Od symbolu do znaku i z powrotem. Na marginesie znaleziska złotej lunuli spod Fiugajek

Jarosław Sobieraj

doi:10.18778/1506-6541.S2024.37

Autor

Jarosław Sobieraj Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.S2024.37

Słowa kluczowe:

złota lunula, okres wpływów rzymskich, Polska północno-wschodnia

Abstrakt

Artykuł dotyczy rzadkiego typu złotej zawieszki – lunuli z okresu wpływów rzymskich, pochodzącej z miejscowości Fiugajki (woj. warmińsko-mazurskie). Na marginesie jego odkrycia autor tekstu prezentuje szkic dotyczący zmieniających się atrybucji, kontekstów i znaczeń tej kategorii ozdób w starożytności i wiekach średnich.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Balbuza K., Cesarz a bóstwa solarne i lunarne w (auto)prezentacji Septymiusza Sewera i jego rodziny (193–211), [w:] Elity w świecie starożytnym, red. M. Cieśluk, „Szczecińskie Studia nad Starożytnością” 2015, t. 3.
Google Scholar

Carroll P.M., Archaeological and epigraphic evidence for infancy in the Roman world, [w:] The Oxford Handbook of the Archaeology of Childhood, red. S. Crawford, G. Shepherd, D.M. Hadley, Oxford 2018.
Google Scholar

Ciesliński A., Die Przeworsk- und Wielbark-Kultur östlich der unteren Weichsel. Auswertung der Archivalien aus dem Nachlass von Herbert Jankuhn, „Studien zur Siedlungsgeschichte und Archäologie der Ostseegebiete” 2023, t. 21.
Google Scholar

Cieśliński A., Kultura wielbarska nad Łyną, Pasłęką i górną Drwęcą, „Pruthenia” 2008, t. 4.
Google Scholar

Cieśliński A., Kulturelle Veränderungen und Besiedlungsabläufe im Gebiet der Wielbark-Kultur an Łyna, Pasłęka und oberer Drwęca, „Berliner Beiträge zur Vor- und Frühgeschichte” 2010 t. 17.
Google Scholar

Dasen V., Childbirth and Infancy in Greek and Roman Antiquity, [w:] A Companion to Families in the Greek and Roman Worlds, red. B. Rawson, Oxford 2011.
Google Scholar

Dasen V., Probaskania: Amulets and Magic in Antiquity, [w:] The Materiality of Magic, red. D. Boschung, J.N. Bremmer, „Morphomata” 2015, t. 20.
Google Scholar

Faraone C.A., The Transformation of Greek Amulets in Roman Imperial Times, Philadelphia 2018.
Google Scholar

Gopkalo O.V., Busy i podveski černjahovskoj kul’tury, Kiev 2008.
Google Scholar

Guba S., Bronze Age Anthropomorphic Clay Figurines from Nógrád County (Northern Hungary), [w:] Ultra velum temporis. Venované Jozefovi Bátorovi k 70. Narodeninám, red. A. Kozubová, E. Makarová, M. Neumann, „Slovenská archeológia” 2020, t. 68, Suppl. 1.
Google Scholar

Hansmann L., Kriss-Rettenbeck L., Amulett und Talisman. Erscheinungsform und Geschichte, München 1966.
Google Scholar

Hänninen M.-L., From Womb to Family: Rituals and Sociał Conventions Connected to Roman Birth, [w:] Hoping for Continuity: Childhood, Education and Death in Antiquity and the Middle Ages, red. K. Mustakallio, J. Hańska, H.-L. Sainio, Y. Yuolanto, „Acta Instituti Romani Finlandiae” 2005, t. 33.
Google Scholar

Ilon G., Casting moulds in the Bronze Age of the Carpathian Basin: a catalogue of sites and fnds, „Antæus. Communicationes ex Instituto Archaeologico” 2022, t. 38.
Google Scholar

Kargopolcev S.J., Bažan I.A., K voprosu ob evoljucii trehrogih pel‘tovidnyh lunnic v Evrope (III–VI vv.), „Peterburgskij arheologičeskij vestnik” 1993, t. 7.
Google Scholar

Kemkes M., Bronzene Truhenbeschläge aus der römischen Villa von Eckartsbrunn, Gde. Eigeltingen, Lkr. Konstanz, „Fundberichte aus Baden-Württemberg” 1991, t. 16.
Google Scholar

Khamayko N., Crescent pendants (lunnitsa) in 11th–13th century Rus’: pagan amulet or Christian ornament?, [w:] Rome, Constantinople and Newly-Converted Europe. Archaeological and Historical Evidence, t. 2, red. M. Salamon, M. Woloszyn, A. Musin, P. Špehar, M. Hardt, M.P. Kruk, A. Sulikowska-Gąska, Kraków–Leipzig–Rzeszów–Warszawa 2012.
Google Scholar

Khrapunov I., Stoyanova A., Gold jewellery from the necropolis of Neyzats, [w:] „To make a fairy’s whistle from a briar rose”. Studies presented to Eszter Istvánovits on her sixtieth birthday, red. M.L. Nagy, K.L. Szőlősi, Nyíregyháza 2018.
Google Scholar

Kokowski A., Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum (od Skandynawii do Półwyspu Iberyjskiego), Warszawa 2007.
Google Scholar

Kurpiewski A., Lewandowska J., Cmentarzysko kultury wielbarskiej w miejscowości Nowe Sadłowo (gm. Rypin, woj. kujawsko-pomorskie) w świetle najnowszych badań archeologicznych, „Acta Archaeologica Pomoranica” 2015, t. 5.
Google Scholar

Mañas-Romero I., Saiz López J.N., Pueri nascentes: rituals, birth and social recognition in Ancient Rome, [w:] Ages and Abilities: The Stages of Childhood and their Social Recognition in Prehistoric Europe and Beyond, red. K. Rebay-Salisbury, D. Pany-Kucera, Oxford 2020.
Google Scholar

Mastykova A., Sviridov A., Gavritukhin I., Golofast L., Sukhanov E., Yazikov S., The cemetery of Frontovoe 3. New data on the culture of the Crimea in the Roman and Early Great Migration periods, „Študijné zvesti Archeologického ústavu SAV” 2021, t. 68/1.
Google Scholar

Natuniewicz-Sekuła M., Złotnictwo społeczności kultury wielbarskiej ze szczególnym uwzględnieniem wybranych zabytków z cmentarzyska w Weklicach, Warszawa 2020.
Google Scholar

Rodzińska-Nowak J., Bulas J., Kasiński M., Okońska M., A Pelta-shaped Golden Pendant from the Przeworsk Culture Settlement in Rzemienowice, Site 1, Kazimierza Wielka County, [w:] Aleksanderia. Studies on Items, Ideas and History Dedicated to Professor Aleksander Bursche on the Occasion of his 65th Birthday, red. R. Ciołek, R. Chowaniec, Wiesbaden 2021.
Google Scholar

Skvorcov K.N., Zniszczony pochówek z zawieszką lunulowatą z Półwyspu Sambijskiego, „Wiadomości Archeologiczne” 2014, t. 65.
Google Scholar

Tempelmann-Mączyńska M., Der Goldfund aus dem 5. Jahrhundert n. Chr. aus Granada-Albaicín und seine Beziehungen zu Mittel- und Osteuropa, „Madrider Mitteilungen” 1986, t. 27.
Google Scholar

Quast D., The links between the Crimea and Scandinavia: some jewellery from the third century AD princely graves in an international context, [w:] Inter Ambo Maria. Contacts between Scandinavia and the Crimea in the Roman Period, red. I. Khrapunov, F.-A. Stylegar, Kristiansand–Simferopol 2011.
Google Scholar

Weis A., The Public Face of Girlhood at Latin Lavinium in the 4th–3rd Centuries BCE / Das öffentliche Gesicht des Mädchen-Seins im Latinischen Lavinium des 4. und 3. Jahrhunderts v. Chr., [w:] Mädchen im Altertum / Girls in Antiquity, red. S. Moraw, A. Kieburg, „Frauen – Forschung – Archäologie” 2014, t. 11.
Google Scholar

Bagley A.M., Roman children in the early empire: a distinct epidemiological and therapeutic category?, Ph.D. thesis (mps), College of Medical and Dental Sciences, University of Birmingham 2017, http://etheses.bham.ac.uk/id/eprint/7377
Google Scholar

Johnston H.W., Private Life of the Romans, Chicago 1909 (e-book 2012), https://www.gutenberg.org/files/40549/40549-h/40549-h.htm
Google Scholar

Pinckernelle K., The Iconography of Ancient Greek and Roman Jewellery, M.Phil. thesis (mps), History of Art Department, University of Glasgow 2005, https://theses.gla.ac.uk/318/2/2007pinckernellemphil.pdf
Google Scholar

Taylor A.K., Roman Horse Equipment. Study of Harness and Horse Furniture in the European Provinces of the Roman Empire, Ph.D. thesis (mps), University of London 1978, https://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.474625
Google Scholar