerio-Caricetea fuscae), PTPN, Prace Kom. Biol., 23, 2, 1967.
Google Scholar

Denisiuk Z., Rośliny naczyniowe doliny górnej i środkowej Warty, Przyr. Polski Zach., 1–4 (23–24), 1966.
Google Scholar

Denisiuk Z., Wstęp do badań nad zbiorowiskami łąkowymi w dolinie Warty, PTPN, Prace Kom. Biol., 23, 1, 1967.
Google Scholar

Denisiuk Z., Zbiorowiska turzycowe w dolinie Warty, Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 66, 1966.
Google Scholar

Dobrzańska J., Zmiana krajobrazu okolic wybranych starorzeczy Wisły w Warszawie poddanych presji urbanizacyjnej, ,,Przegląd Naukowy - Inżynieria i Kształtowanie Środowiska" 2011, 54.
Google Scholar

Drymmer K., Sprawozdanie z wycieczki botanicznej odbytej do powiatu Tureckiego i Sieradzkiego w roku 1889 i 1890, Pam. Fizjograf., III, 1891.
Google Scholar

Forysiak J., Rozwój doliny Warty między Burzeninem i Dobrowem po zlodowaceniu warty, Acta Geogr. Lodz., 90, 2005.
Google Scholar

Jackowiak B., Antropogeniczne przemiany flory roślin naczyniowych Poznania, Wydawnictwo Naukowe UAM, B, 42, Poznań 1990.
Google Scholar

Jezierska-Madziar M. (red.), Starorzecza jako istotny element ekosystemu rzecznego, Wydawnictwo AR w Poznaniu, Poznań 2005.
Google Scholar

Kajak Z., Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Google Scholar

Kazuń A., Flora projektowanego rezerwatu „Matunin" koło Jelcza w powiecie oławskim, Acta Bot. Silesiaca, 2, 2005.
Google Scholar

Klatkowa H., Załoba M., Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1: 50 000. Arkusz Warta, PIG, Warszawa 1992.
Google Scholar

Klimaszyk P., Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nymphaeion, Potamion. Poradnik Ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, t. 2, Warszawa 2004.
Google Scholar

Kobojek E., Położenie fizycznogeograficzne miasta i gminy Uniejów, ,,Biuletyn Uniejowski" 2012, 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2299-8403.01.01

Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Google Scholar

Krzywańska J., Ocena środowiska przyrodniczego doliny rzeki Warty pod Jeziorskiem przy pomocy metod geobotanicznych, cz. I, Flora, Acta Univ. Lodz., Folia Bot., 3, 1984.
Google Scholar

Krzywańska J., Krzywański D., Zarastanie dołów potorfowych i rowów melioracyjnych w dolinie Warty pod Małkowem i Bartochowem, cz. I, Zbiorowiska roślin wodnych pleustonowych i zakorzenionych oraz zbiorowiska oczeretów, Zesz. Nauk. UŁ, Seria Mat.-Przyr., 51, 1972.
Google Scholar

Krzywański D., Materiały do hydrolitycznej flory województwa łódzkiego, cz. II, Makrofity wodne doliny środkowej i górnej Warty, Zesz. Nauk. Uniwersytetu Łódzkiego, Ser. II, 41, 1971.
Google Scholar

Krzywański D., Materiały do hydrolitycznej flory województwa łódzkiego, cz. II, Makrofity wodne i szuwarowe południkowego odcinka doliny Pilicy, Acta Univ. Lodz., Ser. II, 8, 1976.
Google Scholar

Krzywański D., Zbiorowiska roślinne starorzeczy środkowej Warty, Monogr. Bot., 43, 1974. Kucharski L., Szata roślinna terenu górniczego złoża Koźmin - jej zmiany i możliwości ochrony, ,,Prace i Studia Geograficzne" 2010, 44.
Google Scholar

Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Google Scholar

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., Flowering plants and pteridophytes of Poland. A. checklist, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków 2002.
Google Scholar

Obolewski K., Miller M., Gardzielewski A., Projekt renaturyzacji starorzeczy na przykładzie doliny rzeki Słupi, ,,Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich" 2010, 9.
Google Scholar

Olaczek R., Roślinność kserotermiczna okolic Działoszyna i doliny środkowej Warty, cz. I, Zesz. Nauk. UŁ Seria Mat.-Przyr., 28, 1968.
Google Scholar

Olaczek R., Roślinność kserotermiczna okolic Działoszyna i doliny środkowej Warty, cz. II, Zesz. Nauk. UŁ Seria Mat.-Przyr., 31, 1969.
Google Scholar

Penczak T., Galicka W., Głowacki Ł., Kruk A., Kostrzewa J., Marszał L., Koszaliński J., Zięba G., Znaczenie starorzeczy dla zachowania różnorodności i obfitości ichtiofauny w ekosystemie rzecznym, [w:] M. Jezierska-Madziar (red.), Starorzecza jako istotny element ekosystemu rzecznego, Wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań 2005.
Google Scholar

Petera J., Vistuliańskie osady dolinne w basenie uniejowskim i ich wymowa paleogeograficzna, Acta Geogr. Lodz., 83, 2002.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryterium wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszaru Natura 2000, DzU, 2010, nr 77, poz. 510.
Google Scholar

Szoszkiewicz J., Zbiorowiska roślinne łąk łęgowych w dolinie Warty, PTPN, Prace Kom. Nauk Roln. i Leśn., 23, 2, 1967.
Google Scholar

Szoszkiewicz J., Denisiuk Z., Warunki glebowe ważniejszych zbiorowisk łęgowych w dolinie środkowego odcinka Warty, Roczn. Glebozn., 15, 1965.
Google Scholar