Ways of Coping with the Loss of a Loved One in Women’s Epistolary Narratives
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.19.13Keywords:
death, letter, faith, relationships, mourningAbstract
This article discusses the results of qualitative research conducted with the intention of analyzing the area of experiences resulting from the death of a loved one, responses to it, and the way of coping with the loss. The research was based on 28 letters written by women aged 21–89 and addressed to the deceased loved ones. More than half of them were women exactly 23 years old. In most cases, the letters were addressed to the authors’ deceased grandmothers. The data was collected using an online platform, and their qualitative analysis was supported by the Atlas.ti.8 program. As a result of the qualitative interpretation of the content of the letters, three dimensions were distinguished referring to the strategy of coping with the death of a loved one: preserving the image of the deceased as they were in life, perceiving the presence of the deceased in the earthly dimension, and imagining his or her eternal life. In the narrators’ accounts, one can see the perspective of recognizing death both on an emotional and intellectual level. They also express the need to recall the memories of the deceased and the desire for their continued presence. A possible goal of each of these mechanisms is to become accustomed to the loss of loved ones, which is essential in the grieving process.
References
Bomber K., Komarnicka-Jędrzejewska O. (2016) Godność i śmierć w umieraniu w: Kultura śmierci, kultura umierania, t. 1., A. Guzowski (red.), Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, s. 52–61.
Google Scholar
Bowlby J. (1980) Attachment and Loss, vol. 3, Loss, Sadness and Depression, New York, Basic Books.
Google Scholar
Całek A. (2019) Nowa teoria listu, Kraków, Wydawnictwo „Księgarnia Akademicka”.
Google Scholar
Dąbrowski K. (1975) Trud istnienia, Warszawa, Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
Google Scholar
Dubisz S. (red.) (2008) Słownik Języka Polskiego, [hasło: strata], Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 1309.
Google Scholar
Dufour X. L. (1994) Słownik teologii biblijnej, tłum. K. Romaniuk, Poznań, Wydawnictwo Palottinum.
Google Scholar
Fabiś A. (2011) Śmierć w całożyciowym procesie kształcenia, „Rocznik Andragogiczny”, R. 2011, s. 131–146.
Google Scholar
Fabiś A. (2016) Cierpienie osób w perspektywie późnej dorosłości w: Człowiek wobec cierpienia, A. Fabiś, L. Wiatrowska, Z. Pucko (red.), Warszawa, Wydawnictwo Difin, s. 20–23.
Google Scholar
Felcyn M., Ogińska-Bulik N. (2009) Poczucie sensu życia osób w żałobie, „Polskie Forum Psychologiczne”, nr 14(1), s. 63–77.
Google Scholar
Flick U. (2012) Projektowanie badania jakościowego, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Gałuszka A. (2016) Blisko, coraz bliżej... Biologiczne i psychologiczne aspekty umierania i śmierci w: Utrata i żałoba: teoria i praktyka, R. Kleszcz-Szczyrba, A. Gałuszka (red.), Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 111–121.
Google Scholar
Gibbs G. (2011) Analizowanie danych jakościowych, tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Grabowska M. (2014) Profile obrazu pojęcia wiary w Boga w języku współczesnych Polaków w świetle badań ankietowych oraz wywiadów, „Język. Szkoła. Religia”, nr 9(2), s. 7–20.
Google Scholar
Greenberg J., Pyszczynski T., Solomon S. (1986) The Causes and Consequence Sofa Need for Selfesteem: A Terror Managenent Theory w: Public Self and Private Self, R. E. Baumeister (red.), New York, Springer Science & Business Media, s. 189–212, https://doi.org/10.1007/978-1-4613-9564-5_10
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4613-9564-5_10
Guba E. G., Lincoln Y. S. (2009) Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniające się zbieżności, tłum. M. Bobako w: Metody badań jakościowych, t. 1, N. Denzin, Y. Lincoln (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 281–315.
Google Scholar
Guzowski A., Krajewska-Kułak E., Rozwadowska E., Cybulski M. (2014) The Social Perception of Certain Aspects of the Period of Mourning and Orphaning, „Medycyna Paliatywna”, nr 6(1), s. 55–62.
Google Scholar
Iskenius-Emmler H. (1988) Psychologische Aspekte von Tod und Trauer bei Kindern und Jugendlichen, Frankfurt am Main, Peter Lang.
Google Scholar
Jankélévitch V. (1993) Tajemnica śmierci i zjawisko śmierci, tłum. S. Cichowicz, J. M. Godzimirski w: Antropologia śmierci. Myśl francuska, S. Cichowicz, J. M. Godzimirski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 43–76.
Google Scholar
Kierkegaard S. (2011) Nienaukowe zamykające postscriptum, tłum. K. Toeplitz, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar
Klass D., Silverman P. R., Nickman S. (1996) Continuing Bonds. New Understandings of Grief, New York, Taylor & Francis, https://doi.org/10.4324/9781315800790
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315800790
Kleszcz-Szczyrba R. (2016) Radzenie sobie ze stratami prenatalnymi i perinatalnymi jako wyzwanie naszych czasów w: Utrata i żałoba: teoria i praktyka, R. Kleszcz-Szczyrba, A. -Gałuszka (red.), Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 145–154.
Google Scholar
Komarnicka-Jędrzejewska O., Bomber K. (2016) Godność i śmierć w: Kultura śmierci, kultura umierania, A. Guzowski, E. Krajewska-Kułak, G. Bejda (red.), Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, s. 90–105.
Google Scholar
Konecki K. (2011) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Korlak-Łukasiewicz A., Zdaniewicz M. (2018) Wsparcie w procesie żałoby poprzez organizacje czasu wolnego, „Relacje. Studia z Nauk Społecznych”, nr 5, s. 79–90.
Google Scholar
Krawczyk-Bocian A. (2019) Narracja w pedagogice. Teoria, metodologia, praktyka badawcza, Bydgoszcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Google Scholar
Kubinowski D. (2010) Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia, metodyka, ewaluacja, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Kübler-Ross E. (1979) Rozmowy o śmierci i umieraniu, tłum. I. Doleżal-Nowicka, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar
Kübler-Ross E. (2007) Rozmowy o śmierci i umieraniu, tłum. I. Doleżal-Nowicka, Poznań, Wydawnictwo Media Rodzina.
Google Scholar
Kuleta M., Wasilewska M. (2007) Rodzina w żałobie – wpływ doświadczenia utraty na funkcjonowanie rodziny jako systemu, „Państwo i Społeczeństwo”, nr 3, s. 73–85.
Google Scholar
Lifton R., Olson E. (1974) Living and Dying, Londyn, Wildwood House.
Google Scholar
Moss M. S., Moss S. Z. (1984) The Impact of Parental Death on Middle Aged Children, „OMEGA – Journal of Death and Dying”, nr 14(1), s. 65–75, https://doi.org/10.2190/883B-01VX-YUQW-XEE0
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2190/883B-01VX-YUQW-XEE0
Ostrowska A. (2005) Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar
Pasierb J. S. (1993) Gałęzie i liście, Pelplin, Wydawnictwo „Bernardinum”.
Google Scholar
Pilecka B. (2016) Różne strony procesu żałoby, „Rocznik Filozoficzny Ignatianum”, nr 22(1), s. 146–171, https://doi.org/10.5281/zenodo.57888
Google Scholar
Rund D. A., Hutzler J. C. (1983) Emergency Psychiatry, St Louis, C.V. Mosby Company.
Google Scholar
Stelcer B. (2015) Żal po stracie – dynamika adaptacji do nieuniknionych zmian, „Sztuka Leczenia”, nr 3(4), s. 47–56.
Google Scholar
Tokarska U., Ryżanowska D. (2018) Letters to Anorexia. Narrative Tools for Working with Anorectic Patients in a Dialogical Self Context, „Psychiatria Polska”, nr 52(4), s. 673–683, https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/69394
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/69394
Troszkiewicz P. (1995) W poszukiwaniu definicji śmierci, „Studia Philosophiae Christianae”, nr 31(2), s. 131–145.
Google Scholar
Trzecieniecka-Green A. (2006) Psychologia – podręcznik dla studentów kierunków medycznych, Kraków, Universitas. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych.
Google Scholar
Tyburski W. (2007) Śmierć człowieka w ujęciu filozoficznym (szkic do tematu), „Udar Mózgu. Problemy Interdyscyplinarne”, nr 9(1), s. 1–7.
Google Scholar
Wierzbicka A. (2022) Reakcje na śmierć i sposoby wspominania zmarłych w komentarzach internetowych, „Folia Linguistica”, nr 56, s. 301–320, https://doi.org/10.18778/0208-6077.56.18
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6077.56.18
Volkan V. D. (red.) (1994) Depressive States and Their Treatment, Northvale, NJ, Jason Aronson Inc. Publishers.
Google Scholar
Vovelle M. (2008) Śmierć w cywilizacji Zachodu. Od roku 1300 po współczesność, tłum. T. Swoboda, M. Ochab, M. Sawiczewska-Lorkowska, D. Senczyszyn, Gdańsk, Słowo/-obraz terytoria.
Google Scholar
Ziemiński I. (2016) Przebaczenie śmierci – szkic filozoficzny, „Paedagogia Christiana”, nr 37(1), s. 183–202, https://doi.org/10.12775/PCh.2016.010
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/PCh.2016.010
Baka Ł. (2006) Próba krytycznego spojrzenia na teorie opanowania trwogi, Instytut Pedagogiki AJD w Częstochowie, https://www.researchgate.net/publication/281209276_Proba_krytycznego_spojrzenia_na_teorie_opanowania_trwogi (dostęp: 01.04.2024).
Google Scholar
Biblia Tysiąclecia, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottinum, Nowy Testament, 2 List do Koryntian, https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=999 (dostęp: 18.08.2023).
Google Scholar
Godlewska M. (2016) Pamięć o zmarłych buduje tożsamość, https://web.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/13936-wspomnienia-buduja-tozsamosc?dt=1692181278024 (dostęp: 16.08.2023).
Google Scholar

The journal's website, created and edited by the NOWiS Editorial Team on the Index Copernicus platform: 

