Od wiejskiej osady do przemysłowego miasta. Historia i rozwój urbanistyczny Stąporkowa od XVIII w. do lat sześćdziesiątych XX w.

Daria Rutkowska-Siuda

doi:10.18778/1506-6541.25.03

Autor

Daria Rutkowska-Siuda Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii Sztuki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.25.03

Słowa kluczowe:

Stąporków, city planning, industrial city, village settlement, Małachowscy, industrial factories, ironworks

Abstrakt

Urban analysis covers the period from the construction of the first blast furnace in the Konecki estates – 1738/39 until 1967 when Stąporków gained the city rights. The industrial development of the village is connected with Jan Małachowski and Jan Tarnowski. The areas around the steelworks formed the core of the “old” Stąporków developing towards the village of Czarna and the health resort of Czarniecka Góra to the west. Shortly after the Second World War, the industry was reborn in the town. Settlements for the workers of individual factories began to be built. In the 1950s, the first buildings for their employees were erected by the Iron Foundry Stąporków and the Iron Ore Mine. The constructed housing estates became the axis of the “new” Stąporków focusing its spatial development around industrial plants located east of the original settlement. Between these parts, spaces of residential, functional and cultural functions appeared successively. This however, led to the lack of a clearly defined urban center of the location.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych, Osiedle Stąporków, pow. konecki [Budowa] Założenia [Decyzje, protokoły, korespondencja, notatka protokolanta], 1952–1954, sygn. 2/331/0/4.1/1870.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach, Akta dóbr ziemskich hipoteki powiatu koneckiego, Końskie Wielkie 1880–1911, sygn. 19.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Kielcach, Akta dóbr ziemskich hipoteki powiatu koneckiego Stąporków 1909–1932 [1941], sygn. 45.
Google Scholar

Anonim, Przemysłowe tradycje Stąporkowa (I), „Odlewnik” 1978, nr 8 (102), s. 3.
Google Scholar

Fajkosz A., Kartki z historii ziemi koneckiej, Wydawnictwo Muzeum Regionalne PTTK, Kielce Agencja JP, Kielce–Końskie 2010.
Google Scholar

Fajkosz A., Tradycje przemysłowe Stąporkowa. Rozwój przemysłu na terenie Stąporkowa i jego okolic od końca XV wieku do roku 1945, [w:] Wczoraj i dziś stąporkowskich odlewni, red. A. Fajkosz, Wydawca Odlewnia Żeliwa Stąporków im. Rewolucji 1905 r., Stąporków 1978, s. 5–26.
Google Scholar

Fajkosz A., Z kart historii: Stąporków, „Tygodnik Konecki” 1997, nr 24, s. 11.
Google Scholar

Fajkosz A., Zaczęło się od wielkiego pieca (Z historii Stąporkowa), „Odlewnik” 1980, nr 6 (136), s. 4.
Google Scholar

Osiński J., Opisanie polskich żelaza fabryk, Drukarnia J.K. Mci i Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum, Warszawa 1782.
Google Scholar

Piwek J., Górnictwo i hutnictwo w dobrach białaczowskich Małachowskich w XIX wieku, [w:] Tradycje przemysłowe ziemi koneckiej. Materiały przygotowane na sesję naukową Końskie 4–5 października 1991, red. W. Różański, Wydawca Towarzystwo Przyjaciół Górnictwa Hutnictwa i Przemysłu Staropolskiego w Kielcach, Zarząd Miejski Naczelnej Organizacji Technicznej w Końskich, Kielce 1991, s. 33–40.
Google Scholar

Podrzucki C., Kalata C., Metalurgia i odlewnictwo żeliwa, Wydawnictwo Śląsk, Bytom 1971.
Google Scholar

Radwan M., Wielkopiecownictwo w Zagłębiu Staropolskim w połowie XIX wieku, Wydawnictwo Państwowe Wydawnictwo Techniczne, Stalinogród 1954.
Google Scholar

Różański W., Rozwój odlewnictwa żeliwnego na ziemi koneckiej, [w:] Tradycje przemysłowe ziemi koneckiej. Materiały przygotowane na sesję naukową, Końskie, 4–5 października 1991, red. tegoż, Wydawca Towarzystwo Przyjaciół Górnictwa Hutnictwa i Przemysłu Staropolskiego w Kielcach, Zarząd Miejski Naczelnej Organizacji Technicznej w Końskich, Kielce 1991, s. 41–49.
Google Scholar

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 4, Wydawca S. Sikorski, Warszawa 1883.
Google Scholar

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 11, nakładem Władysława Walewskiego Warszawa 1883.
Google Scholar

Szymański T., 250 lat stąporkowskich odlewni, „Przegląd Odlewnictwa” 1989, nr 4, s. 117–121.
Google Scholar

Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana, t. 37–38, O. Kolberg, Wydawca S. Sikorski, Warszawa 1905.
Google Scholar

Witkowski O., W ludowej Ojczyźnie, [w:] Wczoraj i dziś stąporkowskich odlewni, red. A. Fajkosz, Wydawca Odlewnia Żeliwa Stąporków im. Rewolucji 1905 r., Stąporków 1978, s. 62–76.
Google Scholar

Wojewódzki R., Najważniejsze zabytki techniki powiatu koneckiego, [w:] Tradycje przemysłowe ziemi koneckiej. Materiały przygotowane na sesję naukową, Końskie, 4–5 października 1991, red. W. Różański, Wydawca Towarzystwo Przyjaciół Górnictwa Hutnictwa i Przemysłu Staropolskiego w Kielcach, Zarząd Miejski Naczelnej Organizacji Technicznej w Końskich, Kielce 1991, s. 51–61.
Google Scholar

Zawiadomienie, „Gazeta Warszawska” 1932, s. 9.
Google Scholar