Badania ratownicze na stanowisku Szczukocice 4 (AZP 78–53/71), gm. Gorzkowice, woj. łódzkie, przeprowadzone w latach 1997–1999
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.37.13Słowa kluczowe:
kultura łużycka, osada, wczesna epoka żelazaAbstrakt
Stanowisko zostało zlokalizowane na piaszczystym pagórku, na obszarze zalesionym. Przeprowadzone w latach 1997–1999 prace archeologiczne miały na celu zabezpieczenie niszczonego wybieraniem piasku obszaru stanowiska. Łącznie przebadano powierzchnię 4 arów, w obrębie których odsłonięto 16 obiektów, a także warstwę kulturową. Na podstawie analizy materiału zabytkowego wydzielono dwa horyzonty osadnicze związane z pradziejami. Z pierwszym (starszym) horyzontem osadniczym łączyć należy ślad osadnictwa z epoki kamienia. Drugi (młodszy) horyzont osadniczy odpowiada istnieniu na badanym terenie osady ludności kultury łużyckiej z okresu halsztackiego D. Z tym etapem osadniczym łączyć należy przeważającą część materiału zabytkowego, pozyskanego w toku prac wykopaliskowych.
Obecność na stanowisku warstwy kulturowej oraz obiektów mieszkalnych, zagłębionych w podłoże, wskazywałaby na dłuższą, zapewne stabilną egzystencję na tym terenie społeczności kultury łużyckiej. Stopień zniszczenia stanowiska, jak również niewielki zasięg badań wykopaliskowych utrudnia odpowiedź na pytanie o rzeczywistą skalę tego osadnictwa. Nie sposób w świetle wyników tych badań stwierdzić, jakie czynniki decydowały o charakterystycznym rozmieszczeniu domostw. Nie można odrzucić poglądu, w myśl którego zadecydowały w tym przypadku czynniki wewnętrzne (np. kulturowe lub społeczne) lub też uzależnione było to od ukształtowania terenu osady.
Pobrania
Bibliografia
Anioła M., Głogowski Z., Kiona-Podhajny M., Panczenko B. (2003), Osadnictwo ludności kultury łużyckiej i pomorskiej, [w:] M. Chłodnicki (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. IV, Poznańskie Towarzystwo Prehistoryczne; Muzeum Archeologiczne w Poznaniu; Centrum Badań Archeologicznych Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego, Poznań, s. 37–128.
Google Scholar
Błaszczyk Z. (2000), Archeologiczne Zdjęcie Polski w województwie piotrkowskim. Katalog stanowisk, nakł. Towarzystwa Przyjaciół Miasta, Piotrków Trybunalski.
Google Scholar
Czepiec S. (1995), Badania AZP Obszaru 78–53, Archiwum WUOZ w Łodzi.
Google Scholar
Dzieduszycki W., Pelisiak A., Skowron J. (2006), Wyniki ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku 4 w miejscowości Zabrzezie, pow. Pajęczno, woj. łódzkie, [w:] R. Mazurowski, W. Dzieduszycki, D. Żychliński (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. V, Ośrodek Naukowo-Konserwatorski PKZ Sp. z o.o.; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, s. 181–259.
Google Scholar
Frąsiak P., Gwóźdź B., Siciński W. (2000), Wyniki ratowniczych badań archeologicznych na terenie odkrywki „Szczerców” KWB „Bełchatów” SA na stan. 12 w miejscowości Chabielice, gm. Szczerców, woj. łódzkie, [w:] R. Grygiel (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. I, Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Łódź, s. 25–187.
Google Scholar
Gąsior M. (1973), Mierzyn, stan. 1, „Informator Archeologiczny”, Badania 1972, Warszawa, s. 101–102.
Google Scholar
Gąsior M. (1974), Mierzyn, stan. 1, „Informator Archeologiczny”, Badania 1973, Warszawa, s. 122.
Google Scholar
Gąsior M. (1975), Mierzyn, stan. 1, „Informator Archeologiczny”, Badania 1974, Warszawa, s. 109–110.
Google Scholar
Gąsior M. (1977), Mierzyn, stan. 1, „Informator Archeologiczny”, Badania 1976, Warszawa, s. 111.
Google Scholar
Jadczykowa I. (1995), Lateńska faza kultury pomorskiej w Polsce środkowej, [w:] T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski, E. Radziszewska (red.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno? Materiały z konferencji w dniach 24–26 listopada 1993, Warszawa, s. 141–157.
Google Scholar
Janiak R. (1998), Osada kultury łużyckiej w Rychłowicach, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, stan. 1, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica”, 22, s. 21–51.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6034.22.02
Janiak R., Zawilski P. (2010a), Charakterystyka osadnictwa kultury łużyckiej i kultury pomorskiej w rejonie Szczercowa. Uwagi końcowe, [w:] T. Makiewicz, M. Ignaczak, A. Wójcik (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A., t. VII, Centrum Archeologicznych Badań Ratowniczych Sp. z o.o. w likwidacji; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 310–321.
Google Scholar
Janiak R., Zawilski P. (2010b), Wyniki badań archeologicznych w Broszęcinie Kolonii, gm. Rząśnia, woj. łódzkie, stanowisko 7, [w:] T. Makiewicz, M. Ignaczak, A. Wójcik (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A., t. VII, Centrum Archeologicznych Badań Ratowniczych Sp. z o.o. w likwidacji; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 264–299.
Google Scholar
Janiak R., Zawilski P. (2010c), Wyniki badań archeologicznych w Chabielicach Kolonii, gm. Szczerców, woj. łódzkie, stanowisko 5, [w:] T. Makiewicz, M. Ignaczak, A. Wójcik (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A., t. VII, Centrum Archeologicznych Badań Ratowniczych Sp. z o.o. w likwidacji; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 300–309.
Google Scholar
Janiak R., Zawilski P. (2010d), Wyniki badań archeologicznych w Grabku, gm. Szczerców, woj. łódzkie, stanowisko 7, [w:] T. Makiewicz, M. Ignaczak, A. Wójcik (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A., t. VII, Centrum Archeologicznych Badań Ratowniczych Sp. z o.o. w likwidacji; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 162–177.
Google Scholar
Janiak R., Zawilski P. (2010e), Wyniki badań archeologicznych w Grabku, gm. Szczerców, woj. łódzkie, stanowisko 17, [w:] T. Makiewicz, M. Ignaczak, A. Wójcik (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A., t. VII, Centrum Archeologicznych Badań Ratowniczych Sp. z o.o. w likwidacji; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 225–263.
Google Scholar
Marchelak I., Matysiak J., Moszczyński J., Papiernik P. (2000), Wyniki ratowniczych badań archeologicznych na terenie odkrywki „Szczerców” KWB „Bełchatów” SA na stan. 11 w miejscowości Kolonia Chabielice, gm. Szczerców, woj. łódzkie, [w:] R. Grygiel (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. I, Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Łódź, s. 201–315.
Google Scholar
Marchelak I., Tyszler L. (2003), Osada kultury łużyckiej z epoki brązu i okresu halsztackiego, [w:] R. Grygiel (red.), Ratownicze badania archeologiczne na stanowisku 6–7 w Kowalewicach, pow. Zgierz, woj. łódzkie (trasa autostrady A-2), Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego; Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Łódź (Via Archaeologica Lodziensis, 1), s. 25–337.
Google Scholar
Mierzwiński A. (2003), Znaki utrwalone w glinie. Społeczno-obrzędowe aspekty działań wytwórczych końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Model nadodrzański, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
Google Scholar
Mikłaszewska-Balcer R. (1991), Ceramika kultury łużyckiej ze stanowiska 4 w Biskupinie, [w:] J. Jaskanis (red.), Prahistoryczny gród w Biskupinie. Problematyka osiedli obronnych na początku epoki żelaza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 127–169.
Google Scholar
Mogielnicka-Urban M. (1984), Warsztat ceramiczny w kulturze łużyckiej, Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Google Scholar
Mogielnicka-Urban M. (2014), Analiza ceramiki z zespołu osadniczego, [w:] J. Dąbrowski, M. Mogielnicka-Urban (red.), Zespół osadniczy kultury łużyckiej w Maciejowicach, pow. garwoliński, woj. mazowieckie, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa (Archeologia Mazowsza i Podlasia. Studia i Materiały, 5), s. 29–105.
Google Scholar
Muzolf B. (2002), Kompleks osadniczy z okresów halsztackiego i lateńskiego, [w:] R. Grygiel (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. II, Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Łódź, s. 121–384.
Google Scholar
Szamałek K., Gaździk M., Mrowiec E. (2003), Osada kultury łużyckiej i pomorskiej, [w:] L. Czerniak (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. III, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Poznaniu; Muzeum Archeologiczne w Poznaniu; Centrum Badań Archeologicznych Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego, Poznań, s. 63–121.
Google Scholar
Szamałek K., Narożna-Szamałek U. (2003), Osada kultury pomorskiej, [w:] L. Czerniak (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. III, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Poznaniu; Muzeum Archeologiczne w Poznaniu; Centrum Badań Archeologicznych Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego, Poznań, s. 311–337.
Google Scholar
Urbański M. (2002), Cmentarzysko kultury pomorskiej, [w:] R. Grygiel (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. II, Fundacja Badań Archeologicznych im. Profesora Konrada Jażdżewskiego; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Łódź, s. 385–399.
Google Scholar
Żychlińska J., Rogalski B. (2006), Wyniki ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku 2 w miejscowości Łęczyska, pow. Pajęczno, woj. łódzkie, [w:] R. Mazurowski, W. Dzieduszycki, D. Żychliński (red.), Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A., t. V, Ośrodek Naukowo-Konserwatorski PKZ Sp. z o.o.; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, s. 13–180.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
