Miecz z zamku w Szczytnie

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6034.36.09

Słowa kluczowe:

miecz, Szczytno, zamek, średniowiecze, zakon krzyżacki

Abstrakt

Artykuł omawia miecz przechowywany w Muzeum Mazurskim w Szczytnie, który pochodzi z danych zbiorów Prussia Museum. Zabytek zachował się w dość dobrym stanie ogólnym – brak jedynie sztychowej partii głowni. Głownia mieczowa zachowała się na długości 615 mm, przy całkowitej długości oręża 855 mm. Charakterystyczny jest jelec, w rzucie z góry o esowatym kształcie, a głowica ma postać odwróconej gruszki. Na podstawie cech konstrukcyjnych miecz ze Szczytna należy określić jako egzemplarz późnośredniowieczny z głownią typu XVIIIa według R.E. Oakeshotta, jelcem 12a oraz głowicą T5. Analogiczne zachowane okazy, jak i przedstawienia ikonograficzne dowodzą, że tego rodzaju miecze były najbardziej popularne w drugiej połowie XV oraz początkach – pierwszej ćwierci XVI stulecia. O okolicznościach pozyskania tego egzemplarza mamy bardzo lakoniczne informacje – był on znaleziony w ruinach zamku.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Das Grosse Ämterbuch des Deutschen Ordens, red. E. Ziesemer, Danzig 1921.
Google Scholar

Adamiak M., Zdaniewicz R. (2015), Żelazna szabla ze zbiorów Muzeum w Gliwicach, „Acta Militaria Mediaevalia”, 15, s. 215–224.
Google Scholar

Aleksić M. (2007), Mediaeval Swords from Southeastern Europe. Material from 12th to 15th Century, Dedra, Belgrade.
Google Scholar

Augustyniak J. (1988), Gantelet – fragment d’armure datant du XVI siècle et provenent du château d’Inowłódz, dép. de Piotrków (Pologne Centrale), „Fasciculi Archaeologiae Historicae”, 2, s. 7–9.
Google Scholar

Augustyniak J. (1992), Zamek w Inowłodzu, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Łódź (Biblioteka Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, 26).
Google Scholar

Augustyniak J. (1996), Splendory izby magnackiej w XVI wieku na przykładzie zamku w Inowłodzu, „Archeologia Historia Polona”, 3, s. 209–223.
Google Scholar

Biborski M., Stepiński J., Żabiński G. (2004), A Renaissance Sword from Racibórz, „Gladius”, 24, s. 187–208, https://doi.org/10.3989/gladius.2004.41
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3989/gladius.2004.41

Biskup M. (2014), „Wojna pruska” czyli wojna Polski z Zakonem krzyżackim z lat 1519–1521. U źródeł sekularyzacji Prus krzyżackich, Napoleon V, Oświęcim.
Google Scholar

Bruhn Hoffmeyer A. (1954), Middelalderens tveæggede sværd I–II, Tøjhusmuseet, København.
Google Scholar

Carpegna di N. (1969), Antiche armi dal. sec. IX al XVIII giá Collezione Odescalchi, De Luca Editore, Roma.
Google Scholar

Čepela V. (2010), Tri stredoveké chladné zbrane v zbierkach SNM-Múzea Červený Kameň, „Vojenská história. Časopis pre vojenské históriu, múzejníctvo a archívnictvo”, 14.3, s. 75–87.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15848/hh.v0i4.137

Florek M. (2016), Broń na średniowiecznych nagrobkach tzw. „stećci” z Bałkanów. Wstęp do problematyki, „Acta Militaria Mediaevalia”, 12, s. 135–174.
Google Scholar

Głosek M. (1973), Znaki i napisy na mieczach średniowiecznych w Polsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Google Scholar

Głosek M. (1984), Miecze środkowoeuropejskie z X–XV w., Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Google Scholar

Głosek M. (1990), Broń biała długa, [w:] A. Nadolski (red.), Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350–1450, Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Kultury Materialnej, Łódź, s. 111–124.
Google Scholar

Głosek M. (1998), Broń biała, [w:] A. Nowakowski (red.), Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń, s. 23–40.
Google Scholar

Głosek M., Kajzer L., Nadolski A. (1978), Broń średniowieczna z ziem polskich. Katalog. Polska Akademia Nauk, Łódź.
Google Scholar

Grygiel R., Jurek T. (1996), Doliwowie z Nowego Miasta nad Wartą, Dębna i Biechowa. Dzieje rezydencji i ich właścicieli, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, Łódź.
Google Scholar

Haftka M. (1999), Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów, Wydawnictwo CONSORT; Muzeum Zamkowe w Malborku, Malbork–Płock.
Google Scholar

Hošek J., Košta J., Žakovský P. (2019), Ninth to Mid-sixteenth Century Swords from the Czech Republic in their European Context, part 1, The Finds, The Czech Academy of Sciences. Institute of Archaeology, Prague–Brno.
Google Scholar

Kajzer L. (1976), Uzbrojenie i ubiór rycerski w średniowiecznej Małopolsce w świetle źródeł ikonograficznych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Google Scholar

Kajzer L., Kołodziejski S., Salm J. (2001), Leksykon zamków w Polsce, Arkady, Warszawa.
Google Scholar

Kalmár J. (1971), Régi magyar fegyverek, Natura, Budapest.
Google Scholar

Klčo M., Krupa V. (2004), Stredoveké zbrane v zbierkach Balneologického muzea v Piešt’anoch, [w:] K. Malečková (red.), Zbrane a zbroj. Zborník príspevkov zo sympózia usporiadaného při príležitosti výstavy Zbrane a zbroj, SNM – Múzeum Bojnice, Bojnice, s. 37–52.
Google Scholar

Knyżewski M. (2020), Siedziby średnich i niższych ranga urzędników krzyżackich na terenie dzisiejszej Polski. Studium archeologiczne, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź (Monografie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, 11).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/AHP.2018.013

Kovács T.S. (2010), Huszárfegyverek a 15–17. században, Martin Opitz Kiadó, Budapest.
Google Scholar

Kozłowski R. (1978), Badanie i konserwacja przedmiotów z grobu Kazimierza Jagiellończyka, „Studia do Dziejów Wawelu”, 4, s. 460–476.
Google Scholar

Krajíc R., Kukla Z., Nekuda V. (1997), Středověký meč ze Mstěnic, [w:] R. Nekuda, J. Unger (red.), Z pravěku do středověku. Sborník k 70. narozeninam Vladimíra Nekudy, Muzejní a vlastivědená společnost v Brně, Moravské zemské muzeum, Brno, s. 250–258.
Google Scholar

Kwiatkowski K. (2016), Wojska zakonu niemieckiego w Prusach 1230–1525. Korporacja, jej pruskie władztwo, zbrojni, kultura wojny i aktywność militarna, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.
Google Scholar

Ławrynowicz O. (2005), Treści ideowe broni rycerskiej w Polsce w wiekach średnich, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź (Acta Archaeologica Lodziensia, 51).
Google Scholar

Majewski M. (2018), Uzbrojenie średniowieczne w ziemi chełmińskiej (mps pracy doktorskiej przygotowanej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w zbiorach autora).
Google Scholar

Marek L. (2004), Wczesnośredniowieczne miecze z Europy Środkowej i Wschodniej. Dylematy archeologa i bronioznawcy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (Studia Archeologiczne, 26).
Google Scholar

Marek L. (2008), Broń biała na Śląsku XIV–XVI wiek, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (Wratislavia Antiqua, 10).
Google Scholar

Marek L. (2014), Europejski styl. Militaria z Elbląga i okolic, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (Studia Archeologiczne, 47).
Google Scholar

Marek L. (2017), Średniowieczne uzbrojenie Europy łacińskiej jako Ars Emblematica, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (Wratislavia Antiqua, 22).
Google Scholar

Nadolski A. (1984), Polska broń – broń biała, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Google Scholar

Norman A.V.B. (1980), The Rapier and Small-Sword: 1460–1820, Arms and Armour Press; Arno press, London–New York.
Google Scholar

Oakeshott R.E. (1997), The Sword in the Age of Chivalry, Boydell Press, Woodbridge.
Google Scholar

Pudło P. (2010), …By w Polsce znaleźć swe miejsce (średniowiecze i nowożytność), [w:] S. Cegłowski, K. Demkowicz, R. Janiak, T. Kordala, P. Łuczak, P. Pudło, Skarby z ziemi wydobyte, Muzeum Diecezjalne w Płocku, Płock, s. 47–52, 92–106.
Google Scholar

Ruttkay A. (1989/1990), Militáriá a súčasti jezdeckého výstroja z 15. stor. na Kostolci v Moravanoch nad Váhom, miestna časť Ducové, „Sborník Prací Filozofické Fakulty Brněnské University”, 38/39, řada archeologicko-klasicka, 34–35, s. 89–101.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S1035077200002996

Wilkus K. (1991), Odkrycie grobów królewskich w katedrze wileńskiej, „Studia do Dziejów Wawelu”, 5, s. 530–550.
Google Scholar

Williams A., Lazar T. (2018), A Group of Medieval Swords from the National Museum of Slovenia – Metallographic Analyses and Hardness Testing, „Acta Militaria Mediaevalia”, 13, s. 115–129.
Google Scholar

Żabiński G., Biborski M., Stępiński J. (2014), Technology of Sword Blades from the La Tène Period to the Early Modern Age. The Case of what is now Poland, Archaeopress, Oxford, https://doi.org/10.2307/j.ctvqmp14z
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvqmp14z

Žakovský P. (2011), Středověké a raně novověké chladné zbraně ze sbírek Městkého muzea v Moravském Krumlově, [w:] Hrad jako technický problém. Technologie a formy výstavby středověkých opevněných sidel, red. Z. Měřínský, Brno 2011 (Archeologia mediaevalis Moravica et Silesiana, 2), s. 127–188.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-30

Jak cytować

Strzyż, P. (2021). Miecz z zamku w Szczytnie. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica, (36), 189–202. https://doi.org/10.18778/0208-6034.36.09

Numer

Dział

Articles