Kondycja demokracji i praw człowieka w Meksyku. Przypadek pluralizmu medycznego wśród rdzennych kobiet
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.S2024.35Słowa kluczowe:
demokracja, prawa człowieka, gender studies, ludność rdzenna, pluralizm medyczny, medycyna alternatywnaAbstrakt
Celem artykułu jest poznanie i opisanie zaobserwowanego wstępnie mechanizmu, zgodnie z którym państwo zdaje się nie dostrzegać potrzeb rdzennych kobiet i nie uwzględniać ich w rozwiązaniach instytucjonalno-prawnych. W artykule wskazuję, na ile uwarunkowania te sprzyjają podtrzymaniu różnorodności kulturowej – w badanym przypadku pod postacią tradycyjnych (inaczej alternatywnych) rozwiązań w podejściu do zdrowia. Przyglądam się bliżej uwarunkowaniom systemu demokratycznego i jego związkom z prawami człowieka oraz kreślę przyczyny i mechanizmy funkcjonowania machismo i feminizmu w Meksyku, ukazując najważniejsze źródła skomplikowanej sytuacji kobiet w tym kraju. W ramach tych samych rozważań wskazuję również, dlaczego – z punktu widzenia relatywizmu kulturowego – próby wprowadzenia niektórych zachodnich rozwiązań w zakresie demokracji i praw człowieka mogą być nie tylko nieefektywne, lecz także kontrowersyjne i problematyczne dla Meksykanów. Rozważania teoretyczne i problemowe stanowią wstęp do studium przypadku poświęconego zjawisku pluralizmu medycznego w Meksyku.
Pobrania
Bibliografia
Bankowicz M., Systemy demokratyczne i niedemokratyczne, [w:] Systemy polityczne. Podręcznik akademicki. Zagadnienie teoretyczne, red. M. Bankowicz, B. Kosowska-Gąstoł, Kraków 2019.
Google Scholar
Burszta W.J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.
Google Scholar
Cabada-Aguirre P., López López A.M., Mendoza K.C.O., Mexican traditional medicines for women’s reproductive health, „Scientific Reports” 2023, t. 13, nr 2807.
Google Scholar
Castañeda X., García C., Langer A., Ethnography of fertility and menstruation in rural Mexico, „Social Science & Medicine” 1996, t. 42.
Google Scholar
Cichomska P., Prawa kobiet i nowoczesność w kręgu cywilizacji latynoamerykańskiej, [w:] Oblicza Ameryki Łacińskiej, red. K. Krzywicka, J. Kaczyńska, Lublin 2010.
Google Scholar
Derwich K., Meksyk – Między demokracją a dysfunkcyjnością, Kraków 2017.
Google Scholar
Dörr N.M., Health professionals’ perception of maternal health: an ethnography in the Sierra de Totonacapan, Veracruz, Mexico, „Social Medicine” 2021, t. 13, nr 3.
Google Scholar
Eriksen T.H., Małe miejsca, wielkie sprawy. Wprowadzenie do antropologii społecznej i kulturowej, Warszawa 2009.
Google Scholar
Gamlin J.B., „You see, we women, we can›t talk, we can›t have an opinion…”. The coloniality of gender and childbirth practices in Indigenous Wixárika families, „Social Science & Medicine” 2020, t. 252, nr 112912.
Google Scholar
Jamróz A., Demokracja, Białystok 1995.
Google Scholar
Komosa M., Demokracja i prawa człowieka w Ameryce Łacińskiej, [w:] Ameryka Łacińska we współczesnym świecie, red. M.F. Gawrycki, Warszawa 2006.
Google Scholar
Krysińska M., Relatywizm kulturowy a prawa człowieka, „Lud” 1999, t. 83.
Google Scholar
Kunow M.A., Maya Medicine. Traditional Healing in Yucatan, Mexico 2003.
Google Scholar
Łaciński P., Przejawy parlamentaryzacji systemów prezydenckich w Ameryce Łacińskiej, [w:] Latynoameryka u progu trzeciego stulecia niepodległości: przywództwo, idee i systemy polityczne, red. P. Łaciński, Warszawa 2011.
Google Scholar
Majcherek J.A., Spór o kulturowe uwarunkowania demokracji, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis” 2008, Folia 54, Studia Sociologica II.
Google Scholar
Marcos S., Twenty-Five Years of Mexican Feminisms, „Women’s Studies International Forum” 1999, t. 22, nr 4.
Google Scholar
Mohammed F., Who was La Malinche?, „JSTOR Daily” 2019.
Google Scholar
Olson E.A., Indigenous knowledge and development – Livelihoods, Health Experience and Medicinal Plant Knowledge in a Mexican Biosphere Reserve, Lanham 2014.
Google Scholar
Portilla E., They all want magic: curanderas and folk healing, College Station 2009.
Google Scholar
Smith-Oka V., An analysis of two indigenous reproductive health illnesses in a Nahua community in Veracruz, Mexico, „Journal Ethnobiology Ethnomedicine” 2012, t. 8, nr 33.
Google Scholar
Bain J.H., Women and the environment in rural Mexico, http://etheses.dur.ac.uk/6111/
Google Scholar
¿Sabes qué es el #Machismo?, https://www.gob.mx/conavim/articulos/sabes-que-es-el-machismo?idiom=es
Google Scholar
Wądołowska A.H., Pluralizm medyczny w społecznościach tubylczych Meksyku. Na przykładzie opieki nad zdrowiem reprodukcyjnym kobiet u Indian Purhépecha, https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core/bitstreams/d67f0600-58e4-43ed-9fb9-6e6d70b51843/content
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.