Dialog czy teorie dialogu? Refleksje egzystencjalne

Autor

  • Małgorzata Opoczyńska Uniwersytet Jagielloński

Słowa kluczowe:

sztuka dialogu, teorie dialogu, psychoterapia egzystencjalna

Abstrakt

Teoria wychowania opiera się na dialogu z wychowankiem. Nie inaczej rzecz się ma z teorią psychoterapii. Obie zawdzięczają swe istnienie dialogowi osób. Jednak dialog? Czy on sam może być przedmiotem teorii? Artykuł ilustruje dziwny paradoks, na jaki zwrócił uwagę John Dewey w wykładach wygłoszonych w 1931 roku na Uniwersytecie Harvarda: „istnienie dzieł sztuki, stanowiące podstawę formułowania teorii estetycznych, staje się przeszkodą dla teorii tych dzieł” (Dewey 1975 [1958]: 5). Sztuka dialogu – która w istocie jest dziełem jej oddanych – wymyka się teorii rozumianej zgodnie z nowożytnym ideałem. Czy może być przedmiotem teorii rozumianej za Sørenem Kierkegaardem jak troska?

Biogram autora

Małgorzata Opoczyńska - Uniwersytet Jagielloński

Małgorzata Opoczyńska – doktor habilitowany, adiunkt w Zakładzie Psychologii Zdrowia Instytutu Psychologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalista psychologii klinicznej, psychoterapeuta Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i superwizor psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Specjalizuje się w psychologii i psychoterapii egzystencjalnej.

Bibliografia

Arendt H. (2001 [1998]) Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Barthes R. (1999 [1977]) Fragmenty dyskursu miłosnego, tłum. M. Bieńczyk, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Bateson G. (1996 [1979]) Umysł i przyroda. Jedność konieczna, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Warszawa, PIW.
Google Scholar

Beckett S. (1994 [1951]) Molloy, tłum. M. Leśniewska, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Bierdiajew M. (2002) Rozważania o egzystencji, tłum. H. Paprocki, Kęty, Wydawnictwo Antyk.
Google Scholar

Buber M. (1992) Ja i ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. T. Doktór, Warszawa, PAX.
Google Scholar

Burzyńska A. (2008) Idee narracyjności w humanistyce w: Narracja. Teoria i praktyka, B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Calvino I. (2005 [1972]) Niewidzialne miasta, tłum. A. Kreisberg, Kraków, Collegium Columbinum.
Google Scholar

Calvino I. (2009 [2002]) Wykłady amerykańskie. Sześć przypomnień dla przyszłego tysiąclecia, tłum. A. Wasilewska, Warszawa, Wydawnictwo Czuły Barbarzyńca.
Google Scholar

Canetti E. (2007 [1987]) Tajemne serce zegara, tłum. M. Przybyłowska, Sejny, Wydawnictwo Pogranicze.
Google Scholar

Cortázar J. (1999) Dialog przy zerwaniu. Do czytania na dwa głosy, co oczywiście niemożliwe w: J. Cortázar, Opowiadania zebrane, t. 2, tłum. Z. Chądzyńska, M. Jordan, Warszawa, Muza.
Google Scholar

Dewey J. (1975 [1958]) Sztuka jako doświadczenie, tłum. A. Potocki, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Foucault M. (2000 [1966]) Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, t. 1, tłum. T. Komendant, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Gadamer H.-G. (1993 [1975]) Prawda i metoda, tłum. B. Baran, Kraków, Inter Esse.
Google Scholar

Gadamer H.-G. (2000 [1967]) Rozum, słowo, dzieje, tłum. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa, PIW.
Google Scholar

Gadamer H.-G. (2001 [1977]) Poetica, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa, Instytut Badań Literackich.
Google Scholar

Hartwig J. (1999) Zobaczone, Kraków, Wydawnictwo a5.
Google Scholar

Haupt Z. (2007) Diabeł baskijski, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Heidegger M. (1977) Budować, mieszkać, myśleć, tłum. K. Michalski, K. Pomian, M. J. Siemek, J. Tischner, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Heidegger M. (1994 [1933]) Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa, PWN.
Google Scholar

Heidegger M. (1999 [1988]) Ku rzeczy myślenia, tłum. K. Michalski, J. Mizera, C. Wodziński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Heidegger M. (2000 [1959]) W drodze do języka, tłum. J. Mizera, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
Google Scholar

Heidegger M. (2007) Odczyty i rozprawy, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Iwaszkiewicz J. (2008) Wenecja i inne szkice, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Kierkegaard S. (1977 [1848]) Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. I. Iwaszkiewicz, Warszawa, PWN.
Google Scholar

Kierkegaard S. (2011 [1844]) Okruchy filozoficzne. Chwila, tłum. K. Toeplitz, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Kierkegaard S. (2011 [1846]) Nienaukowe zamykające post scriptum do Okruchów filozoficznych. Mimiczno-patetyczno-dialektyczna kompilacja. Egzystencjalny sprzeciw, tłum. K. Toeplitz, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Kuckenburg M. (2006 [2004]) Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, tłum. B. Nowacki, Warszawa, PIW.
Google Scholar

Kuhn T. (1985 [1977]) Dwa bieguny, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa, PIW.
Google Scholar

Lacan J. (1996 [1966]) Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, tłum. B. Gorczyca, W. Grajewski, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Lang A. (2005 [1973]) Język i nieświadomość. Podstawy teorii psychoanalitycznej Jacques’a Lacana, tłum. P. Piszczatowski, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Lévinas E. (2000 [1974]) Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. P. Mrówczyński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Marcel G. (1986 [1935]) Być i mieć, tłum. D. Eska, Warszawa, PAX.
Google Scholar

Markowski M. P. (1997) Nietzsche. Filozofia interpretacji, Kraków, Universitas.
Google Scholar

Markowski M. P. (1999) Pragnienie obecności. Filozofie reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Merleau-Ponty M. (1999 [1976]) Proza świata. Eseje o mowie, tłum. S. Cichowicz, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Nietzsche F. (2003 [1880–1882]) Wędrowiec i jego cień, tłum. K. Drzewiecki, Kraków, Wydawnictwo Zielona Sowa.
Google Scholar

Opoczyńska M. (2007) Dialog Innych albo inne monologi, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Opoczyńska M. (2014a) zanim, Kraków (niepublikowane).
Google Scholar

Opoczyńska M. (red.) (2014b) Poza zasadą powszechności. Próby idiograficzne, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Opoczyńska M. (2016) Genealogie psychoterapii. Fragmenty dyskursu egzystencjalnego, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (w druku).
Google Scholar

Oz A. (2002) Jak uleczyć fanatyka, tłum. D. Sękalska, Warszawa, Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Oz A. (2007 [1968]) Mój Michael, tłum. A. Jawor-Polak, Warszawa, Czytelnik
Google Scholar

Ricoeur P. (1989) Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, tłum. Piotr Graff, K. Rosner, Warszawa, PIW.
Google Scholar

Rorty R. (1996 [1989]) Przygodność, ironia, solidarność, tłum. W. J. Popowski, Warszawa, Wydawnictwo Spacja.
Google Scholar

Skarga B. (2007) Człowiek to nie jest piękne zwierzę, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Szestow L. (2005 [1908]) Początki i końce. Zbiór artykułów, tłum. J. Chmielewski, Kęty, Wydawnictwo Antyk.
Google Scholar

Szymborska W. (1996) Widok z ziarnkiem piasku, Kraków, Wydawnictwo a5.
Google Scholar

Tabucchi A. (2005 [2004]) Tristano umiera, tłum. J. Ugniewska, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Toeplitz. K. (1980) Kierkegaard, Warszawa, WP.
Google Scholar

Vosganian V. (2015 [2014]) Księga szeptów, tłum. J. Kornaś-Warwas, Wrocław, Książkowe Klimaty.
Google Scholar

Wodziński C. (2007) Między anegdotą a doświadczeniem, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2016-04-04

Jak cytować

Opoczyńska, M. (2016). Dialog czy teorie dialogu? Refleksje egzystencjalne. Nauki O Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 2(1), 51–69. Pobrano z https://czasopisma.uni.lodz.pl/wychow/article/view/11393

Numer

Tom 2 Nr 1 (2016): (Re)konstrukcje codzienności wychowania

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.