Szkoła elementarna w Załęczu Wielkim (pow. wieluński) 1804–1859

Zdzisław Włodarczyk

doi:10.18778/1506-6541.25.02

Autor

Zdzisław Włodarczyk Wieluńskie Towarzystwo Naukowe

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.25.02

Słowa kluczowe:

Załącze Wielkie, Wieluń, school, education, Poland, XIX century, South Prussia, Kingdom of Poland

Abstrakt

The village of Załęcze Wielkie, located in the south-eastern part of the Wieluń district, was one of the villages of Kamionkowo dominium, which belonged to the chapter of the Gniezno archbishopric. As a result of the Second Partition of Poland, these areas came under the rule of the Hohenzollerns (1793), in the so-called South Prussia (Südpreussen). After the Kościuszko Uprising (1794), it was decided to confiscate them and create domains. The beginnings of elementary school in Załęcze Wielkie should be linked with the activities of the Prussian administration aimed at creating a network of schools in newly gained areas. The school probably started its activity in 1804 – when the school building was put into use. Throughout its existence, the facility struggled with material difficulties. The contribution of the village inhabitants was barely enough for the teacher’s salary. There was a lack of funds for proper maintenance of the school building. Hence the staffing trouble: teachers, especially in the last period of the school’s existence, changed very often. The facility existed until 1859, when it was closed by the decision of the educational authorities of the Kingdom of Poland.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Centralne Władze Wyznaniowe Królestwa Polskiego, sygn. 1177.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Generalne Dyrektorium Prus Południowych VII, sygn. 672.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Dzietrznikach, sygn. 1836, 1844.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Kutnie, sygn. 1911.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Praszce, sygn. 1866.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Zduńskiej Woli, sygn. 1859.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Dyrektor Gimnazjum w Piotrkowie, sygn. 209, 398.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Generalne Dyrektorium Prus Południowych III, sygn. 181.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Kancelaria Gubernatora Kaliskiego, sygn. 344.
Google Scholar

Tajne Pruskie Archiwum Państwowe Berlin-Dahlem
Google Scholar

Bussenius I.Ch., Urkunden und Akten zur Geschichte der preußischen Verwaltung in Süd- und Neuostpreussen 1793–1806, Frankfurt/M/–Bonn 1961.
Google Scholar

Grajnert J., Wspomnienia ze szkół wieluńskich podane przez byłego ich ucznia, opr., wstęp S.T. Olejnik, Wieluń 2008.
Google Scholar

Pamjatnaja Knižka Kališskoj Gubernii na 1904, Kalisz 1904.
Google Scholar

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, F. Sulimierski, t. XIV, Warszawa 1895.
Google Scholar

Spisok naselennym mestnostjam Kališskoj Gubernii, Kalisz 1881.
Google Scholar

Tabella Miast, Wsi, Osad, Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona, t. 2, Warszawa 1827.
Google Scholar

Dekowski J.P., Obrzędy i zwyczaje weselne w Załęczu Wielkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 119–133.
Google Scholar

Dekowski J.P., Ogólna charakterystyka Załęcza Wielkiego, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 25–36.
Google Scholar

Drozdowska W., Grupy rówieśnicze w Załęczu Wielkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 97–117.
Google Scholar

Drozdowska W., Istoty demoniczne w Załęczu Wielkim, pow. Wieluń, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 1962, t. 4, s. 117–130.
Google Scholar

Drozdowska W., Podania z Załęcza Wielkiego, pow. Wieluń, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 1962, t. 4, s. 81–86.
Google Scholar

Jastrzębski J., Lecznictwo ludowe w Załęczu Wielkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 135–163.
Google Scholar

Kieroń P.J., Kilka słów o starych meblach ze wsi Załęcze Wielkie w regionie wieluńskim, „Rocznik Wieluński” 2018, t. 18, s. 115–125.
Google Scholar

Lech J., Zakres wytwórczości rękodzielniczej w Załęczu Wielkim – rynki zbytu i zakupów, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 63–74.
Google Scholar

Łukaszewicz D., Szkolnictwo w Prusach Południowych (1793–1806) w okresie reform oświeceniowych, Poznań–Warszawa 2004.
Google Scholar

Neymanowa Z., Wnętrze chaty w Załęczu Wielkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 75–95.
Google Scholar

Nowosz W., Rolnictwo w Załęczu Wielkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 37–54.
Google Scholar

Nowosz W., Lorenz A., Chów zwierząt w Załęczu Wielkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi”, seria etnograficzna 1961, nr 5, s. 55–62.
Google Scholar

Roellecke G., Julius von Massow als „Kultusminister” (1798–1806). Preußische Bildungspolitik zwischen Wöllner und Humboldt, [w:] Das nachfriederizianische Preußen 1786–1806, red. H. Hattenhauer, G. Landwehr, Kiel 1988.
Google Scholar

Szczygielski W., Produkcja rolnicza gospodarstwa folwarcznego w Wieluńskiem od XVI do XVIII wieku, Łódź 1963.
Google Scholar

Topolski J., Gospodarstwo wiejskie w dobrach arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII wieku, Poznań 1958.
Google Scholar

Topolski J., Położenie i walka klasowa chłopów w XVIII w. w dobrach arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, Poznań 1956.
Google Scholar

Topolski J., Rozwój latyfundium arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII wieku, Poznań 1955.
Google Scholar

Wąsicki J., Ziemie polskie pod zaborem pruskim Prusy Południowe 1793–1806. Studium historycznoprawne, Wrocław 1957.
Google Scholar

Włodarczyk Z., Chrempiński (Chrępiński) Jan, [w:] Wieluński słownik biograficzny, t. 3, red. Z. Szczerbik, Z. Włodarczyk, s. 30.
Google Scholar

Włodarczyk Z., Ludność powiatu wieluńskiego w końcu XVIII wieku – spis pruski z 1796 r., „Rocznik Wieluński” 2007, t. 6, s. 71–80.
Google Scholar

Woźniak K.P., Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje, Łódź 2013.
Google Scholar

Żerek-Kleszcz H., Przyjęcia do prawa miejskiego w Wieluniu, „Rocznik Wieluński” 2008, t. 8, s. 51–76.
Google Scholar