Rola i działalność Centralnego Towarzystwa Rolniczego w procesach modernizacyjnych wsi Królestwa Polskiego w latach 1907–1914
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.26.03Słowa kluczowe:
Centralne Towarzystwo Rolnicze, rolnictwo, oświataAbstrakt
Artykuł przedstawia rys historyczny i różne aspekty działalności Centralnego Towarzystwa Rolniczego (CTR) w Królestwie Polskim. Oficjalnie zainaugurowało działalność 11 III 1907 r. wzorem wcześniejszych zrzeszeń rolniczych, podejmując działania mające na celu modernizację rolnictwa i wsi w istniejących politycznych, społecznych oraz gospodarczych realiach zaboru rosyjskiego. Uzyskawszy rządowe pozwolenie na rozpoczęcie działalności, CTR prowadziło politykę gospodarczą oddziałującą na rynek towarowy i rynek pracy. W jej ramach funkcjonowały wydziały: Kółek Rolniczych, Społeczno-Ekonomiczny, Rolniczy, Hodowlany i Naukowo-Dydaktyczny, które realizowały zadania, mając na uwadze unowocześnienie i usprawnienie polskiego rolnictwa. Działalność przejawiała się m.in. w organizacji jarmarków, na których prezentowano np. inwentarz żywy czy maszyny rolnicze, ponadto organizowano odczyty, kursy, wycieczki rolnicze, podejmowano starania o szkolnictwo rolnicze na dobrym poziomie oraz propagowano prasę i książki na temat rolnictwa. Prowadzono też stacje i pola doświadczalne. Po zakończeniu I wojny światowej CTR skoncentrowało się na naprawie szkód wyrządzonych przez działania wojenne. Towarzystwo chwalebnie zapisało się w dziejach polskiego rolnictwa w aspekcie jego modernizacji i integracji środowiska związanego z polską wsią.
Pobrania
Bibliografia
„Gazeta Rolnicza” 1907, 1911, 1912, 1914
Google Scholar
Pamiętnik Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego za czas od r. 1845 do r. 1895, zestawił J.A. Lippoman, Krakow 1898.
Google Scholar
„Przewodnik Kołek i Społek Rolniczych Krolestwa Polskiego” 1912
Google Scholar
Rocznik Statystyczny Krolestwa Polskiego z uwzględnieniem innych ziem polskich, pod kier. E. Strasburgera, Warszawa 1916.
Google Scholar
Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Krolestwie Polskiem za rok 1909, Warszawa 1910.
Google Scholar
Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Krolestwie Polskiem za rok 1910, Warszawa 1911.
Google Scholar
Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Krolestwie Polskiem za rok 1911, Warszawa 1912.
Google Scholar
„Tygodnik Ilustrowany” 1907
Google Scholar
Ustawa Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Krolestwie Polskim, Warszawa 1907.
Google Scholar
Biały H., Rola pol doświadczalnych w rozwoju rolnictwa Krolestwa Polskiego i ziem zabranych w XIX i początkach XX wieku, „Zeszyty Wiejskie” 2013, z. 18.
Google Scholar
Borkowski J., Gurwicz A., Kołka rolnicze w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1978.
Google Scholar
Dzięciołowski S., Centralne Towarzystwo Rolnicze w Krolestwie Polskim i jego polityka agrarna 1906–1918, Warszawa 1981.
Google Scholar
Gloger Z., Pisma rozproszone (1890–1910), t. III, Białystok 2016.
Google Scholar
Grabski W., Historia Towarzystwa Rolniczego 1858–1861 r., t. 2, Warszawa 1904.
Google Scholar
Izdebski H., Bohdan Wasiutyński 1882–1940, „Samorząd Terytorialny” 1991, nr 5.
Google Scholar
Kaczmarek Z., Marszałkowie Senatu II Rzeczpospolitej, Warszawa 1992.
Google Scholar
Karczewski W., Liskow. Dzieje jednej wsi polskiej, Krakow 1937.
Google Scholar
Kaszubowski P., Potężny w duchu i potężny w ciele. Opowieść o Stanisławie Chełchowskim, Przasnysz 2007.
Google Scholar
Kopczyński W., Polski Słownik Biograficzny, t. VI, Krakow 1937.
Google Scholar
Krasińska I., Rola i działalność Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Radomiu w modernizowaniu wsi guberni radomskiej w latach 1906–1914, [w:] Dwor – wieś – plebania na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Profesorowi Mieczysławowi B. Markowskiemu w trzydziestolecie pracy naukowej, red. W. Caban i in., Kielce 2003.
Google Scholar
Leśniowski S., Chaniewski Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Krakow 1937.
Google Scholar
Miąso J., Szkolnictwo zawodowe w Krolestwie Polskim w latach 1815–1915, Wrocław 1966.
Google Scholar
Mysiakowski M., Społecznik z Klic, czyli rzecz o Michale Ignacym Bojanowskim (1865–1932), „Rocznik Mazowiecki” 2006, t. 18.
Google Scholar
Przegaliński A., Zarys działalności oświatowej Lubelskiego Towarzystwa Rolniczego w latach 1905–1914, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2010, t. VII.
Google Scholar
Roszkowski W., Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w r. 1922, „Przegląd Historyczny” 1983, t. 74.
Google Scholar
Snoch B., Słownik szkolny. Terminy i pojęcia historyczne, Warszawa 1990.
Google Scholar
Socha J., Centralne Towarzystwo Rolnicze 1907–1927, Łodź 2011.
Google Scholar
Socha J., Działalność Centralnego Towarzystwa Rolniczego w dziedzinie oświaty rolniczej 1907–1927, Łodź 1994.
Google Scholar
Socha J., Słownik biograficzny działaczy Centralnego Towarzystwa Rolniczego (1907–1929), Łodź 2003.
Google Scholar
Ścibor E., Życie i działalność społeczno-obywatelska Leona Przanawskiego (1844–1914), „Bibliotekarz Lubelski” 2010, R. LVIII.
Google Scholar
Wojciechowski S., Historia społdzielczości polskiej od 1914 roku, Warszawa 1939.
Google Scholar
Wykrętowicz S., Przemysł cukrowy i jego rola w ekonomice Polski Ludowej (1945–1960), Poznań 1967.
Google Scholar
Żabko-Potopowicz A., Stulecie działalności ziemiaństwa polskiego 1814–1914, Warszawa 1929.
Google Scholar
http://www.info.kalisz.pl/biograf/blizinski.html
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
