Cielesny wymiar badań nad autyzmem. Rzecz o dzienniku terenowym
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.14.04Słowa kluczowe:
zapiski terenowe, badania terenowe, dziennik, pisanie, ciało, cielesność, materialność, ASD (zaburzenia ze spektrum autyzmu)Abstrakt
Sporządzanie zapisków terenowych pozostaje integralną częścią obserwacji uczestniczącej, która polega na tym, że badacz uzyskuje wgląd w konkretne sytuacje społeczne i zjawiska kulturowe. Procedura notowania z pozoru wydaje się prosta, jednak w istocie jest to złożony proces, uwarunkowany przez rozmaite okoliczności oraz mający swe korelaty cielesne i materialne. Dlatego warto zdawać sobie sprawę nie tylko z tego, co badacz zapisuje, ale także, że w ogóle zapisuje oraz – nade wszystko – jak to robi. Kwestie te należy zaś analizować w sposób zindywidualizowany i zlokalizowany, zorientowany na działania konkretnego badacza w konkretnym terenie. W artykule podejmuję refleksję nad praktycznymi aspektami tworzenia notatek terenowych na przykładzie własnych badań nad autyzmem.
Bibliografia
Bachelard G. (1975) Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, tłum. H. Chudak i A. Tatarkiewicz, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Byczkowska D. (2012) „Ciało to mój największy nauczyciel”. Interakcje z własnym ciałem w pracy tancerza, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 2, s. 112–127, https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.05
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.05
Csordas T. J. (red.) (1994) Embodiment and Experience. The Existential Ground of Culture and Self, Cambridge, Cambridge University Press.
Google Scholar
Emerson R. M., Fretz R. I., Shaw L. L. (red.) (1995) Writing Ethnographic Fieldnotes, Chicago, University of Chicago Press, https://doi.org/10.7208/chicago/9780226206851.001.0001
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226206851.001.0001
Ingold T. (2000) The Perception of the Environment. Essays on Livelihood, Dwelling and Skill, London, Routledge.
Google Scholar
Ingold T. (2007) Lines. A Brief History, London – New York, Routledge, https://doi.org/10.4324/9780203961155
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203961155
Kacperczyk A. (2012) Badacz i jego ciało w procesie zbierania i analizowania danych – na przykładzie badań nad społecznym światem wspinaczki, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 2, s. 32–63, https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.03
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.03
Lejeune P. (2010) „Drogi zeszycie…”, „Drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych, tłum. A. Karpowicz, M. i P. Rodakowie, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Leociak J. (1997) Tekst wobec Zagłady. (O relacjach z getta warszawskiego), Wrocław, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.
Google Scholar
Leociak J. (2018) Redefinicja kategorii świadka i świadectwa. (Wokół rzeczy wykopanych na terenie miejsca-po-getcie w Warszawie), „Teksty Drugie”, nr 3, s. 57–68, https://doi.org/10.18318/td.2018.3.4
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2018.3.4
Mauss M. (1998) Sposoby posługiwania się ciałem, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, A. Mencwel (red.), tłum. M. Król, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 185–195.
Google Scholar
Ong W. J. (2011) Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum. J. Japola, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Pearce S. (1995) On Collecting. An Investigation into Collecting in the European Tradition, London, Routledge.
Google Scholar
Rakoczy M. (2013) Tekst, pisanie, szkoła w perspektywie antropologicznej, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. 56, nr 2, s. 73–85.
Google Scholar
Rakoczy M. (2014a) „Pisanie” kultury a notatki terenowe – przypadek Bronisława Malinowskiego, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, nr 2(21), s. 75–94.
Google Scholar
Rakoczy M. (2014b) Szkoła, pismo, praktyka w świetle zwrotu performatywnego, „Tematy z Szewskiej”, nr 2(12), s. 6–19.
Google Scholar
Rakoczy M. (2015) Materia, ciało, wizualność, czyli jak lepiej zrozumieć pisanie, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 13–32.
Google Scholar
Rakowski T. (2008) Przemiany, przesunięcia, przedmioty przejściowe. Antropologia rzeczy, „Kultura Współczesna”, nr 2, s. 55–72.
Google Scholar
Rodak P. (2005) Wojna i zapis (o dziennikach wojennych), „Teksty Drugie”, nr 6, s. 33–45.
Google Scholar
Rule A. (2021) Ted Bundy. Bestia obok mnie, tłum. B. Czartoryski, Kraków, Wydawnictwo SQN.
Google Scholar
Stoller P. (1989) The Taste of Ethnographic Things: The Senses in Ethnography, Philadelphia, University of Pennsylvania Press, https://doi.org/10.9783/9780812203141
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.9783/9780812203141
Sulima R. (2000) Antropologia codzienności, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Vandendorpe Ch. (2008) Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i lektury, tłum. A. Sawisz, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Wojciechowska M. (2012) Ciało – podstawowe narzędzie pracy. Rola ciała w procesie negocjowania tożsamości pracownic agencji towarzyskich, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 2, s. 128–151, https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.06
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.06
Wójcik-Dudek M. (2019) Idiolekty pamięci – dziecięce dzienniki Zagłady. Od świadectwa do literatury, „Stylistyka”, t. 28, s. 157–174, https://doi.org/10.25167/Stylistyka20.2019.11
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25167/Stylistyka20.2019.11
