Rozpad sprawności leksykalnych u pacjenta z otępieniem umiarkowanym w chorobie Alzheimera a możliwości komunikowania się z otoczeniem

Aneta Domagała

doi:10.18778/2544-7238.03.04

Autor

Aneta Domagała Uniwersytet Marii Curie‑Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, ul. Sowińskiego 17, 20-040 Lublin https://orcid.org/0000-0001-5955-5164

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.03.04

Słowa kluczowe:

anomia, choroba Alzheimera, nazywanie konfrontacyjne, wypowiedzi dialogowe, wypowiedzi monologowe

Abstrakt

W artykule podjęto – w kontekście możliwości komunikowania się pacjenta z otoczeniem w życiu codziennym – problematykę anomii w chorobie Alzheimera, wiodącego objawu patologii mowy na etapie otępienia. Na przykładzie 73‑letniego mężczyzny z otępieniem umiarkowanym omówiono deficyty zarejestrowane w badaniu logopedycznym – w próbach nazywania konfrontacyjnego oraz próbach konstruowania wypowiedzi monologowych i dialogowych, z jednoczesnym zwróceniem uwagi na charakterystyczne zachowania w sytuacji doświadczania przez osobę chorą trudności językowych. Prezentacja zjawisk uwzględnia bogaty materiał ilustracyjny w postaci pozyskanych próbek mowy. Koncentrując się na problemach w zakresie słownictwa, na bazie wskazań zawartych w programach FOCUSED i WSPIERAM, określono możliwości poprawy komunikowania się pacjenta z anomią z otoczeniem.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Cuetos F., Gonzalez‑Nosti M., Martinez C., 2005, The picture‑naming task in the analysis of cognitive deterioration in Alzheimer’s disease, „Aphasiology”, no. 19(6), s. 545–557.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/02687030544000010

Domagała A., 2008a, Choroba Alzheimera – komunikacja z chorym. Poradnik dla opiekunów, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Google Scholar

Domagała A., 2008b, Lexical skills in Alzheimer’s dementia (based on the material of dialogue utterances), „Psychology of Language and Communication”, vol. 12, no. 2, s. 89-105.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/v10057-008-0010-1

Domagała A., 2015, Narracja i jej zaburzenia w otępieniu alzheimerowskim, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
Google Scholar

Domagała A., 2018a, Terapia pośrednia w otępieniu. Programy terapii, [w:] A. Domagała, E. Sitek, Choroba Alzheimera. Zaburzenia komunikacji językowej, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 258–281.
Google Scholar

Domagała A., 2018b, WSPIERAM. Terapia pośrednia w chorobie Alzheimera, [w:] A. Domagała, U. Mirecka (red.), Metody terapii logopedycznej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 373–385.
Google Scholar

Domagała A., 2018c, Zaburzenia językowych sprawności systemowych w chorobie Alzheimera. Charakterystyka na materiale języka polskiego, [w:] A. Domagała, E. Sitek, Choroba Alzheimera. Zaburzenia komunikacji językowej, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 71–99.
Google Scholar

Domagała A., Sitek E., 2018, Choroba Alzheimera w świetle aktualnych kryteriów diagnostycznych, [w:] Domagała A., Sitek E., Choroba Alzheimera. Zaburzenia komunikacji językowej, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 26–44.
Google Scholar

Grabias S., 2001, Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
Google Scholar

Hamilton H. E., 1994, Conversations with an Alzheimer’s Patient: An Interactional Sociolinguistic Study, Cambridge: University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511627774

Herzyk A., 2005, Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Marczewska H., 1994, Zaburzenia językowe w demencji typu Alzheimera i demencji wielozawałowej, [w:] H. Marczewska, E. Osiejuk, Nie tylko afazja... O zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera, demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej półkuli mózgu, Warszawa: Wydawnictwo Energeia, s. 7–60.
Google Scholar

Newhart M., Davis C., Kannan V., Heidler‑Gary J., Cloutman L., Hillis A. E., 2009, Therapy for naming deficits in two variants of primary progressive aphasia, „Aphasiology”, vol. 23(7–8), s. 823–834.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/02687030802661762

Ousset P. J., Viallard G., Puel M., Celsis P., Demonet J. F., Cardebat D., 2002, Lexical therapy and episodic word learning in dementia of the Alzheimer type, „Brain and Language”, no. 80, s. 14–20.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1006/brln.2001.2496

Powell J., 2014, Pomoc w komunikacji w demencji (Polonische Ausgabe von Hilfen zur Kommunikation bei Demenz” von Jennie Powelll. Heft 2 der Reihe – Demenz‑Service), Köln: Kuratorium Deutsche Altershilfe.
Google Scholar

Ripich D. N., [b.r.], The FOCUSED Program. A communication guide for Alzheimer’s Disease, Caregiver’s Manual [archiwum autorki].
Google Scholar

Shuren J., Geldmacher D., Heilman K. M., 1993, Nonoptic aphasia: Aphasia with preserved confrontation naming in Alzheimer’s disease, „Neurology”, no. 43, s. 1900–1907.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1212/WNL.43.10.1900

Sitek E., 2018, Mowa w chorobie Alzheimera, [w:] A. Domagała, E. Sitek, Choroba Alzheimera. Zaburzenia komunikacji językowej, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 62–71.
Google Scholar