Kultura edukacyjna miasta: czego uczy globalny urbanizm

Maria Mendel

doi:10.18778/2450-4491.03.05

Authors

Maria Mendel Uniwersytet Gdański, Zakład Pedagogiki Społecznej https://orcid.org/0000-0002-4022-5402

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.03.05

Keywords:

educational culture of the city, global urbanism, neoliberalism, school

Abstract

Living in the city, in physical proximity among its inhabitants, results in mutual influences which generate certain knowledge, attitudes, behavioral dispositions, habits and rituals, the specificity of which is referred to as culture of the city. Educational culture of the city makes a part of this culture. Its structure and its processes can be investigated and developed, and this text presents possibilities of such research and development. The analyses presented here focus on a global city managed in a neoliberal way. Comprehending it as Foucauldian dispositif, one can notice strategic assemblages of social phenomena forming specific apparatuses of power and knowledge in relation to education. Speaking of educational culture of the city as a separate category proves theoretically viable and can be productive both internally, as an element of its specific educational thought, and as a tool for broader reflection on contemporary cities, their cultures and problems. This article aims to justify such an approach.

Author Biography

Maria Mendel, Uniwersytet Gdański, Zakład Pedagogiki Społecznej

Prof. dr hab., Head of the Department of Social Pedagogy at the Institute of Pedagogy of the University of Gdansk. The recent publications thematically related to the content of the article include: Tożsamość gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci (Identity of the Inhabitants of Gdańsk. Building on the (non)Memory) (with A. Zbierzchowska (ed.), 2010), Miasto jak wspólny pokój. Gdańskie modi co-vivendi [City Like a Shared Room. Gdańsk’s modi co-vivendi] (ed., 2015), Miasto pedagogiczne (Pedagogical City) (vol. 69 of Pedagogical Studies (ed.), 2016).

References

Augé M. (2009) Formy zapomnienia, tłum. A. Turczyn, Kraków, Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Augé M. (2010) Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. R. Chymkowski, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Banks M. (2015) Materiały wizualne w badaniach jakościowych, tłum. P. Tomanek, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Bendix R. (1975) Max Weber. Portret uczonego, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Boryczko M., Jaworska D., Krenz R., Lalak D., Ostaszewska A., Skrzypczak B. (2015) Aktywna biografia w przestrzeni społecznej, Kwidzyn: Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa.
Google Scholar

Boryczko M. (2015) Paradoksalne funkcje szkoły. Studium krytyczno-etnograficzne, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Buras K. L. (2015) Charter schools, race, and urban space: where the market meets grassroots resistance, New York, Routledge.
Google Scholar

Castells M. (2007) Społeczeństwo sieci, tłum. K. Pawluś, M. Marody, J. Stawiński, S. Szymański, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Certeau de M. (2008) Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, tłum. K. Thiel-Jańczuk, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Cohen S. (2001) State of Denial. Knowing about Atrocities and Suffering, Cambridge–Malden, Polity Press.
Google Scholar

Crouch C. (2004) Post-democracy, Cambridge, Polity Press.
Google Scholar

EmpathyEducates, http://empathyeducates.org/Journeys-to-and-through/raynardsanders-ed-d/ [dostęp: 20.08.2016].
Google Scholar

Foucault M. (2000) Historia seksualności, Warszawa, Wydawnictwo Czytelnik.
Google Scholar

Gee J. P. (1999) An introduction to Discourse analysis: theory and method, London–New York, Routledge.
Google Scholar

Grabkowska M. (2010), Liderzy wspólnot mieszkaniowych jako aktorzy w procesie rewitalizacji wybranych dzielnic Gdańska (Leaders of commonholds as actors in regeneration of chosen districts in Gdansk), „Problemy Rozwoju Miast”, nr 3, s. 70–78.
Google Scholar

Grabkowska M. (2011) Inner-city Transformations After Socialism. Findings from Interviews with Residents of Pre-war Tenement Houses in Gdańsk, “Bulletin of Geography. Socio-economic Series”, no 15, s. 117–129.
Google Scholar

Gulczyńska A. (2013) „Chłopaki z dzielnicy”: studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Harvey D. (2012) Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, tłum. Praktyka Teoretyczna w składzie: A. Kowalczyk, W. Marzec, M. Mikulewicz, M. Szlinder, Warszawa, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Google Scholar

Kumor A. (2009) O trwały rozwój miast globalnych. Wywiad z Saskią Sassen, http://www1.rfi.fr/actupl/articles/112/article_7495.asp [dostęp: 20.08.2016].
Google Scholar

Lipman P. (2010) Education and the right to the city. The intersection of Urban Policies, education, and poverty w: The Routledge International Handbook of the Sociology of Education, M. W. Apple, S. J. Ball, L. A. Gandin (red.), Abingdon–New York, Routledge.
Google Scholar

Lipman P. (2011) The new political economy of urban education: Neoliberalism, race, and the right to the city, New York, Routledge.
Google Scholar

Marton F. (1981) Phenomenography – describing conceptions of the world around us, “Instructional Science”, no 10, s. 177–200.
Google Scholar

Massey D. B. (2005) For Space, London–Thousands Oakes–New Delhi, SAGE.
Google Scholar

Massey D. B. (2010) World City, Cambridge, Polity Press.
Google Scholar

Mendel M., Szkudlarek T. (2009) Capabilities in the Context of Education and Whole-Day Schooling: The Situation in Poland, “Social Work and Society”, vol. 2; on-line journal: http://www.jourlib.org/paper/2056611#.VQ6i1Y6G9qU
Google Scholar

http://www.socwork.net/2009/2/expertises/mendelszkudlarek
Google Scholar

Mendel M., Szkudlarek T. (2011) Bildungslandschaft in kommunaler Verantwortung: Danzig und Warschau als exemplarische Beispiele fur die Situation w: Raume flexibler Bildung. Bildungslandschaft in der Diskussion, P. Bollweg, H.-U. Otto (Hrsg.), Wiesbaden, VS Verlag/Springer Fachmedien, s. 497–518.
Google Scholar

Mendel M. (2014) Trzecia przestrzeń obywatelskiego zaangażowania. O potrzebie animacji życia publicznego w rzeczywistości enklaw biedy i bogactwa, „Animacja Życia Publicznego” nr 4 (17).
Google Scholar

Mendel M., Wiza A. (2015) Trzecia przestrzeń obywatelskiej aktywności, część 1–2, „Animacja Życia Publicznego”, nr 2–3.
Google Scholar

Mendel M. (2015) Szkoła poza szkołą. O odrywającym się desygnacie i postdemokratycznej wersji powszechnej edukacji w: Szkoła – kultura – środowisko lokalne, A. Szczurek-Boruta, B. Chojnacka-Synaszko (red.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 59–78.
Google Scholar

Nowicka M. (2011)‘Urządzenie’, ‘zastosowanie’, ‘układ’ – kategoria dispositif u Michela Foucault, jej tłumaczenia i ich implikacje dla postfoucaultowskich analiz władzy, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. VII, nr 2, s. 94–110.
Google Scholar

Nowotniak J. (2012) Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Ravitch D. (2013) Reign of Error: The Hoax of Privatization Movement and the Danger to America’s Public Schools, New York, Random House.
Google Scholar

Sadownik A. (2011) Na rozstajnych drogach. Studium etnopedagogiczne kontrastowych karier szkolnych młodzieży, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar

Sassen S. (2007) Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, tłum. J. Tegnerowicz, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Szmagalski J. (2016) Jedna czy wiele? Rozwój koncepcji pracy socjalnej na świecie, Warszawa, Instytut Rozwoju Służb Społecznych.
Google Scholar

Sheppard E., Gidwani V., Goldman M., Leitner H., Roy A., Maringanti A. (2015) Introduction: Urban revolutions in the age of global, “Urban Studies”, vol. 52 (11), s. 1947–1961.
Google Scholar

Wirth L. (1938) Urbanism as a Way of Life, “American Journal of Sociology”, vol. 44, no 1 (July), s. 1–24.
Google Scholar

Ziółkowski M., Koralewicz J. (2003) Mentalność Polaków. Sposoby myślenia o polityce, gospodarce i życiu społecznym 1988–2000, Warszawa, Scholar, wyd. 2.
Google Scholar

Zjawiska dotyczące miast zaczynają być globalne, ich znaczenie rośnie, Polska Agencja Prasowa: Centrum Prasowe 03.06.2016, http://centrumprasowe.pap.pl/cp/pl/ news/info/56047,25,zjawiska-dotyczace-miast-zaczynaja-byc-globalne-ich-znaczenie-rosnie [dostęp: 20.08.2016].
Google Scholar

Zwiers M., Kleinhaus R., Van Ham M. (2005) Divided Cities: Increasing Socio-Spatial Polarization within Large Cities in the Netherlands, IZA Discussion Paper No. 8882 February 2015, http://ftp.iza.org/dp8882.pdf [dostęp: 2.05.2016].
Google Scholar