Uczestnictwo poprzez obrazowanie? Z historii wizualności w praktyce etnograficznej

Anna Niedźwiedź

doi:10.18778/1506-6541.S2024.15

Autor

Anna Niedźwiedź Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Historyczny, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej https://orcid.org/0000-0002-2299-2288

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.S2024.15

Słowa kluczowe:

antropologia wizualna, fotografia, Afryka, obraz etnograficzny

Abstrakt

W artykule omawiam wybrane przykłady z historii użycia obrazów w praktyce etnograficznej i w antropologicznym dyskursie. Skupiam się na nieoczywistej, wieloznacznej naturze obrazu, którego wytwarzanie można uznać za formę uczestnictwa w kulturze i konkretnej etnograficznej sytuacji. W sposób szczególny skupiam się na obrazowaniu i wykonywaniu fotografii w kontekście kolonialnym w Afryce, przywołując między innymi działalność Kazimierza Zagórskiego. Omawiam również przykłady twórczości wizualnej Edwarda S. Curtisa i Roberta Flaherty’ego w Ameryce Północnej. Historia wizualności etnograficznej dobrze oddaje zmieniające się paradygmaty antropologii. Dziś oglądane obrazy, będące wynikiem etnograficznych praktyk wizualnych doby kolonialnej, podkreślają kreacyjną oraz niestabilną naturę obrazu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bentkowski A., Ostatni aborygeni Europy, „op.cit. Maszyna Interpretacyjna. Pismo Kulturalno-Społeczne” 2005, nr 5.
Google Scholar

Burton J.W., Thompson C.W., Nanook and the Kirwinians: Deception, authenticity, and the birth of modern ethnographic representation, „Film History” 2002, R. XIV.
Google Scholar

Egan S., ‘Yet in a Primitive Condition’: Edward S. Curtis’s North American Indian, „American Art” 2006, t. 20, nr 3.
Google Scholar

Gidley M., Pictorialist Elements in Edward S. Curtis’s Photographic Representation of American Indians, „The Yearbook of English Studies” 1994, t. 24.
Google Scholar

Grimshaw A., The Ethnographer’s Eye: Ways of Seeing in Modern Anthropology, Cambridge–New York 2001.
Google Scholar

Grimshaw A., The Eye in the Door: Anthropology, Film and the Exploration of Interior Space, [w:] Rethinking Visual Anthropology, red. M. Banks, H. Morphy, New Haven–London 1997.
Google Scholar

Grąbczewska M.M., W krainie młodych boginek, „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej” 2014, R. VII.
Google Scholar

Grzesiewicz-Sałacińska M., Afryka utrwalona, Tom II. Karty pocztowe Kazimierza Zagórskiego z kolekcji Witolda Grzesiewicza, Warszawa 2009.
Google Scholar

Marien M.W., Photography: A Cultural History, London 2006.
Google Scholar

Marks D., Ethnography and Ethnographic Film: From Flaherty to Asch and After, „American Anthropologist. New Series” 1995, nr 2.
Google Scholar

MacDougall D., The Corporeal Image: Film, Ethnography, and the Senses, Princeton–Oxford 2006.
Google Scholar

Niedźwiedź A., Afrykański strój, europejskie tkaniny i katolicka moda w Ghanie, [w:] Wymiary antropologicznego poznawania Afryki. Szkice z badań ostatnich, red. M. Ząbek, Warszawa 2022.
Google Scholar

Nowicki W., Dno oka. Eseje o fotografii, Wołowiec 2010.
Google Scholar

Pinney Ch., Photography and Anthropology, London 2011.
Google Scholar

Rovine V.L., Afican Fashion, Global Style: Histories, Innovations, and Ideas You Can Wear, Bloomington–Indianapolis 2015.
Google Scholar

Schneider J., The Topography of the Early History of African Photography, „History of Photography” 2010, t. 34(2).
Google Scholar

Sikora S., Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii, Warszawa 2012.
Google Scholar

Sontag S., O fotografii, Kraków 2009.
Google Scholar

Stanisławska O., Zobaczyć Afrykę, to być oślepionym, „Tygodnik Powszechny”, 18 X 2005, nr 42.
Google Scholar

Vokes R., Newbury D., Photography and African Futures. Editorial, „Visual Studies” 2018, t. 33, nr 1.
Google Scholar

Wieczorkiewicz A., Czarna kobieta na białym tle – dyptyk biograficzny, Kraków 2013.
Google Scholar

Zeller J., Weiße Blicke – Schwarze Körper. Afrikaner im Spiegel westlicher Alltagskultur. Bilder aus der Sammlugn Peter Weiss, Erfurt 2010.
Google Scholar

Coming to Light (2000), reż. A. Makepeace.
Google Scholar

Czarna Wenus (2010), reż. A. Kechiche.
Google Scholar

Nanook of the North (1922), reż. R. Flaherty.
Google Scholar