Losy przodków mieszkających na wsi w relacjach rodzin i w domowych archiwach. Projekt „Moja rodzina” zrealizowany w 2022 r. przez studentów Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.12Słowa kluczowe:
rodzina, projekt, wieś, mikrohistoriaAbstrakt
Powyższy artykuł zawiera wstęp (opisujący problemy związane z badaniem mikrohistorii oraz wyróżniający grupy zainteresowane tego typu rozważaniami), charakterystykę wywiadów i prac pisemnych oraz płynące z nich wnioski. Bazą dla jego powstania był projekt „Moja rodzina” składający się z trzech elementów: pracy pisemnej studentów, nagrania wywiadu z członkiem rodziny (najlepiej babcią lub dziadkiem) oraz wystąpienia podczas konferencji. Projekt został zrealizowany w semestrze letnim 2022 r. Jego uczestnikami byli studenci II roku historii studiów I stopnia w Instytucie Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach przedmiotu „Warsztat naukowy historyka”. Studenci zaangażowani w tę inicjatywę wzięli również udział w konferencji pt. „Moja rodzina w źródle archiwalnym” zorganizowanej w ramach cyklu „Spotkania ze źródłem archiwalnym”, która odbyła się 28 IX 2022 r. Sprawozdanie z tego wydarzenia napisał jeden ze studentów biorący udział w przedsięwzięciu. Na pierwszą część projektu złożyły się wywiady studentów przeprowadzone z członkami rodzin. Rodzice i dziadkowie poruszali w nich takie tematy jak: dzieje przodków, lata okupacji niemieckiej i radzieckiej oraz życie codzienne. Przedstawiciele starszego pokolenia skupili się na opowiadaniu o doświadczeniu II wojny światowej na terenie małych miejscowości obecnego woj. świętokrzyskiego, podczas gdy rodzice studentów poruszali tematykę życia codziennego w szarej rzeczywistości PRL-u. Wywiady dotyczące okresu okupacji były emocjonalne, ukazywały bestialstwo Niemców mordujących polską ludność cywilną i wskazują na brak przepracowania tego zagadnienia przez historyków. Pisemne prace studentów dotyczą unikatowej i niepowtarzalnej historii ich przodków. Poruszana w nich tematyka dotyczy głównie losów pradziadków i dziadków autorów prac. Teksty opisują realia kieleckich wsi w okresie II wojny światowej, jak również trudy ówczesnego życia codziennego. Dominująca większość przodków studentów biorących udział w projekcie mieszkała na wsi, mając pochodzenie włościańskie lub ziemiańskie. Artykuł kończą wnioski przedstawione przez studentów podczas dyskusji podsumowującej projekt. Prace studentów mogą zachęcić czytelników do badań nad przeszłością swojej rodziny. Każdy student studiujący historię powinien znać historię swojej rodziny.
Pobrania
Bibliografia
“Terror hitlerowski na wsi kieleckiej. Wybór dokumentów z Archiwum Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kielcach,” compiled by A. Jankowski, L. Kaczanowski, S. Meducki, Rocznik Świętokrzyski 1988, vol. 15.
Google Scholar
Aktywizacja uczniów w nauczaniu historii, collective work edited by A. Zielecki, Rzeszów 1989.
Google Scholar
Bieniek M., Dydaktyka historii. Wybrane zagadnienia, Olsztyn 2007.
Google Scholar
Ceynowa T., “Katolickie księgi metrykalne diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej,” Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 2020, vol. 113.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.9998
Dobra ziemskie w województwie kieleckim według spisów z roku 1923 i 1925, compiled by E. Majcher-Ociesa, M.B. Markowski, Kielce 2014.
Google Scholar
Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 2005.
Google Scholar
Domański T., Zbrodnie niemieckie na wsi kieleckiej w okresie II wojny światowej, Kielce 2018.
Google Scholar
Frączek L., Ludność parafii szczekocińskiej w latach 1808–1914 w świetle ksiąg metrykalnych, Kraków 2012.
Google Scholar
Frączek L., “Śluby Żydów w Lelowie w latach 1872–1938,” Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne 2019, vol. VIII.
Google Scholar
Historia społeczna, historia codzienności, mikrohistoria, trans. A. Kopacki, Warszawa 1996.
Google Scholar
Jastrzębski B., Opowieści rodzinne…, Częstochowa 2002.
Google Scholar
Kaczanowski L., Zagłada Michniowa, Warszawa 2021.
Google Scholar
Kołomańska E., Domagalski A., Krogulec S., Michniów. Historia, pamięć i pojednanie, Kielce 2006.
Google Scholar
Krzystanek N., Małek M., Wojtan S., Śladami Podziemnej Armii. Walki na Kielecczyźnie 1939–1945. Scenariusze lekcji historii dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, Kielce 2010.
Google Scholar
Kuklo C., “O potrzebie intensyfikacji badań nad strukturami demograficznymi rodzin na ziemiach polskich do początku XX wieku,” Przeszłość Demograficzna Polski 2015, vol. 37, no. 1.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/pdp.2015.1.37-01
Kwapulińska P., “Śluby w parafii kochłowickiej w XIX wieku,” Śląskie Studia Demograficzne 1995, vol. 1.
Google Scholar
Liczbińska G., “Księgi parafialne jako źródło informacji o populacjach historycznych,” Przegląd Historyczny 2011, vol. 102, issue 2.
Google Scholar
Majcher-Ociesa E., “Wykaz repatriantów z Zachodu, członków armii Maczka i Andersa oraz byłych policjantów granatowych w powiecie kieleckim z 1950 roku,” [in:] Polska w nowej rzeczywistości. Rok 1945 z perspektywy gospodarczej i społecznej, ed. R. Klementowski, Wrocław 2020.
Google Scholar
Majcher-Ociesa E., Sideł O., “Losy chłopskiej rodziny Szczereków z Jaworzni-Gniewiec koło Kielc na emigracji we Francji (1927–1933),” Zeszyty Suchedniowskie Historia 2021, no. 6.
Google Scholar
Maksymowicz S.J., “Pacyfikacja wiosek na Lubelszczyźnie i w Górach Świętokrzyskich w latach 1939–1945. Metody zapobiegania i działania odwetowe ze strony polskich oddziałów partyzanckich,” [in:] Wieś polska w czasie II wojny światowej, Kielce 2021.
Google Scholar
Mała Ojczyzna Świętokrzyskie. Dziedzictwo kulturowe, ed. G. Okła, Kielce 2002.
Google Scholar
Martyrologia i eksploatacja wsi polskiej pod hitlerowską okupacją. Materiały z sesji naukowej odbytej w dniach 29–30 listopada 1985 roku w Borkowie, ed. S. Meducki, Kielce 1989.
Google Scholar
Michniewska J., “‘Póki łańcuch niewoli karki wolnych krwawi.’ Polska żałoba narodowa 1861–1866,” Świętokrzyskie – Środowisko, Dziedzictwo Kulturowe, Edukacja Regionalna 2013, no. 11(15).
Google Scholar
Nasi sąsiedzi Żydzi. Z dziejów relacji polsko-żydowskich na Kielecczyźnie w XX wieku, eds. A. Dziarmaga, D. Koczwańska-Kalita, E. Majcher-Ociesa, Warszawa 2018.
Google Scholar
Nauczyciel historii. Ku nowej formacji dydaktycznej, ed. M. Kujawska, Poznań 1996.
Google Scholar
Okraj Z., Bez szablonu. Twórcza praca dydaktyczna w doświadczeniach nauczycieli akademickich, Warszawa 2019.
Google Scholar
Okraj Z., “‘By im się to do czegoś przydało…’ Użyteczność jako wartość rozwiązań innowacyjnych w twórczej pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich,” [in:] Edukacja wobec wyzwań XXI wieku, ed. J. Dobrołowicz, Kielce 2021.
Google Scholar
Paradysz J., “Współczesna demografia regionalna i kilka wniosków z niej wypływających dla innych badań w mikroskali,” Przeszłość Demograficzna Polski 2005, vol. 26.
Google Scholar
Prześlak E., “Sprawozdanie z konferencji ‘Moja rodzina w źródle archiwalnym,’ Kielce, 28 września 2022 roku,” Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne [forthcoming].
Google Scholar
Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945: województwo kieleckie, compiled by the Main Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland, in cooperation with the District Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Kielce, Warszawa 1980.
Google Scholar
Samsonowicz H., “Historiografia regionalna w Polsce po II wojnie światowej,” Kwartalnik Historyczny 1987, no. 1.
Google Scholar
Skierska J., Ludność Zielonej Góry w latach 1652–1766 w świetle ksiąg metrykalnych, Zielona Góra 2015.
Google Scholar
Stępnik A., “Trzy modele historii regionalnej w nauczaniu szkolnym,” Kultura i Historia 2002, no. 3.
Google Scholar
Strykowska-Nowakowska J., “Kompetencje współczesnego nauczyciela historii,” Wiadomości Historyczne 2021, no. 2.
Google Scholar
Szkonter G., “Sprawozdanie z otwarcia wystawy ‘Policja w stylu retro,’ Tokarnia, 29 czerwca 2014 roku,” Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne 2015, vol. IV.
Google Scholar
Trzeskowska-Kubasik K., Zbrodnie niemieckie w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju, Warszawa 2022.
Google Scholar
“Family Archives of the Independent” Project by Dr. P. Pietrzyk, Chief Director of the State Archives, see: https://archiwarodzinne.gov.pl/o-projekcie
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
