Partycypacja finansowa w Polsce na tle państw UE

Abstrakt

Powodzenie głębokich zmian restrukturyzacyjnych w polskiej gospodarce zależało głównie od skuteczności reformy dotyczącej restrukturyzacji własności we wszystkich sektorach. Wymagało to nowego podejścia do własności prywatnej, określenia nowej roli i miejsca pracowników w procesie zmian oraz tworzenia spółek pracowniczych. Spółki pracownicze powstawały w wyniku prywatyzacji bezpośredniej, tzw. likwidacyjnej, kiedy to majątek przedsiębiorstwa zostaje przekazany do odpłatnego korzystania z prawem wykupu spółce założonej przez większość pracowników danego przedsiębiorstwa (leasing). W celu przeprowadzenia tego typu prywatyzacji i zgromadzenia niezbędnego kapitału, ci, którzy inicjują proces, muszą przekonać pracowników do kupna udziałów. Należy pamiętać, że metoda ta okazała się skuteczna w stosunku do przedsiębiorstw małych i średnich, które nie wymagały uruchomienia tak znacznych środków finansowych, jak to miało miejsce przy prywatyzacji dużych przedsiębiorstw. Wstępnie można stwierdzić, że warunki do wprowadzania nowych rozwiązań w zakresie wzrostu udziału pracowników we własności czy partycypacji w innych programach finansowych są mało sprzyjające. Można nawet postawić tezę, że w polskich przedsiębiorstwach i wśród pracowników, szczególnie niższego szczebla istnieje świadomościowa bariera, utrudniająca proces dalszych zmian własnościowych czy wdrażania nowych form demokracji ekonomicznej w kierunku powstania nowego typu odpowiedzialności za firmę. Przełamanie tej bariery może nastąpić po pewnym czasie, kiedy to pracownik już jako właściciel zaczyna rozumieć ekonomiczny sens dywidendy, nabiera nawyku myślenia w kategoriach wzrostu wartości firmy, bo to przekłada się wprost na wzrost wartości jego akcji.