„Hauzeracy idą!”. Piosenka na łódzkim podwórku

Krzysztof Paweł Woźniak

doi:10.18778/1506-6541.22.15

Autor

Krzysztof Paweł Woźniak Uniwersytet Łódzki Instytut Historii https://orcid.org/0000-0001-8238-4375

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.22.15

Słowa kluczowe:

Łódź, kultura robotnicza, folklor robotniczy, kapela podwórkowa, łódzkie pieśni robotnicze

Abstrakt

The article discusses folk music in Lodz developed in labour community and the changes it underwent from its birth in the 70’s of the 19th century. The unique characteristics of this music phenomenon were the street bands playing in the yards of tenement houses. They were strictly attributable to the Polish workers and not present among German and Jewish community. The repertoire included folk rural songs whose lyrics were often changed to meet the urban reality, and the popular radio songs, especially in the interwar period. After the World War II due to political changes and easy access to recorded music, backyard music bands stopped performing. The revival took place in the 20th century due to the arising interest in working class culture. The conditions and places where bands performed changed. The majority of them were sponsored by the state and presented reconstructed folk music. Some of them exist nowadays as relicts of old labour tradition.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

K. Frejdlich, Folklor robotniczej Łodzi, „Odgłosy” 1974, nr 24, s. 6–7
Google Scholar

M. Golicka, 550 lat miasta – 150 lat przemysłu. Konkurs folkloru robotniczego. Przegląd pieśni, muzyki i poezji, „Głos Robotniczy” 1974, nr 33, s 4.
Google Scholar

M. Golicka, Plon konkursu robotniczego, „Głos Robotniczy” 1974, nr 104, s. 6.
Google Scholar

B. Wrzesińska, Folklor robotniczej Łodzi przedmiotem konkursu, „Głos Robotniczy” 1974, nr 54, s. 6.
Google Scholar

T. Jaszczyk, Autentyzm i spontaniczność, „Trybuna Ludu” 1974, nr 149, s. 7.
Google Scholar

Folklor robotniczej Łodzi. Pokłosie konkursu, pod red. B. Kopczyńskiej-Jaworskiej, J. Kucharskiej, J.P. Dekowskiego, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 1976.
Google Scholar

A. Rzepkowski, Ludność miasta Łodzi w latach 1918–1939, Wydawnictwo Ibidem, Łódź 2008.
Google Scholar

K.P. Woźniak, Świeckie i kościelne chóry niemieckie w Łodzi (do 1939 r.). Organizacja – działalność – repertuar, „Studia z historii społeczno-gospodarczej”, T. 13, 2014, s. 127–141.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.13.09

K.P. Woźniak, Nieśmiertelny „Lodzermensch” i inne figury, „Rocznik Łódzki”, T. 61, 2014, s. 203–218.
Google Scholar

G. Wahrig, Deutsches Wörterbuch, Bertelsman Lexikon Verlag GmbH, Gütersloh, 1997.
Google Scholar

W.L. Karwacki, Piosenka w środowisku robotniczym. (Z dziejów kultury i obyczajów klasy robotniczej), cz. 1. [w:] Polska klasa robotnicza. Studia historyczne, t. 5 pod red.S. Kalabińskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.
Google Scholar

W.L. Karwacki, Kultura i obyczaje robotników, [w:] Polska klasa robotnicza. Zarys dziejów, pod red. S. Kalabińskiego, t. 1, cz. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
Google Scholar

H. Brynerówna, Pieśni łódzkich pracownic, „Lud”, T. XIII, 1934/1935, s. 38–64.
Google Scholar

J. Janczak, Ludność Łodzi przemysłowej 1820–1914, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1982.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.11

J. Śmiałowski, Cechy rozwoju Łodzi, [w:] Wczoraj, dziś i jutro Łodzi. Materiały z sesji naukowej wyższych uczelni, pod red. W. Michowicza, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1979.
Google Scholar

J. Dunin, Papierowy bandyta. Książka kramarska i brukowa w Polsce, Łódź 1974.
Google Scholar

J. Dunin, Druk i wielkomiejski folklor, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, T. XV, 1973, s. 53–66.
Google Scholar

J. Konieczna, Książka w dziewiętnastowiecznej Łodzi. Księgarnie, drukarnie, wydawcy, „Kronika miasta Łodzi” 2014, nr 2, s. 9–14.
Google Scholar

G. Krzymianowski, Łódzkie księgarnie okresu międzywojennego, „Kronika miasta Łodzi” 2014, nr 2, s. 25–31.
Google Scholar

„Tak kocham cię. Pij, chłopcze mój, pij” i inne najnowsze szlagiery. Nakład Księgarni I.Ch. Franka, Łódź b.r.w.
Google Scholar

Zemsta cyganki. Zbiór ulubionych piosenek, Nakład Księgarni Adolfa Słomnickiego, Łódź b.r.w.
Google Scholar

M. Marczyńska, R. Żmuda, Bibliografia łódzkiej produkcji wydawniczej 1918–1939, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1986.
Google Scholar

M. Sygulski, Historia Bałut. T. 2, Osada fabryczna Bałuty Nowe: ludność, zabudowa posesje (1857–1915), Łódź, Ameba, 2006.
Google Scholar

A. Krupa, Ballada o dzielnicy położonej nad rynsztokiem. Łódzkie Bałuty, [w:] Miasto po obu brzegach rzeki. Różne oblicza kultury, pod red. A. Stawarza, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Warszawa 2007.
Google Scholar

E. Ajnenkiel, Ponad brukiem pieśni płyną…, [w:] Śpiewnik łódzki, cz. I. Praca zbiorowa po red. T. Szewery, Towarzystwo Przyjaciół Łodzi, Łódź 1983.
Google Scholar

J.S. Bystroń, Polska pieśń ludowa. Wybór, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1921.
Google Scholar

V. Krawczyk, Tradycyjna pieśń ludowa w folklorze robotniczym Łodzi, „Literatura Ludowa”, R. 17, 1973, nr 6, s. 17–22.
Google Scholar

B. Lewandowska, Miasto w tradycji muzycznej folkloru miejskiego. Kapele podwórkowe i ich piosenki, „Journal of Urban Ethnology”, vol. 10, 2010, s. 20.
Google Scholar

J. Habela, Z. Kurzowa, Lwowskie piosenki uliczne, kabaretowe i okolicznościowe do 1939 r., Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1989.
Google Scholar

B. Wieczorkiewicz, Warszawskie ballady podwórzowe. Pieśni i piosenki warszawskiej ulicy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971.
Google Scholar

Folkloryzm, [w:] Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, pod red. Z. Staszczak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1987.
Google Scholar