Dialog czy teorie dialogu? Refleksje egzystencjalne
Mots-clés :
sztuka dialogu, teorie dialogu, psychoterapia egzystencjalnaRésumé
Teoria wychowania opiera się na dialogu z wychowankiem. Nie inaczej rzecz się ma z teorią psychoterapii. Obie zawdzięczają swe istnienie dialogowi osób. Jednak dialog? Czy on sam może być przedmiotem teorii? Artykuł ilustruje dziwny paradoks, na jaki zwrócił uwagę John Dewey w wykładach wygłoszonych w 1931 roku na Uniwersytecie Harvarda: „istnienie dzieł sztuki, stanowiące podstawę formułowania teorii estetycznych, staje się przeszkodą dla teorii tych dzieł” (Dewey 1975 [1958]: 5). Sztuka dialogu – która w istocie jest dziełem jej oddanych – wymyka się teorii rozumianej zgodnie z nowożytnym ideałem. Czy może być przedmiotem teorii rozumianej za Sørenem Kierkegaardem jak troska?
Références
Arendt H. (2001 [1998]) Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Warszawa, Fundacja Aletheia.
View in Google Scholar
Barthes R. (1999 [1977]) Fragmenty dyskursu miłosnego, tłum. M. Bieńczyk, Warszawa, Wydawnictwo KR.
View in Google Scholar
Bateson G. (1996 [1979]) Umysł i przyroda. Jedność konieczna, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Warszawa, PIW.
View in Google Scholar
Beckett S. (1994 [1951]) Molloy, tłum. M. Leśniewska, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
View in Google Scholar
Bierdiajew M. (2002) Rozważania o egzystencji, tłum. H. Paprocki, Kęty, Wydawnictwo Antyk.
View in Google Scholar
Buber M. (1992) Ja i ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. T. Doktór, Warszawa, PAX.
View in Google Scholar
Burzyńska A. (2008) Idee narracyjności w humanistyce w: Narracja. Teoria i praktyka, B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
View in Google Scholar
Calvino I. (2005 [1972]) Niewidzialne miasta, tłum. A. Kreisberg, Kraków, Collegium Columbinum.
View in Google Scholar
Calvino I. (2009 [2002]) Wykłady amerykańskie. Sześć przypomnień dla przyszłego tysiąclecia, tłum. A. Wasilewska, Warszawa, Wydawnictwo Czuły Barbarzyńca.
View in Google Scholar
Canetti E. (2007 [1987]) Tajemne serce zegara, tłum. M. Przybyłowska, Sejny, Wydawnictwo Pogranicze.
View in Google Scholar
Cortázar J. (1999) Dialog przy zerwaniu. Do czytania na dwa głosy, co oczywiście niemożliwe w: J. Cortázar, Opowiadania zebrane, t. 2, tłum. Z. Chądzyńska, M. Jordan, Warszawa, Muza.
View in Google Scholar
Dewey J. (1975 [1958]) Sztuka jako doświadczenie, tłum. A. Potocki, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
View in Google Scholar
Foucault M. (2000 [1966]) Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, t. 1, tłum. T. Komendant, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar
Gadamer H.-G. (1993 [1975]) Prawda i metoda, tłum. B. Baran, Kraków, Inter Esse.
View in Google Scholar
Gadamer H.-G. (2000 [1967]) Rozum, słowo, dzieje, tłum. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa, PIW.
View in Google Scholar
Gadamer H.-G. (2001 [1977]) Poetica, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa, Instytut Badań Literackich.
View in Google Scholar
Hartwig J. (1999) Zobaczone, Kraków, Wydawnictwo a5.
View in Google Scholar
Haupt Z. (2007) Diabeł baskijski, Warszawa, Czytelnik.
View in Google Scholar
Heidegger M. (1977) Budować, mieszkać, myśleć, tłum. K. Michalski, K. Pomian, M. J. Siemek, J. Tischner, Warszawa, Czytelnik.
View in Google Scholar
Heidegger M. (1994 [1933]) Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa, PWN.
View in Google Scholar
Heidegger M. (1999 [1988]) Ku rzeczy myślenia, tłum. K. Michalski, J. Mizera, C. Wodziński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
View in Google Scholar
Heidegger M. (2000 [1959]) W drodze do języka, tłum. J. Mizera, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
View in Google Scholar
Heidegger M. (2007) Odczyty i rozprawy, Warszawa, Fundacja Aletheia.
View in Google Scholar
Iwaszkiewicz J. (2008) Wenecja i inne szkice, Warszawa, Czytelnik.
View in Google Scholar
Kierkegaard S. (1977 [1848]) Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. I. Iwaszkiewicz, Warszawa, PWN.
View in Google Scholar
Kierkegaard S. (2011 [1844]) Okruchy filozoficzne. Chwila, tłum. K. Toeplitz, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
View in Google Scholar
Kierkegaard S. (2011 [1846]) Nienaukowe zamykające post scriptum do Okruchów filozoficznych. Mimiczno-patetyczno-dialektyczna kompilacja. Egzystencjalny sprzeciw, tłum. K. Toeplitz, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
View in Google Scholar
Kuckenburg M. (2006 [2004]) Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, tłum. B. Nowacki, Warszawa, PIW.
View in Google Scholar
Kuhn T. (1985 [1977]) Dwa bieguny, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa, PIW.
View in Google Scholar
Lacan J. (1996 [1966]) Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, tłum. B. Gorczyca, W. Grajewski, Warszawa, Wydawnictwo KR.
View in Google Scholar
Lang A. (2005 [1973]) Język i nieświadomość. Podstawy teorii psychoanalitycznej Jacques’a Lacana, tłum. P. Piszczatowski, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar
Lévinas E. (2000 [1974]) Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. P. Mrówczyński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
View in Google Scholar
Marcel G. (1986 [1935]) Być i mieć, tłum. D. Eska, Warszawa, PAX.
View in Google Scholar
Markowski M. P. (1997) Nietzsche. Filozofia interpretacji, Kraków, Universitas.
View in Google Scholar
Markowski M. P. (1999) Pragnienie obecności. Filozofie reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar
Merleau-Ponty M. (1999 [1976]) Proza świata. Eseje o mowie, tłum. S. Cichowicz, Warszawa, Czytelnik.
View in Google Scholar
Nietzsche F. (2003 [1880–1882]) Wędrowiec i jego cień, tłum. K. Drzewiecki, Kraków, Wydawnictwo Zielona Sowa.
View in Google Scholar
Opoczyńska M. (2007) Dialog Innych albo inne monologi, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
View in Google Scholar
Opoczyńska M. (2014a) zanim, Kraków (niepublikowane).
View in Google Scholar
Opoczyńska M. (red.) (2014b) Poza zasadą powszechności. Próby idiograficzne, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
View in Google Scholar
Opoczyńska M. (2016) Genealogie psychoterapii. Fragmenty dyskursu egzystencjalnego, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (w druku).
View in Google Scholar
Oz A. (2002) Jak uleczyć fanatyka, tłum. D. Sękalska, Warszawa, Prószyński i S-ka.
View in Google Scholar
Oz A. (2007 [1968]) Mój Michael, tłum. A. Jawor-Polak, Warszawa, Czytelnik
View in Google Scholar
Ricoeur P. (1989) Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, tłum. Piotr Graff, K. Rosner, Warszawa, PIW.
View in Google Scholar
Rorty R. (1996 [1989]) Przygodność, ironia, solidarność, tłum. W. J. Popowski, Warszawa, Wydawnictwo Spacja.
View in Google Scholar
Skarga B. (2007) Człowiek to nie jest piękne zwierzę, Kraków, Wydawnictwo Znak.
View in Google Scholar
Szestow L. (2005 [1908]) Początki i końce. Zbiór artykułów, tłum. J. Chmielewski, Kęty, Wydawnictwo Antyk.
View in Google Scholar
Szymborska W. (1996) Widok z ziarnkiem piasku, Kraków, Wydawnictwo a5.
View in Google Scholar
Tabucchi A. (2005 [2004]) Tristano umiera, tłum. J. Ugniewska, Warszawa, Czytelnik.
View in Google Scholar
Toeplitz. K. (1980) Kierkegaard, Warszawa, WP.
View in Google Scholar
Vosganian V. (2015 [2014]) Księga szeptów, tłum. J. Kornaś-Warwas, Wrocław, Książkowe Klimaty.
View in Google Scholar
Wodziński C. (2007) Między anegdotą a doświadczeniem, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.
