Wyrób tekstylny z cmentarzysku kultury łużyckiej w Dąbrowie, pow. wieluński
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.39.08Słowa kluczowe:
tkanina, okres halsztacki, kultura łużycka, cmentarzysko, importy, centralna PolskaAbstrakt
Wykopaliska z roku 2023 przeprowadzone na cmentarzysku ludności kultury łużyckiej w Dąbrowie stan. 2, pow. wieluński przyczyniły się do odkrycia bezpopielnicowego pochówku ciałopalnego nr 24. Datowany na okres halsztacki grób zawierał przepalone kości ludzkie, fragmenty ceramiki z różnych naczyń oraz przedmioty metalowe wykazujące cechy przepalenia w ogniu. Wśród wyrobów metalowych wystąpił fragment blaszki żelaznej, na powierzchni której zachowały się zmineralizowane szczątki tkaniny. Analiza technologiczna wykazała, iż mamy tu do czynienia z tkaniną o bardzo wysokiej jakości, w której zastosowano cienką przędzę i splot rypsu o wysokiej gęstości. W dorzeczu Wisły i Odry żadna z odkrytych dotychczas tkanin nie charakteryzowała się podobnymi parametrami. Zbliżone cechy wykazywały natomiast znaleziska pochodzące z kręgu kultury halsztackiej czy obszaru Skandynawii. Wyrób ten stanowić może import, choć nie można jednoznacznie wykluczyć jego produkcji w lokalnym warsztacie tkackim.
Pobrania
Bibliografia
Antosik Ł., Słomska J. (2014), Tekstylia z okresu halsztackiego z terenu Opolszczyzny, „Opolski Rocznik Muzealny”, 20, s. 103–109.
Google Scholar
Chmielewski T.J. (2009), Po nitce do kłębka… O przędzalnictwie i tkactwie młodszej epoki kamienia w Europie środkowej, Wydawnictwo Naukowe „Semper”, Warszawa.
Google Scholar
Durczewski Z. (1948), Grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej w Polsce, cz. 2, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
Google Scholar
Gediga B. (2010), Śląsk – regionalna prowincja kultury halsztackiej, [w:] B. Gediga, W. Piotrowski (red.), Rola głównych centrów kulturowych w kształtowaniu oblicza kulturowego Europy środkowej we wczesnych okresach epoki żelaza, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie; Polska Akademia Nauk. Oddział we Wrocławiu, Biskupin–Wrocław (Biskupińskie Prace Archeologiczne, 8; Prace Komisji Archeologicznej, 18), s. 187–218.
Google Scholar
Gediga B. (2013), The Culture of the Early Iron Age in the South-western Regions of Poland in the Light of New Research in Counterpoint, [w:] S. Bergerbrant, S. Sabatini (red.), Counterpoint. Essays in Archaeology and Heritage Studies in Honour of Professor Kristian Kristiansen, Archaeopress, Oxford (British Archaeological Report International Series, 2508), s. 283–393.
Google Scholar
Gedl M. (2004), Die Fibeln in Polen, Steiner, Stuttgart (Prähistorische Bronzefunde, 14(10)).
Google Scholar
Grömer K. (2008), Textiles from the Avar graveyard Zwolfaxing II, Austria, „Archaeological Textiles Newsletter”, 46, s. 17–21.
Google Scholar
Grömer K., Kern A., Reschreiter H., Rösel-Mautendorfer H. (2013), Textiles from Hallstatt. Weaving Culture in Bronze Age and Iron Age Salt Mines, Archaeolingua Kiadó, Budapest (Archaeolingua, 29).
Google Scholar
Janiak R. (2010), Z badań cmentarzyska II w Dąbrowie pod Wieluniem. List Konrada Jażdżewskiego, „Zeszyty Wiejskie”, 15, s. 194–200.
Google Scholar
Jażdżewski K. (1929), Osadnictwo prehistoryczne nad górną Prosną, „Z otchłani wieków”, 4, s. 85–94.
Google Scholar
Łaszczewska T. (1966), Pradzieje włókiennictwa, [w:] J. Kamińska, I. Turnau (red.), Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, s. 21–53.
Google Scholar
Maik J. (1994), Karta z analizą tekstyliów ze stanowiska Mąkolice, st. 3, pow. piotrkowski, Archiwum Polskiej Akademii Nauk. Instytut Archeologii i Etnologii, Łódź.
Google Scholar
Maik J. (2005), Wyniki analizy technologicznej tekstyliów z Zakrzewa, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, 40, s. 227–228.
Google Scholar
Maik J. (2012a), Włókiennictwo kultury wielbarskiej, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami, Łódź.
Google Scholar
Maik J. (2012b), Poland, [w:] Textiles and Textile Production in Europe. From Prehistory to AD 400 (2012), M. Gleba, U. Mannering (red.), Oxbow Books, Oxford–Oakville (Ancient Textiles Series, 11), s. 293–303, https://doi.org/10.2307/j.ctvh1djwg.20
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvh1djwg.20
Maik J. (2014), Odciski tkanin na popielnicach kultury łużyckiej z cmentarzyska w Maciejowicach, [w:] J. Dąbrowski, M. Mogielnicka-Urban (red.), Zespół osadniczy kultury łużyckiej w Maciejowicach, pow. garwoliński, woj. mazowieckie, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa (Archeologia Mazowsza i Podlasia. Studia i Materiały, 5), s. 411–414.
Google Scholar
Maik J., Rybarczyk A. (2015), Gewebe der Hallstattkultur aus Domasław in Niederschlesien, [w:] K. Grömer, F. Pritchard (red.), Aspects of the Design, Production and Use of Textiles and Clothing from the Bronze Age to the Early Modern Era. NESAT XII, The North European Symposium of Archaeological Textiles 21st–24th May 2014 in Hallstatt (Austria 2015), Archaeological Alapítvány, Budapest, s. 83–94.
Google Scholar
Maik J., Rybarczyk A. (2016), Tekstylia kultury halsztackiej z Domasławia na Dolnym Śląsku na tle włókiennictwa wczesnej epoki żelaza w Europie środkowej, [w:] B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski (red.), Europa w okresie od VIII wieku przed narodzinami Chrystusa do I wieku naszej ery, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Biskupin–Wrocław (Biskupińskie Prace Archeologiczne, 11; Prace Komisji Archeologicznej, 21), s. 25–43.
Google Scholar
Michałowska M. (2006), Leksykon włókiennictwa, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa.
Google Scholar
Schumann R. (2015), Status und Prestige in der Hallstattkultur, Verlag Marie Leidorf GmbH, Rahden, Westf. (Münchner Archäologische Forschungen, 3).
Google Scholar
Sikorski A. (2001), Analiza pozostałości tekstyliów za późnej epoki brąz i wczesnej epoki żelaza z Konina-Grójca, „Sprawozdania Archeologiczne”, 53, s. 377–389.
Google Scholar
Słomska-Bolonek J. (w druku), Textile Products from the Late Bronze Age and the Early Iron Age in the Vistula and Oder River Basin, „Przegląd Archeologiczny”.
Google Scholar
Słomska-Bolonek J., Antosik Ł. (2022), Wyroby włókiennicze z cmentarzyska w Świbiu, [w:] M. Michnik, K. Dzięgielewski (red.), Cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza w Świbiu na Górnym Śląsku, t. II, Muzeum w Gliwicach; Wydawnictwo Profil-Archeo, Gliwice–Pękowice, s. 216–237, https://doi.org/10.33547/Swibie2022.2.12
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.33547/Swibie2022.2.12
Śliwa J. (1965), Paciorek z Kietrza z odciskiem tkaniny, „Z otchłani wieków”, 31(1), s. 17–19.
Google Scholar
Textiles and Textile Production in Europe. From Prehistory to AD 400 (2012), M. Gleba, U. Mannering (red.), Oxbow Books, Oxford–Oakville (Ancient Textiles Series, 11).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2752/175183513X13588738655179
Zeylandowa M. (1972), Materiały archeologiczne z cmentarzyska kultury łużyckiej w Godziętowach, pow. Ostrzeszów, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, 21, s. 83–87.
Google Scholar
Žeiere I. (2010), Types of Linen Fabric Recovered Archaeologically in Latvia and their Utilisation, „Fasciculi Archaeologiae Historicae”, 23, s. 39–46.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
