Traktowanie pandemii wywołanej chorobą COVID-19 jako siły wyższej w kontekście zobowiązań umownych oraz biegu terminu przedawnienia w polskim prawie cywilnym

Kamila Kozień

doi:10.18778/0208-6069.97.06

Autor

Kamila Kozień Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji https://orcid.org/0000-0002-5278-5976

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.06

Słowa kluczowe:

siła wyższa, pandemia COVID-19, zobowiązanie umowne, niewykonanie zobowiązania, odpowiedzialność

Abstrakt

Celem niniejszego opracowania jest wskazanie, czy obecnie panująca pandemia, związana z chorobą wywołaną przez wirus SARS-CoV-2, może być uznana na gruncie prawa cywilnego jako zdarzenie siły wyższej w kontekście zobowiązań umownych. Konieczne więc będzie rozważenie, czym jest siła wyższa w rozumieniu prawa cywilnego i jakie przesłanki muszą być spełnione, aby dane zdarzenie można było uznać za siłę wyższą. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pandemia COVID-19 wywarła ogromny wpływ na obrót gospodarczy. Uzasadnione więc jest pytanie, czy pandemia ta może być traktowana jako siła wyższa uzasadniająca zwolnienie z odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania bądź zawieszenie biegu terminu przedawnienia w związku z niemożnością dochodzenia roszczeń w czasie jej trwania. Należy jednak zaznaczyć, iż opracowanie ma charakter ogólny i nie dotyczy rozwiązań szczegółowych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Cempura, Aleksandra. Anna Kasolik. 2020. „16. Siła wyższa”. W Metodyka sporządzania umów gospodarczych. Red. Aleksandra Cempura, Anna Kasolik. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar

CIC Kancelaria. Bogna Czajka-Marchlewicz. Dorota Dorska. 2011. „8.6 Siła wyższa”. W Umowy w procesie budowlanym. Red. CIC Kancelaria, Bogna Czajka-Marchlewicz, Dorota Dorska. Warszawa: LEX.
Google Scholar

Gniezdzia, Robert. 2020. Wpływ koronawirusa na umowy z kontrahentami. LEX/el.
Google Scholar

Gołaczyński, Jacek. 2020. „Przedawnienie roszczeń majątkowych i terminy zawite w okresie po ogłoszeniu stanu epidemii związanej z COVID-19”. Monitor Prawniczy 8: 397.
Google Scholar

Grochalski, Stefan Marian. 2012. Granice państwa jako granice jurysdykcji w Unii Europejskiej. Dąbrowa Górnicza: Wyższa Szkoła Biznesu.
Google Scholar

Kania, Marcin. 2020. Bieg terminu przedawnienia roszczeń w dobie epidemii. Lex/el.
Google Scholar

Kastelik-Smaza, Agnieszka. 2020. „Epidemia COVID-19 jako siła wyższa w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej”. Europejski Przegląd Sądowy 5: 30–41.
Google Scholar

Ostałowski, Jakub. 2020. Szczególne rozwiązania wspierające realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r. Komentarz. LEX/el.
Google Scholar

Pałdyna, Tomasz. 2012. Przedawnienie w polskim prawie cywilnym. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar

Parafianowicz, Joanna. 2020. Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz. Red. Olga Maria Piaskowska. Warszawa: LEX/el.
Google Scholar

Partyk, Aleksandra. 2020. „Epidemia (COVID-19) a tok postępowań cywilnych i sądowoadministracyjnych”. Przegląd Prawa Publicznego 5: 42–52.
Google Scholar

Pyziak-Szafnicka, Małgorzata. 2014. Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. Red. Paweł Księżak. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Rawa, Beata. 2020. „1.1. Wpływ COVID-19 na już zawarte umowy współpracy”. W Ceny transferowe w czasie kryzysu. Red. Jarosław F. Mika. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Sendrowski, Paweł. 2020. Siła wyższa w stosunkach gospodarczych (w tym w ramach zamówień publicznych). LEX/el.
Google Scholar

Sikora, Alicja. 2011. Sankcje finansowe w razie niewykonania wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Stradomska-Balcerzyk, Katarzyna. 2020. „Kształtowanie cywilnoprawnych stosunków zobowiązaniowych w świetle ustawodawstwa epidemicznego”. Monitor Prawniczy 17: 898.
Google Scholar

Strus-Wołos, Monika. 2020. „Stan epidemii wywołanej przez wirus SARS-COV-2 (COVID-19) jako siła wyższa uzasadniająca zawieszenie biegu terminów przedawnienia roszczeń w rozumieniu art. 121 pkt 4 k.c.” Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda 3: 28–36.
Google Scholar

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 2020. „Dostosowanie działalności sądowniczej Trybunału Sprawiedliwości z uwagi na pandemię koronawirusa COVID-19”. https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_97552/pl/ [dostęp: 5.05.2020].
Google Scholar

Zoll, Fryderyk Stanisław. 2020. „Zasady ELI (European Law Institute) na czas kryzysu COVID-19”. Transformacje Prawa Prywatnego 3: 247–256.
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. 2020, poz. 1740).
Google Scholar

Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (tekst jedn.: Dz.U. 2020, poz. 2139).
Google Scholar

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn.: Dz.U. 2020, poz. 1842 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020, poz. 568).
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 566).
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 658).
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 792).
Google Scholar

Postanowienie TSUE z dnia 18 stycznia 2005 r., C-325/03 P, José Luis Zuazaga Meabe v. Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory przemysłowe), Dz.U.UE.C.2005.106.11/1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3901/CJME.2005.03.325

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 19 listopada 2019 r. (III APa 15/19, LEX Nr 2750252).
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2014 r. (I ACa 1775/13, LEX Nr 1489180).
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 21 maja 2019 r., IV CSK 129/18, LEX Nr 2690186.
Google Scholar

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 czerwca 2020 r., KIO 631/20, LEX Nr 3029206.
Google Scholar

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Druk Nr 299). https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=299
Google Scholar

Opinia rzecznika generalnego Jacobs przedstawiona w dniu 16 marca 2000 r. Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Belgii. Uchybienie zobowiązaniom Państwa Członkowskiego. Sprawa C-236/99. ECLI identifier: ECLI:EU:C:2000:141.
Google Scholar