Telluryzm i folkloryzm w okresie dwudziestolecia międzywojennego na przykładzie warszawskiego stowarzyszenia malarzy Pro Arte

Aneta Pawłowska

doi:10.18778/1506-6541.S2024.25

Autor

Aneta Pawłowska Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Historii Malarstwa i Rzeźby https://orcid.org/0000-0003-2847-4403

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.S2024.25

Słowa kluczowe:

Stowarzyszenie Pro Arte, malarstwo polskie, folklor, telluryzm, dwudziestolecie międzywojenne

Abstrakt

Tekst jest analizą zjawiska fascynacji ludowością i folklorem w okresie dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Przywołane przykłady dotyczą kontekstu inspiracji twórców sztuk wizualnych, w szczególności związanych z warszawskim stowarzyszeniem artystycznym Pro Arte, takich jak: Stanisław Masłowski (1853–1926), Henryk Piątkowski (1853–1923), Stefan Popowski (1870–1937), Józef Rapacki (1871–1929), Stanisław Straszkiewicz (1870–1925), Czesław Tański (1862–1942), Władysław Wankie (1860–1925), Marian Wawrzeniecki (1863–1943), Henryk Weyssenhoff (1859–1922), Teodor Ziomek (1874–1937). Grupa funkcjonowała w latach 1922–1932 w środowisku zbliżonym do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. W szczególności poruszone zostaną dwa wątki przywiązania do ziemi ojczystej (koncepcja telluryzmu), czego wyrazem jest malarstwo pejzażowe członków grupy oraz zainteresowanie stylizowanym rodzimym folklorem.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Amiel H.F., Z pamiętnika, Warszawa 1901.
Google Scholar

Bańkowska M., Selected peasant issues of the 1930s in the opinions of Warsaw literary magazine columnists (Wiadomości Literackie, Prosto z Mostu, and Pion), „Zeszyty Wiejskie” 2023, nr 29.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.05

Burszta J., Kultura ludowa – kultura narodowa, Warszawa 1974.
Google Scholar

Cękalska-Zborowska H., Wieś w malarstwie i rysunku naszych artystów, Warszawa 1974.
Google Scholar

Горелов М.И., Станислав Юлианович Жуковский, Москва 1982.
Google Scholar

Jackowski A., Polska sztuka ludowa, Warszawa 2007.
Google Scholar

Jellenta C., Wykłady naukowe. Kurs samokształceniowy – „Przegląd Pedagogiczny” 1895, nr 7.
Google Scholar

Juchcińska-Giłka K., Dzieciństwo na wsi polskiej w okresie Drugiej Rzeczypospolitej w świetle źródeł pamiętnikarskich, „Przegląd Pedagogiczny” 2012, nr 1.
Google Scholar

Juszczak W., Fakty i wyobraźnia, Warszawa 1979.
Google Scholar

Klekot E., Współczesna sztuka ludowa z perspektywy krytyki postkolonialnej, „Kultura Współczesna” 2014, nr 1.
Google Scholar

Luba I., Dialog nowoczesności z tradycją. Malarstwo polskie dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2004.
Google Scholar

Malinowski J., Imitacje świata: o polskim malarstwie i krytyce artystycznej drugiej połowy XIX wieku, Kraków 1987.
Google Scholar

Masłowski M., Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości, Wrocław 1957.
Google Scholar

Okoń W., Alegorie narodowe. Studia z dziejów sztuki polskiej XIX wieku, Wrocław 1992.
Google Scholar

Pawłowska A., Henryk Weyssenhoff (1859–1922). Zapomniany bard Białorusi, Warszawa 2006.
Google Scholar

Pawłowska A., Pro Arte. Monografia grupy warszawskich artystów (1922–1932), Warszawa 2006.
Google Scholar

Pranke B., Nurt chłopomanii w twórczości Stanisława Radziejowskiego, Ludwika Stasiaka, Włodzimierza Tetmajera, Wincentego Wodzinowskiego i Kacpra Żelechowskiego, Warszawa 2003.
Google Scholar

Rzepczyński S., Ja – dom – świat. O geopodmiotowości Norwida, [w:] Georomantyzm. Literatura – miejsce – środowisko, red. E. Dąbrowicz et al., Białystok 2015.
Google Scholar

Stomma L., Antropologia kultury wsi polskiej XIX w., Warszawa 1986.
Google Scholar

Szreniawa-Rzecki S., O życiu i sztuce Wojtkiewicza, „Museion” 1911, z. 4.
Google Scholar

„Tygodnik Ilustrowany” 1902, nr 21.
Google Scholar

Warchałowski J., Polska sztuka dekoracyjna, Warszawa–Kraków 1928.
Google Scholar

Witkiewicz S., Aleksander Gierymski, Warszawa–Lwów 1903.
Google Scholar

Wyka K., Inspiracje folklorystyczne w sztuce polskiej. Na przykładzie twórczości Jacka Malczewskiego, [w:] Z zagadnień twórczości ludowej. Studia folklorystyczne, red. R. Górski, J. Krzyżanowski, Wrocław 1972.
Google Scholar

Chmielewska A., Przyszłość sztuki w społeczeństwie masowym: poglądy i działalność Władysława Skoczylasa, https://rcin.org.pl/Content/65871/PDF/WA303_85047_9357-Metamorfozy-4_Chmielewska.pdf
Google Scholar

Jak sztuka użytkowa łączyła Polaków, http://www.polskieradio.pl/8/402/Artykul/941975,Jak-sztuka-uzytkowa-laczyla-Polakow
Google Scholar

Kamińska P., Zapomniany poeta. Władysław Wankie, https://niezlasztuka.net/o-sztuce/zapomniany-poeta-wladyslaw-wankie/
Google Scholar

Kochanowski J., Pieśń świętojańska o Sobótce, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesn-swietojanska-o-sobotce.html
Google Scholar

Kossowska I., Władysław Skoczylas, https://culture.pl/pl/tworca/wladyslaw-skoczylas
Google Scholar

Pamiętniki chłopów: nr 1–51, Warszawa 1935, https://pbc.gda.pl/dlibra/publication/72508/edition/65800/content
Google Scholar

Telluryczny, https://sjp.pwn.pl/slowniki/telluryczny.html
Google Scholar