The Intentionality, Intersubjectivity, and Causability of Civil Law Transactions

Mariusz J. Golecki; Bartosz Wojciechowski

doi:10.18778/0208-6069.100.06

Authors

Mariusz J. Golecki University of Łódź https://orcid.org/0000-0003-1394-0096
Bartosz Wojciechowski University of Łódź https://orcid.org/0000-0002-4271-7056

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.100.06

Keywords:

the principle of causality, legal acts, intentionality, brute facts, institutional facts, the philosophy of mind, intention

Abstract

The paper presents and discusses the principle of causability as expressed in many civil codes. This principle requires that the existence of any obligations of transfers of ownership the legal cause – usually associated with 3 types of dealings having been identified by Roman jurists and elaborated by postglosators and founders of the 17^th-century natural law movement, namely: causa solvendi, donandi, aquirendi, or causa cavendi – creates a condition for validity of legal act. Referring to the philosophical background of the analytical philosophy of intention and intersubjectivity, authors advocate a modified theory of causability, according to which it is permissible for the parties to invoke abstract actions if this is not opposed by binding legal provisions.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Academy of European Private Lawyers. 2001. European Contract Code – Preliminary draft. Pavia: Universita Di Pavia.
Google Scholar

Albanese, Bernardo. 1972. ‘Agere,’ ‘genere’ e ‘contrahere’ in D.50,16,19 congetture su una definizione di Labeone. Roma: Pontificia universitas Lateranensis.
Google Scholar

Alexy, Robert. 1978. Theorie der juristischen Argumentation. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Alexy, Robert. 1995. Recht Vernunft, Diskurs. Studien zur Rechtsphilosophie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Apel, Karl-Otto. Ed. 1976. Sprachpragmatik und Philosophie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Bahr, Christian von. 2000. “Prace nad projektem Europejskiego Kodeksu Cywilnego.” Państwo i Prawo 10: 43–52.
Google Scholar

Bassani, Vittoria. Wolfgang Mincke. 1997. “Europa sine causa?” Zeitschrift für europäisches Privatrecht 3: 599–614.
Google Scholar

Bekrycht, Tomasz. 2009. Aprioryczność prawa. Ontologia prawa w fenomenologii Adolfa Reinacha. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Berier, Roman Longchamps de. 1934. Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań. Vol. I. Warszawa: Wydawnictwo Urzędowe Komisji Kodyfikacyjnej.
Google Scholar

Burkhardt, Armin. 1986. Soziale Akte, Sprechakte und Textillokutionen. A. Reinachs Rechtsphilosophie und die moderne Linguistik. Tübingen: Max Niemeyer Verlag. https://doi.org/10.1515/9783111371573
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783111371573

Czachórski, Witold. 1952. Czynności prawne przyczynowe i oderwane w polskim prawie cywilnym. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

D’Ors, Álvaro. 1976. “Replicas Panormitanas II. El contractus segun Labeon a proposito de una critica de Albanese.” Revista de Estudios Historico-Juridicos 1: 17–32.
Google Scholar

Davidson, Donald. 1963. “Actions, Reasons and Causes.” Journal of Philosophy 60: 685–700. https://doi.org/10.2307/2023177
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2023177

Davidson, Donald. 1985. “Replies to Essays.” In Essays on Davidson: Action and Events. Edited by Bruce Vermazen, Merrill B. Hintikka. 242–252. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Davidson, Donald. 1991. Eseje o prawdzie, języku i umyśle. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Davidson, Donald. 1997. “Jak jest możliwa słabość woli.” In Filozofia odpowiedzialności. Edited by Jacek Hołówka. 81–106. Warszawa: Wydawnictwo Spacja.
Google Scholar

Drozd, Edward. 1974. Przeniesienie własności nieruchomości. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Düsings, Edith. 1986. Intersubjektivität und Selbstbewußtsein. Behaviorische, phänomenologische und idealistische Begründungstheorien bei Mead, Schütz, Fichte und Hegel. Köln: Dinter.
Google Scholar

Fichte, Johann Gottlieb. 1995. Das System der Sittenlehre nach den Prinzipien der Wissenschaftslehre. Hamburg: Felix Meiner Verlag. https://doi.org/10.28937/978-3-7873-2364-7
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.28937/978-3-7873-2364-7

Fichte, Johann Gottlieb. 1996. Zamknięte państwo handlowe i inne pisma. Translated by Robert Reszke. Warszawa: Fundacja “Aletheia”.
Google Scholar

Fichte, Johann Gottlieb. 2000. Foundations of Natural Right. Translated by Michael Baur. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Fichte, Johann Gottlieb. 2002. Powołanie człowieka. Translated by Adam Zieleńczyk. Kęty: Antyk.
Google Scholar

Ghestin, Jacques. 2006. Cause de l’engagement et validité du contrat. Paris: LGDJ.
Google Scholar

Girndt, Helmut. 1981. “Zu Fichtes und Meads Theorie der Interpersonalität.” In Der transzendentale Gedanke. Die gegenwärtige Darstellung der Philosophie Fichtes. Edited by Klaus Hammacher. 372–484. Hamburg: Meiner.
Google Scholar

Grabowski, Andrzej. 1999. Judicial Argumentation and Pragmatics. A Study on the Extension of the Theory of Legal Argumentation. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar

Grzybowski, Stefan M. Ed. 1974. System prawa cywilnego. Vol. I. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Gutowski, Maciej. 2006. “Zasada kauzalności czynności prawnych w prawie polskim.” Państwo i Prawo 4: 3–19.
Google Scholar

Habermas, Jürgen. 1984a. Theory of Communicative Action. Vol. I. Translated by Thomas McCarthy. Boston: Beacon Press.
Google Scholar

Habermas, Jürgen. 1984b. Vorstudien und Ergänzungen zur Theorie des kommunikativen Handelns. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Habermas, Jürgen. 1987a. “Aspekty racjonalności działania.” In Wokół teorii krytycznej Jürgena Habermasa. Edited by Andrzej M. Kaniowski, Andrzej Szahaj. 109–137. Warszawa: Warszawskie Centrum Studenckiego Ruchu Naukowego.
Google Scholar

Habermas, Jürgen. 1987b. The Philosophical Discourse of Modernity. Translated by Frederick G. Lawrence. Oxford: The MIT Press.
Google Scholar

Habermas, Jürgen. 1994. Faktizität und Geltung. Beiträge zur Diskurstheorie des Rechts und des demokratischen Rechtsstaats. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Hähnchen, Susanne. 2003. Die causa condictionis. Ein Beitrag zum klassischen römischen Kondiktionenrecht. Berlin: Duncker & Humblot. https://doi.org/10.3790/978-3-428-50923-2
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-50923-2

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1991. Elements of the Philosophy of Right. Translated by H.B. Nisbet. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Hilgendorf, Eric. 1991. Argumentation in der Jurisprudenz. Zur Rezeption von analytischer Philosophie und kritischer Theorie in der Grundlagenforschung der Jurisprudenz. Berlin: Duncker & Humblot. https://doi.org/10.3790/978-3-428-47262-8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-47262-8

Honneth, Axel. 1994. Kampf um Anerkennung. Zur moralischen Grammatik sozialer Kämpfe. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Honneth, Axel. 2003. Unisichtbarkeit. Stationen einer Theorie der Intersubjektivität. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Google Scholar

Hunters, Charles K. 1971. Der Interpersonalitätsbeweis in Fichtes früher angewandter praktischer Philosophie. München: Pan-Verlag R. Birnbach.
Google Scholar

Inauen, Cornel. 2004. Causa im schweizerischen Vermögensrecht. Zürich: Universität Zürich.
Google Scholar

Judycki, Stanisław. 2006. “Zachowanie i działanie.” Diametros 7: 86–90.
Google Scholar

Kaniowski, Andrzej M., Andrzej Szahaj. Eds. 1987. Wokół teorii krytycznej Jürgena Habermasa. Warszawa: Warszawskie Centrum Studenckiego Ruchu Naukowego.
Google Scholar

Kleszcz, Ryszard. 1998. O racjonalności. Studium epistemologiczno-metodologiczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kozak, Artur. 2002. Granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej. Wrocław: Kolonia Limited.
Google Scholar

Król, Małgorzata. 1992. Teoretycznoprawna koncepcja prawomocności. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kubas, Andrzej. 1974. “Causa czynności prawnej a zobowiązania z aktu administracyjnego.” Studia Cywilistyczne 23: 45–75.
Google Scholar

Łętowska, Ewa. 1970. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Google Scholar

Montanie, Jean Claude. 1992. Le contrat. Grenoble: Presses Universitaires de Grenoble.
Google Scholar

Morawski, Lech. 1988. Argumentacje, racjonalność prawa i postępowanie dowodowe. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Morawski, Lech. 1990. “Dyskurs w ujęciu Jürgena Habermasa a inne koncepcje argumentacji.” In Dyskursy rozumu: między przemocą i emancypacją. Z recepcji Jürgena Habermasa w Polsce. Edited by Lech Witkowski. 113–132. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Morawski, Lech. 2000. Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Google Scholar

Neumann, Ulfrid. 1986. Juristische Argumentationslehre. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Google Scholar

Niedośpiał, Michał. 1984. “Autonomia woli w części ogólnej prawa cywilnego.” Państwo i Prawo 12: 64–73.
Google Scholar

Nowakowski, Andrzej. 2004. “Donald Davidson o intencjach i działaniach.” In Intencjonalność jako kategoria filozofii umysłu i filozofii języka. Edited by Zbysław Muszyński, Jacek Paśniczek. 165–168. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Pyziak-Szafnicka, Małgorzata. 1995. Uznanie długu. Łódź: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Google Scholar

Radwański, Zbigniew. Zbigniew Olejniczak. Eds. 2004. System prawa prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. Vol. II. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Reinach, Adolf. 1989. “Die apriorischen Grundlagen des bürgerlichen Rechtes.” In Sämtliche Werke. 158. München–Hamden–Wien: Philosophia Verlag.
Google Scholar

Ruland, Yorick M. 2004. Die Causa der Obligation. Rechtshistorische und rechtsvergleichende Perspektive nach Einführung des Nieuk Burgelijk Wetboek in den Niederlanden. Köln–Berlin–München: Carl Heymanns.
Google Scholar

Sae-Seong, Yi. 2001. Subjektivität und Intersubjektivität. Eine Untersuchung zur Rekonstruktion der dialektischen Struktur in Hegels Rechtsphilosophie. PhD diss., Technische Hochschule, Aachen.
Google Scholar

Safjan, Marek. 1998. “Umowy związane obrotem gospodarczym.” Przegląd Prawa Handlowego 2: 1–10.
Google Scholar

Scholl, Thilo. 1999. Die Rezeption des kontinental-europäischen Privatsrechts in Lateinamerika am Beispiel der allgemeinen Vertragslehre in Costa Rica. Berlin: Duncker & Humblot Gmbh. https://doi.org/10.3790/978-3-428-49532-0
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-49532-0

Searle, John. 1998. Mind, Language and Society. New York: Basic Books.
Google Scholar

Siemek, Marek J. 1998. Hegel i filozofia. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Siep, Ludwig. 1974. “Der Kampf um Anerkennung. Zu Hegels Auseinandersetzung mit Hobbes in den Jenaer Schriften.” Hegel-Studien 9: 155–207.
Google Scholar

Siep, Ludwig. 1979. Anerkennung als Prinzip der praktischen Philosophie. Freiburg–München: Meiner.
Google Scholar

Sierocka, Beata. 2003. Krytyka i dyskurs. O transcendentalno-pragmatycznym uprawomocnieniu krytyki filozoficznej. Kraków: Aureus.
Google Scholar

Tracz, Grzegorz. 1997. “Aktualność generalnej reguły kauzalności czynności prawnych przysparzających w prawie polskim.” Kwartalnik Prawa Prywatnego 3: 499–530.
Google Scholar

Tracz, Grzegorz. 1998. Umowa gwarancji ze szczególnym uwzględnieniem gwarancji bankowej. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar

Tuhr, Andreas von. 1918. Der Allgemeine Teil des Deutschen Bürgerlichen Rechts. Vol. II. München–Leipzig: Duncker & Humblot. https://doi.org/10.3790/978-3-428-56310-4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-56310-4

Vacca, Letizia. Ed. 1997. Causa e contratto nella prospettiva storico-comparatistica: 2. congresso internazionale ARISTEC, Palermo, 7–8 giugno 1995. Torino: Giapichelli.
Google Scholar

Wojciechowski, Bartosz. 2001. „Uzasadnianie praw człowieka w koncepcji dyskursu prawniczego.” Studia Prawno-Ekonomiczne 63: 9–25.
Google Scholar

Wojciechowski, Bartosz. 2004. Dyskrecjonalność sędziowska. Studium teoretycznoprawne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Wolter, Aleksander. Jerzy Ignatowicz. Krzysztof Stefaniuk. 2001. Prawo cywilne. Zarys części ogólnej. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Wróblewski, Jerzy. 1976. “Uzasadnienie i wyjaśnienie decyzji sądowej.” Studia Prawno-Ekonomiczne 16: 7–30.
Google Scholar

Wróblewski, Jerzy. 1988. “Poziomy uzasadnienia decyzji prawnej.” Studia Prawno-Ekonomiczne 40: 17–33.
Google Scholar

Wróblewski, Jerzy. 1988. Sądowe stosowanie prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Zaradkiewicz, Kamil. 1999. “Numerus apertus abstrakcyjnych czynności prawnych w polskim prawie cywilnym.” Kwartalnik Prawa Prywatnego 2: 245–297.
Google Scholar

Zawada, Kazimierz. 1990. Umowa przelewu wierzytelności. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Google Scholar

Ziembiński, Zygmunt. 1972. Analiza pojęcia czynu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Ziółkowski, Marek. 2003. “’Uniwersalne wartości’ a regionalne doświadczenia (Europa Środkowa wobec współczesnych debat o wartościach i celach rozwoju).” Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny 3: 217–232.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1984. Rozumienie ocen w języku prawnym. Vol. II. Racjonalność w prawniczej interpretacji zwrotów oceniających. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1986. “Uniwersalna pragmatyka a teoria i filozofia prawa.” Studia Prawno-Ekonomiczne 37: 23–40.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1998. Prawo a uczestniczenie w kulturze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Żegleń, Urszula M. 2003. Filozofia umysłu. Dyskusja z naturalistycznymi koncepcjami umysłu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar