Reformy agrarne w Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie ordynacji chroberskiej

Paweł Pryt

doi:10.18778/1506-6541.31.13

Authors

Paweł Pryt Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Humanistyczny, Instytut Historii https://orcid.org/0000-0002-4235-8006

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.31.13

Keywords:

Chroberz entailed estate, agricultural reform, debt-relief subdivision, servitudes

Abstract

Agrarian reforms were one of the many problems facing the Polish state following its rebirth in 1918. The modernisation of agriculture in the Second Polish Republic was driven not only by the need to satisfy a “hunger for land” among the rural population or to rationalise farming in the country, but also by the need to harmonise agrarian relations in parts of the country that had been under the rule of different foreign powers. The flagship undertakings were agricultural reforms implemented under the acts of 1920 and 1925. Issues to be resolved included the abolition of servitudes, and land consolidation. Subdivision work was accelerated by the great economic crisis of 1929–1935, whose negative effects the authorities attempted to alleviate through subdivision carried out under the 1932 Act on facilitating the repayment of onerous debts. The situation in the Chroberz entailed estate examined here was, as in other such estates, somewhat different than in most landed estates. As entailed land was still legally inalienable in the interwar period (it was not covered by the 1920 legislation) and the estate was burdened with debt, the owners were forced to resort to behind-the-scenes dealings with the political elites.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Archiwum Akt Nowych. Prezydium Rady Ministrów.
Google Scholar

Archiwum Narodowe w Krakowie. Państwowy Bank Rolny. Oddział w Krakowie.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach. Archiwum Ordynacji Myszkowskich.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach. Okręgowy Urząd Ziemski w Kielcach.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach. Powiatowy Urząd Ziemski w Pińczowie.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach. Urząd Wojewódzki Kielecki I.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach. Wojewódzkie Biuro do spraw Finansowo-Rolnych w Kielcach.
Google Scholar

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1920, 1926, 1927, 1932.
Google Scholar

Kielecki Dziennik Wojewódzki 1930.
Google Scholar

Błąd M., Sto lat reform agrarnych w Polsce, Warszawa 2019.
Google Scholar

Deskur S., Deskur Andrzej, [w:] Ziemianie polscy XX wieku, t. 2, Warszawa 1994.
Google Scholar

Gałka B., Ziemianie i ich organizacje w Polsce lat 1918–1939, Toruń 1999.
Google Scholar

Iwaniak S., Reforma rolna w województwie kieleckim w latach 1944–1945, Warszawa 1975.
Google Scholar

Kawalec W., Kielecczyzna. Rozwój gospodarczy regionu, Warszawa 1969.
Google Scholar

Koprukowniak A., Likwidacja serwitutów w ordynacji zamojskiej, „Rocznik Lubelski” 1960, t. 3.
Google Scholar

Kozaczka M., Gospodarka ordynacji rodowych w Polsce w latach 1918–1939, Rzeszów 1996.
Google Scholar

Kozaczka M., Ordynacja Zamojska 1919–1945, Lublin 2003.
Google Scholar

Ludkiewicz Z., Podręcznik polityki agrarnej, t. 1, Warszawa 1932.
Google Scholar

Majcher-Ociesa E., Znaczenie obrotu ziemią w życiu codziennym ziemiaństwa w województwie kieleckim w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Z życia codziennego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2010.
Google Scholar

Markowski M.B., Wielopolski Aleksander Erwin, [w:] Świętokrzyski słownik biograficzny, t. 2: 1795–1918, red. J. Szczepański, Kielce 2009.
Google Scholar

Mich W., W obliczu wywłaszczenia. Kwestia reformy rolnej w publicystce ziemiańskiej 1918–1939, Lublin 2001.
Google Scholar

Michalski M., Nadzwyczajna danina państwowa – jeden z elementów naprawy finansów publicznych II Rzeczypospolitej ministra skarbu Jerzego Michalskiego (1921/1922 r.), [w:] Z dziejów historii podatków. Wybrane problemy, red. K. Banaś, R. Stasiak, Łódź 2017.
Google Scholar

Narkowicz L., Wielopolski Zygmunt Konstanty, [w:] Ziemianie polscy XX wieku, t. 10, Warszawa 2013.
Google Scholar

Nowak M., Zmierzch ekonomiczny Ordynacji Myszkowskiej margrabiów Wielopolskich w XIX–XX wieku, [w:] Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI–XX wieku. Postacie i legendy – Działalność i pamięć – Majątki rodowe i ich znaczenie, red. N. Kasparek, T. Zych, R. Pawłoszek, Olsztyn 2017.
Google Scholar

Przeniosło M., Aktywność polityczna i społeczna Wielopolskich z Chrobrza i Potockich z Chrząstowa (informacje w korespondencji rodzinnej z lat 1905–1939), [w:] Społeczeństwo i gospodarka w regionie świętokrzyskim w XIX i XX wieku, red. U. Oettingen, J. Szczepański, Kielce 2008.
Google Scholar

Przeniosło M., Sytuacja materialna Wielopolskich z Chrobrza w latach 1918–1939, ,,Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku” 2008, t. 5.
Google Scholar

Przeniosło M., Trudności finansowe ordynacji Myszkowskich w okresie międzywojennym, [w:] Szlachta i ziemianie między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia z dziejów społeczno-gospodarczych, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2008.
Google Scholar

Roszkowski W., Gospodarcza rola większej prywatnej własności ziemskiej w Polsce 1918–1939, Warszawa 1986.
Google Scholar

Szyndler B., Biblioteka Ordynacji Myszkowskiej w Chrobrzu, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1974, nr 11.
Google Scholar