Praca dla Polski. Działalność niepodległościowa oraz udział Błażeja Stolarskiego w odbudowie struktur państwowych w latach 1914–1922

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.26.04

Słowa kluczowe:

Błażej Stolarski, I wojna światowa, niepodległość

Abstrakt

Celem artykułu jest omówienie udziału Błażeja Stolarskiego w budowie zrębów niepodległej Rzeczypospolitej w okresie I wojny światowej i kadencji Sejmu Ustawodawczego, na trzech uzupełniających się płaszczyznach aktywności. Pierwsza odnosi się do działalności konspiracyjnej oraz rozwoju kariery politycznej i parlamentarnej Stolarskiego, członka Polskiej Organizacji Wojskowej, Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego, ministra rolnictwa w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, a także prezesa Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” i szefa jego frakcji parlamentarnej. Drugi obszar jego zainteresowań, szczególnie istotny w momencie odbudowy tożsamości narodowej i instytucji suwerennego państwa, odnosi się do kwestii związanych z szerzeniem oświaty w społeczeństwie, tworzeniem na wsi szkół i bibliotek oraz rozwojem samorządu powiatowego. Trzecia sfera zaangażowania Błażeja Stolarskiego wiąże się z jego pracą w organizacjach społecznych i gospodarczych, w szczególności w Centralnym Związku Kółek Rolniczych. Aktywność na tym ostatnim polu miała głębszy państwowotwórczy podtekst, sprowadzający się do kształtowania wśród chłopów postaw przywiązania do niepodległej ojczyzny przy jednoczesnym zobowiązaniu ich do wypełniania obowiązków wobec państwa.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych, Centralne Towarzystwo Rolnicze
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Zbior drukow i pism ulotnych
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim. Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, Akta Gminy Będkow
Google Scholar

Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego, Frankowski T., Proby opanowania ruchu chłopskiego przez Narodową Demokrację w Krolestwie Polskim. Narodowy Związek Chłopski, Warszawa1961, maszynopis.
Google Scholar

Biblioteka Uniwersytetu Łodzkiego, Oddział Zbiorow Specjalnych Rękopisy Błażeja Stolarskiego
Google Scholar

Zespoł Szkolno-Gimnazjalny w Będkowie Goliński W., Kronika szkolna 7. klasowej Szkoły Powszechnej w Będkowie, gm. Będkow, pow. brzeziński Okręgu Szkolnego Łodzkiego, [b.m.], rękopis.
Google Scholar

Dąbrowska M., Dzienniki, t. 1, Warszawa 1997.
Google Scholar

Dziennik Praw Państwa Polskiego 1919
Google Scholar

„Polak” 1916
Google Scholar

„Przewodnik Kołek i Społek Rolniczych w Krolestwie Polskim” 1917
Google Scholar

Sprawozdania stenograficzne posiedzeń Sejmu Ustawodawczego 1919, 1920
Google Scholar

„Wyzwolenie” 1918, 1919, 1920, 1935, 1936
Google Scholar

Badziak K., W oczekiwaniu na przełom. Na drodze od odrodzenia do załamania państwa polskiego: listopad 1918–czerwiec 1920, Łodź 2004.
Google Scholar

Bogusławski A., Ruch ludowy w czasie wojny 1914–1918 w Krolestwie Polskim w świetle wspomnień, „Roczniki Dziejow Ruchu Ludowego” 1959, nr 1.
Google Scholar

Borkowski J., Ludowcy w II Rzeczypospolitej, cz. 1, Warszawa 1987.
Google Scholar

Giza S., Błażej Stolarski 1880–1939, [w:] Przywodcy ruchu ludowego. Szkice biograficzne, red. A. Więzikowa, Warszawa 1968.
Google Scholar

Holzer J., Molenda J., Polska w pierwszej wojnie światowej, Warszawa 1967.
Google Scholar

Honowski F., Parlament i rząd w Polsce niepodległej. Część prawno-polityczna. Słowo wstępne, rok 1918, Warszawa 1938.
Google Scholar

Honowski F., Prawno-polityczne dążenia wsi polskiej na tle literatury ludowej: rok 1918–1938, Warszawa 1939.
Google Scholar

Kisielewski T., Heroizm i kompromis. Portret zbiorowy działaczy ludowych, cz. 2, Warszawa 1979.
Google Scholar

Klimek J., Park Amunicyjny Legionow Polskich w Łodzi, „Niepodległość” 1934, t. 9.
Google Scholar

Konefał J., Aleksander Zawadzki – „Ojciec Prokop” (1859–1926), „Roczniki Dziejow Ruchu Ludowego” 1986, nr 26.
Google Scholar

Łuczak A., Samorząd terytorialny w programach i działalności stronnictw ludowych 1918–1939, Warszawa 1973.
Google Scholar

Marszałek P.K., Najwyższe władze wojskowe w systemie ustrojowym II Rzeczypospolitej, Wrocław 2011.
Google Scholar

Marszałek P.K., Rada Obrony Państwa z 1920 roku. Studium prawno historyczne, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 2758, Prawo CCXCIV, Wrocław 1995.
Google Scholar

Mieczkowski A., Błażej Stolarski 1880–1939. Życie, działalność, poglądy, Lublin 1998.
Google Scholar

Molenda J., Polskie Stronnictwo Ludowe w Krolestwie Polskim 1915–1918, Warszawa 1965.
Google Scholar

Paczkowski A., Wincenty Witos, premier rządu polskiego 24 VII 1920–13 IX 1921, 28 V–14 XII 1923, 10 V–14 V 1926, [w:] Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Chojnowski, P. Wrobel, Wrocław 1992.
Google Scholar

Pająk J., O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915–1917), Kielce 2003.
Google Scholar

Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914–1918, Warszawa 1985.
Google Scholar

Perzyna P., Błażej Stolarski 1880–1939. Biografia społecznika, działacza gospodarczego i polityka, Łodź–Warszawa 2017.
Google Scholar

Perzyna P., Błażej Stolarski. Droga do awansu cywilizacyjnego chłopa polskiego w latach 1900–1918, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1997, t. 60.
Google Scholar

Perzyna P., Błażej Stolarski – sylwetka działacza wszechstronnego, „Roczniki Dziejow Ruchu Ludowego” 2018, nr 37.
Google Scholar

Pęcherski M., Świątek M., Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917–1977. Podstawowe akty prawne, Warszawa 1978.
Google Scholar

Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1914–1939, Warszawa 2011.
Google Scholar

Samuś P., Życie polityczno-społeczne, [w:] Łodź. Dzieje miasta, t. 1, red. B. Baranowski i J. Fijałek, Warszawa–Łodź 1988.
Google Scholar

Socha J., Błażej Stolarski (1880–1939). Szkic do biografii, [w:] Z dziejow ruchu ludowego w regionie łodzkim, red. W. Piątkowski, Warszawa 1992.
Google Scholar

Stolarski B., Chłop a reformy rolne, Warszawa 1919.
Google Scholar

Stolarski B., Działacz społeczny na wsi, „Wyzwolenie” 1936, nr 30.
Google Scholar

Stolarski B., Działacz społeczny na wsi, „Wyzwolenie” 1936, nr 31.
Google Scholar

Stolarski B., Jakie winno być wspołdziałanie wojta i pisarza, „Wyzwolenie” 1918, nr 57.
Google Scholar

Stolarski B., Kilka uwag o naszej gminie, „Wyzwolenie” 1918, nr 35.
Google Scholar

Stolarski B., Obywatele, Wyborcy!, „Wyzwolenie” 1920, nr 33.
Google Scholar

Stolarski B., Orka, „Wyzwolenie” 1935, nr 26.
Google Scholar

Stolarski B., Po wyborach, „Wyzwolenie” 1919, nr 5.
Google Scholar

Stolarski B., Sługocice. Obraz życia i pracy jednej wioski, Warszawa 1925.
Google Scholar

Stolarski F., Towarzystwo „Uczelnia Polska” im. Kościuszki w Będkowie, „Roczniki Dziejow Ruchu Ludowego” 1972, nr 14.
Google Scholar

Stolarski B., Związek drobnych rolnikow, „Przewodnik Kołek i Społek Rolniczych w Krolestwie Polskim” 1917, nr 7.
Google Scholar

Thugutt S., Autobiografia, Warszawa 1984.
Google Scholar

Zieliński H., Historia Polski 1914–1939, Wrocław 1982.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2020-12-30 — zaktualizowane 2021-03-10

Wersje

Jak cytować

Perzyna, P. (2021). Praca dla Polski. Działalność niepodległościowa oraz udział Błażeja Stolarskiego w odbudowie struktur państwowych w latach 1914–1922. Zeszyty Wiejskie, 26, 87–107. https://doi.org/10.18778/1506-6541.26.04 (Original work published 30 grudzień 2020)

Numer

Dział

Articles