Kryzysowe macierzyństwo – młode matki w systemie opieki instytucjonalnej
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.09.10Słowa kluczowe:
nastolatki, przedwczesne macierzyństwo, matka, kryzysAbstrakt
Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi kwestii związanych z wczesnym macierzyństwem, w szczególności jednak zaprezentowana jest grupa dziewcząt przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych, które będąc nastolatkami, zachodzą w ciążę i rodzą dzieci. Ukazany zostanie wymiar prawny i społeczny tego zagadnienia, a także poruszone kwestie stanowiące obecnie największe wyzwanie zarówno dla ustawodawcy, jak i dla społeczeństwa. Autorka skoncentruje się na zagadnieniu rozdzielania matki i dziecka, jego konsekwencjach i możliwościach jego uniknięcia. Tekst opierać się będzie częściowo również na doświadczeniu Fundacji po DRUGIE, która od 8 lat wspiera młode osoby w kryzysie, również nastoletnie matki, a także realizuje projekt budowy ośrodka dla młodych matek i ich dzieci, w którym będą poddawane oddziaływaniom mającym na celu ich pozytywną readaptację społeczną.
Bibliografia
Abramowicz M. (red.) (2011) Wielka (nie)obecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Warszawa, Towarzystwo Edukacji Antydyskrymiacyjnej TEA.
Google Scholar
Bielski M. (2008) w: Kodeks karny. Część szczególna, A. Zoll (red.), t. II, Warszawa, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., s. 647.
Google Scholar
Bień A., Iwanowicz-Palus G., Włoszczak-Szubzda A., Witkowska M. (2015) Ciężarne niepełnoletnie – współczesny problem bio-psycho społeczny, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, t. 21, nr 2, s. 125–131.
Google Scholar
Brzezińska A. (2000) Społeczna psychologia rozwoju, t. 3, Warszawa, Wydawnictwo Scholar.
Google Scholar
Brzezińska A. (2003) Wydarzenia punktualne i niepunktualne w okresie dzieciństwa i dorastania, „Remedium”, nr 12 (130), s. 47–48.
Google Scholar
Bühler Ch. (1999) Bieg życia ludzkiego, tłum. E. Cichy, J. Jarosz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bunio-Mroczek P., Warzywoda-Kruszyńska W. (2010) Wczesne rodzicielstwo jako zagrożenie biedą i wykluczeniem społecznym, Łódź, Wydawnictwo Biblioteka, Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, Fundacja Instytut Inicjatyw Społecznych, s. 17.
Google Scholar
Currie C., Zanotti C., Morgan A., Currie D., de Looze M., Roberts C., Samdal O., Smith O. F. R., Barnekow V. (2012) Social determinants of health and well-being among young people,Health Behaviour w: School-Aged Children (HBSC), Study: International Report From The 2009/2010 Survey, Copenhagen, WHO Regional Office for Europe (http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/163857/Social-determinantsof-health-and-well-being-among-young-people.pdf dostęp: 12.11.2019
Google Scholar
Dines G. (2012) Pornoland. Jak skradziono naszą seksualność, tłum. K. Dajksler, Poznań, Wydawnictwo W drodze.
Google Scholar
Hryciuk R. E., Korolczuk E. (2015) Niebezpieczne związki. Macierzyństwo, ojcostwo i polityka, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Imieliński K (1992) Medycyna seksualna. Patologia i profilaktyka, Warszawa, Oficyna Wydawnicza PCK.
Google Scholar
Inchley J, Currie D., Young T., Samdal O., Torsheim T., Augustson L., Mathison F., Aleman-Diaz A., Molcho M., Weber M., Barnekow V., (2016) Growing up unequal: gender and socioeconomic differences in young people’s health and well-being, Health Behaviour in School-Aged Children (HBSC) Study: International Report From The 2013/2014 Survey, World Health Organization (http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/303438/HSBC-No.7-Growing-up-unequal-Full-Report.pdf dostęp: 12.11.2019
Google Scholar
Izdebski Z. (2010) Ryzykowna dekada – seksualność Polaków w dobie HIV/AIDS, Zielona Góra, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar
Izdebski Z., Seksualność Polaków 2011, Raport z badań zrealizowanych przez TNS OBOP na zlecenie Biura Handlowego Polpharma Sp. z o.o. Materiały z konferencji 23.11.2011 (https://docplayer.pl/9773600-Seks-polakow-w-internecie-raport-polpharmy-2010-prof-dr-hab-zbigniew-izdebski.html [dostęp: 18.10.2019].
Google Scholar
Izdebski Z., Niemiec T., Wąż K. (2011) (Zbyt)młodzi rodzice, Warszawa, Wydawnictwo Trio.
Google Scholar
Jordan M. (2004) Środowisko rodzinne młodzieży o zaburzonej socjalizacji w: Studia i rozprawy z pedagogiki resocjalizacyjnej, Z. Jasiński, I. Mudrecka (red.), Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 145–186.
Google Scholar
Kempińska U. (2005) Małżeństwa młodocianych. Przyczyny i konsekwencje, Włocławek, Wydawnictwo Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku.
Google Scholar
Kempińska U. (2012), Małżeństwa młodocianych. Ciąża, ślub i co dalej…?, Toruń, Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT.
Google Scholar
Kempińska U. (2017) Nieletnie macierzyństwo – problem ogólnoświatowy, Poznań, Instytut Naukowo-Wydawniczy MAIUSCULA sp. z o.o.
Google Scholar
Matysiak-Błaszczyk A. (2016) Więzienne macierzyństwo. Studium socjopedagogiczne, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Mikołajczyk-Lerman G. (2007) Małoletnie rodzicielstwo jako problem psychospołeczny, Polityka Społeczna (8), IPiSS, s. 54–59.
Google Scholar
Napieralska E. (2010) Antykoncepcja wśród nastoletnich dziewcząt, „Nowiny Lekarskie”, nr 1, s. 18–21.
Google Scholar
Obuchowska I., Jaczewski A. (2002) Rozwój erotyczny, Warszawa, WSiP.
Google Scholar
Øistein Endsjø D. (2011) Seks a religia. Od balu dziewic po święty seks homoseksualny, Warszawa, Czarna Owca.
Google Scholar
Rodzynkiewicz M. (1999) w: Kodeks karny. Cześć szczególna. Komentarz do art. 117–277 kk., A. Zoll (red.), Kraków, Zakamycze, s. 553.
Google Scholar
Seidman S. (2012) Społeczne tworzenie seksualności, tłum. P. Tomanek, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Sikora A. (red.) (2013) Sytuacja prawna, społeczna i wychowawcza nieletnich ciężarnych i nieletnich matek przebywających w placówkach resocjalizacyjnych, Raport z realizacji projektu „Chcę być z Tobą MAMO!, Warszawa, Fundacja po DRUGIE.
Google Scholar
Skowrońska-Pućka A. (2016) (Przed)wczesne macierzyństwo – perspektywa biograficzna. Diagnoza, pomoc i wsparcie, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Skowrońska-Zbierzchowska A. (2010) Doświadczenia małoletnich rodziców. Aspekty socjopedagogiczne, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Szczepanik R. (2013), Miejsce placówki resocjalizacyjnej w systemie wsparcia społecznego nieletnich ciężarnych i matek. Perspektywa wychowawców w: Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, D. Müller, A. Sobczak (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 183–201.
Google Scholar
Szczepanik R., Sikora A. (2014), Przedwczesne macierzyństwo w biografiach wychowanek placówek resocjalizacyjnych w: Środowiskowy wymiar niedostosowania. Teorie–badania–praktyka, K. Sawicki, K. Konaszewski (red.), Agencja Wydawnicza Ekopress, Białystok, s. 78–89.
Google Scholar
Szukalski P. (2010) Nastoletnie macierzyństwo w Polsce – ujęcie regionalne, „Praca Socjalna”, numer specjalny, s. 135–157.
Google Scholar
Walęcka-Matyja K. (2009) Struktura rodziny a zróżnicowanie zachowań społecznych i osobowości młodzieży, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Warylewski J. (2010) w: Kodeks karny, część szczególna, A. Wąsek, R. Zawłocki (red.), t. I, Duże Komentarze Becka, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, s. 1054.
Google Scholar
Weeks J. (1986) Sexuality, London, Travistock.
Google Scholar
Węglarczyk G. (2009) Seksualność uczniów w świetle programów profilaktycznych realizowanych w szkołach w: Zachowania seksualne uczniów na terenie szkoły, M. Babik (red.), Kraków, Wydawnictwo WAM, s. 125–151.
Google Scholar
Więcławska A. (2005) Nieletnie dziewczęta samotnie wychowujące dzieci a ich przygotowanie do radzenia sobie z ograniczeniami losu, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 215–240.
Google Scholar
Włodarczyk E. (2008) Młodzież wobec macierzyństwa i jego kulturowej kreacji, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 138–214.
Google Scholar
Wróblewska W. (2006) Psychospołeczne i demograficzne następstwa wczesnej inicjacji seksualnej nastolatków, „Nowa Medycyna”, nr 4, s. 85–91.
Google Scholar
Żelazkowska M. (2016) Wczesne macierzyństwo Kryzys czy szansa?, Olsztyn, Olsztyńska Szkoła Wyższa im. J. Rusieckiego w Olsztynie.
Google Scholar
Kodeks Cywilny, Dz.U. z 2018 r., poz. 1025.
Google Scholar
Kodeks karny, Dz.U. z 2018 r., poz. 1600.
Google Scholar
Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. z 2017 r., poz. 682.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 roku, przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 roku, podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 roku, Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483.
Google Scholar
Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku, Dz.U. z 1991 r., Nr 120, poz. 526.
Google Scholar
Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, Dz.U. z 2014 r., poz. 395.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz.U. z 2012 r., poz. 977.
Google Scholar
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz.U. z 1993 r., Nr 17, poz. 78.
Google Scholar
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, Dz.U. z 2018 r., poz. 969.
Google Scholar
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Dz.U. z 2017 r., poz. 1318.
Google Scholar
Biuro Regionalne WHO dla Europy i BZgA (2010) Standardy edukacji seksualnej w Europie. Podstawowe zalecenia dla decydentów oraz specjalistów zajmujących się edukacją i zdrowiem, https://www.bzga-whocc.de/fileadmin/user_upload/Dokumente/WHO_BzgA_Standards_polnisch.pdf dostęp: 1.08.2019
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2018) Rocznik Demograficzny
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny, Urodzenia według wieku matki, (2018) http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx dostęp: 1.08.2019
Google Scholar
Gradkowska A. (2018) Nieletnie matki i ich dzieci, https://mamywsparcie.pl/bazawiedzy/2018/8/31/nieletnie-matki-i-ich-dzieci dostęp: 31.05.2019
Google Scholar
PONTON (2009) Jak naprawdę wygląda edukacja seksualna w polskich szkołach, http://ponton.org.pl/wp-content/uploads/2018/08/Raport2009.pdf dostęp: 31.05.2019
Google Scholar
PONTON (2011) Jak wygląda edukacja w polskich domach. Raport http://ponton.org.pl/wp-content/uploads/2018/09/Sk%C4%85d-wiesz-RAPORT_ostateczny.pdf dostęp: 31.05.2019
Google Scholar
PONTON (2014) Sprawdzian z Wdż. Jak wygląda edukacja seksualna w polskich szkołach http://ponton.org.pl/wp-content/uploads/2018/09/raport_jaka_edukacja_2014_21112014.pdf dostęp: 31.05.2019
Google Scholar
PONTON (2016) Realizacja zajęć WDŻ. Perspektywa uczennic/uczniów i dyrektorów/dyrektorek szkół http://ponton.org.pl/wp-content/uploads/2018/07/raport_skrot_prawo_do_edukacji_seksualnej_ponton_2016.pdf dostęp: 31.05.2019
Google Scholar
UNESCO (2009) International Technical Guidance on Sexuality Education http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001832/183281e.pdf dostęp: 31.05.2019
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
