Wprowadzenie. Wokół koncepcji całożyciowego uczenia się

Marcin Muszyński

doi:10.18778/2450-4491.21.01

Autor

Marcin Muszyński Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0001-7393-8866

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.21.01

Słowa kluczowe:

całożyciowe uczenie się, dyskurs poradoznawczy, dyskurs gerontologiczny, dyskurs epistemiczny, dyskurs andragogiczny, dyskurs pedeutologiczny

Abstrakt

Całożyciowe uczenie się, którego historia sięga wiele wieków wstecz, w swojej nowoczesnej odsłonie jawi się jako stosunkowo niedawno powstała koncepcja. Jej znaczenie w dyskursie edukacyjnym wzrosło wraz z ogłoszeniem w 2000 roku Strategii Lizbońskiej. Artykuł wprowadza w debatę nad całożyciowym uczeniem się, która toczy się na łamach 21. Tomu „Nauk o Wychowaniu. Studiów Interdyscyplinarnych (NOWIS)”. W tekście podkreślona została złożoność i wielowymiarowość omawianego zjawiska, które z jednej strony nastręcza problemów definicyjnych, a z drugiej daje asumpt do ożywczej dyskusji na temat edukacji i uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego we współczesnym świecie.

Biogram autora

Marcin Muszyński - Uniwersytet Łódzki

Marcin Muszyński – doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Od 2004 roku zatrudniony w Katedrze Andragogiki i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Obecnie pracuje na stanowisku profesora uczelni. W latach 2010–2012 pełnił rolę zarówno kierownika, jak i uczestnika w międzynarodowych projektach poświęconych gerontologii edukacyjnej. Jest członkiem Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego, członkiem założycielem Stowarzyszenia Gerontologów Społecznych oraz Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. Autor opracowań z dziedziny andragogiki i gerontologii społecznej. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół teoretyczno-metodologicznych podstaw gerontologii społecznej oraz teorii uczenia się osób dorosłych. Zastępca Redaktora naczelnego czasopisma „Exlibris Biblioteka Gerontologii Społecznej” oraz „Narrative Works”. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie prowadzenia indywidualnych sesji coachingowych, a także wspierania par i małżeństw w radzeniu sobie z konfliktami i przezwyciężaniu problemów. Ukończył studia z zakresu coachingu profesjonalnego oraz kursy terapii metodą Gottmana. Swoją wiedzę i umiejętności na co dzień wykorzystuje w pracy z klientami w Akademickim Centrum Wsparcia Uniwersytetu Łódzkiego.

Bibliografia

Alheit P. (2011) Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się, tłum. P. Poniatowska, „Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja”, nr 3(55), s. 7–21.
Google Scholar

Barros R. (2012) From Lifelong Education to Lifelong Learning. Discussion of Some Effects of Today’s Neoliberal Policies, „European Journal for Research on the Education and Learning of Adults”, nr 3(2), s. 119–134, https://doi.org/10.3384/rela.2000-7426.rela0071.
Google Scholar

Castells M. (2010) The Rise of the Network Society, wyd. 2., West Sussex, Wiley-Blackwell.
Google Scholar

Dubas E. (2015) Biograficzność w kontekście całożyciowego uczenia się w: Biografia i badanie biografii: Biografia i uczenie się, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–29, https://doi.org/10.18778/7969-451-8.02.
Google Scholar

Field J. (2006) Lifelong Learning and the New Educational Order, Stoke-on-Trent, UK & Sterling, USA, Trentham Books.
Google Scholar

Góralska R. (2016) Kapitał emocjonalny w perspektywie całożyciowego uczenia się – ujęcie adaptacyjne versus krytyczne, „Rocznik Andragogiczny”, nr 23, s. 83–102, https://doi.org/10.12775/RA.2016.004.
Google Scholar

Husen T. (1974) The Learning Society, London, Methuen.
Google Scholar

Kargul J. (2001) Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych. Przesłanki do budowy teorii edukacji całożyciowej, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
Google Scholar

Kargul J. (2005) Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
Google Scholar

Kargulowa A. (2016) Doradztwo zawodowe w całożyciowym uczeniu się w: Doradztwo zawodowe w perspektywie całożyciowego uczenia się, E. Solarczyk-Ambrozik (red.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 13–30.
Google Scholar

Kargulowa A. (2017) Pacjent, klient, homo consultans – perspektywa andragogiczna, „Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja”, nr 20(3), s. 7–20.
Google Scholar

Kasworm C. (2011) The Influence of the Knowledge Society. Trends in Adult Higher Education, „Journal of Continuing Higher Education”, nr 59(2), s. 104–107, https://doi.org/10.1080/07377363.2011.568830.
Google Scholar

Kławsiuć-Zduńczyk A. (2016) Poradnictwo całożyciowe w kontekście realizacji koncepcji uczenia się przez całe życie w: Doradztwo zawodowe w perspektywie całożyciowego uczenia się, E. Solarczyk-Ambrozik (red.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 87–96.
Google Scholar

Malewski M. (2010) Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar

Muszyński M. (2023) Trzy wymiary całożyciowego uczenia się – na przykładzie gerontologii edukacyjnej, „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”, nr 122(3), s. 221–231.
Google Scholar

Pluskota A., Staszewicz M. (2014) Całożyciowe uczenie się drogą do inkluzji społecznej. Nieco rozważań krytycznych, „Interdisciplinary Studies in Education & Society”, nr 17(2), s. 39–53.
Google Scholar

Solarczyk-Ambrozik E. (2016) Zmiany we wzorach przebiegu karier a całożyciowe uczenie się w: Doradztwo zawodowe w perspektywie całożyciowego uczenia się, E. Solarczyk-Ambrozik (red.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 31–48.
Google Scholar

Solarczyk-Szwec H. (2015) Cztery ćwiartki biograficznego uczenia się, „Rocznik Andragogiczny”, nr 22, s. 119–134, https://doi.org/10.12775/RA.2015.006.
Google Scholar

Stopińska-Pająk A. (2009) „Szkoła starości” – być, aby się uczyć, „Chowanna”, nr 2, s. 11–23, https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2009.33.02.
Google Scholar

Stopińska-Pająk A. (2015) Polskie tradycje instytucji edukacji dorosłych w kontekście uczenia się całożyciowego, „Rocznik Andragogiczny”, nr 22, s. 289–300, https://doi.org/10.12775/RA.2015.017.
Google Scholar

Szarota Z. (2015) Uczenie się starości, „Edukacja Dorosłych”, nr 72(1), s. 23–36.
Google Scholar

Commission of the European Communities (2000) A Memorandum on Lifelong Learning, SEC(2000) 1832, Brussels, https://arhiv.acs.si/dokumenti/Memorandum_on_Lifelong_Learning.pdf (dostęp: 2.09.2025).
Google Scholar