The Art of (not) Growing up. Sex and Sexuality Education – on Two Poems by Izabela Filipiak

Authors

  • Bernadetta Żynis Akademia Pomorska w Słupsku

Keywords:

Izabela Filipiak, education, growing up, gender

Abstract

In Izabela Filipiak’s poems, the process of education is always initiated, guided and finished by a parent, therefore it is one-sided and imposed. It “impedes” the maturation of personality that is full, self-owned and independent from the parental one. The viewpoint adopted in the poems is the perspective of a girl who wants to rebel against the imposed identification with parental patterns of personality – also sexual patterns and heteroerotic identification. However, the main character concentrates on her educators’ needs and desires instead of “listening” to herself and her own needs. In this context, education and growing-up change into training and imprisonment in someone else’s perception of the self. If a child feels internal resistance against the imposed models, then this aspect of its biography becomes traumatic. Growing up does not become achieving fullness, but rather resembles molding Golem or Frankenstein, with the “monstrosity” of a person. The child grows up at the price of her (symbolic) death, forgetting about her own (meta-social) desires and needs. The relation with the parents is violation and violence that is named “love” in the described system. The rejection of their pedagogical goals becomes not only the parental failure, but also the failure of social order. Fearing anarchy, the girl resignedly subdues herself to pedagogical violence.

Author Biography

Bernadetta Żynis, Akademia Pomorska w Słupsku

Bernadetta Żynis – doctor habilitatus, professor of the Pomeranian University, works at the Department of the Theory of Literature and Cultural Studies at the Institute of Polish Studies of the Pomeranian Academy in Słupsk. Research interests: poststructuralism-focused research including: the feminist, gender, postreligious, and performative perspective; in the area of the history of literature: postmodern sacrum, angel figure in contemporary literature, theories of identity, corporeality in the literature of romanticism and contemporary literature.

References

Aliti A. (1996) Dzika kobieta. Powrót do źródeł kobiecej energii i władzy, tłum. E. Ptaszyńska-Sadowska, Gdynia, Wydawnictwo Uraerus.
Google Scholar

Bator J. (2001) Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Filozoficzne dylematy feministek „drugiej fali”, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Beauvoir S. de (1972) Druga płeć. Fakty i mity, t. 1, tłum. G. Mycielska, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Bielik-Robson A. (1997) Na drugim brzegu nihilizmu. Filozofia współczesna w poszukiwaniu nowego podmiotu, Warszawa, Wydawnictwo Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Google Scholar

Burgess A. (2006) Mechaniczna pomarańcza, tłum. R. Stiller, Warszawa, Wydawnictwo Vis-a-Vis Etiuda.
Google Scholar

Culler J. (1998) Teoria literatury, tłum. M. Bassaj, Warszawa, Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Dehnel P. (2006) Dekonstrukcja – rozumienie – interpretacja. Studia z filozofii współczesnej i nie tylko, Kraków, Universitas.
Google Scholar

Derrida J. (2012) Ostrogi. Style Nietzschego, tłum. B. Banasiak, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Dybel P. (2000) Refleksje wokół diagramu różnicy seksualnej Jacquesa Lacana w: Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, G. Borkowska, L. Sikorska (red.), Warszawa, Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN.
Google Scholar

Dybel P. (2006) Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie, Kraków, Universitas.
Google Scholar

Eichelberger W. (1997) Kobieta bez winy i wstydu, Warszawa, Wydawnictwo Do.
Google Scholar

Foucault M. (2002) Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970, tłum. M. Kozłowski, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Filipiak I. (1998) Ballada o dojrzewaniu, „Kresy”, nr 35, s. 80–81.
Google Scholar

Filipiak I. (1992) Powiększenie. Miłość pod patriarchatem, „Brulion. Pismo nosem”, nr 19B, s. 257–259.
Google Scholar

Golding W. (1967) Władca much, tłum. W. Niepokólczycki, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Hessen S. (1997) O sprzeczności i jedności wychowania. Zagadnienia pedagogiki personalistycznej. Wybór i opracowanie Wincenty Okoń, Warszawa, Wydawnictwo Żak.
Google Scholar

Huxley A. (2010) Nowy wspaniały świat, tłum. B. Baran, Warszawa, Muza.
Google Scholar

Hyży E. (2003) Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku, Kraków, Universitas.
Google Scholar

Iwasiów I. (2004) Gender dla średnio zaawansowanych, Warszawa, Wydawnictwo W.A.B.
Google Scholar

Janion M., Chwin S. (red.) (1988) Dzieci, t. 1–2, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie.
Google Scholar

Kuźma E., Skrendo A., Madejski J. (red.) (2006) Konstruktywizm w badaniach literackich. Antologia, Kraków, Universitas.
Google Scholar

Łapiński Z. (2009) Widziane, wyobrażone, pomyślane, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 55.
Google Scholar

Łebkowska A. (2006) Gender, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i terminy, M. P. Markowski, R. Nycz (red.), Kraków, Universitas.
Google Scholar

Majchrowski Z. (1982) „Białe małżeństwo” i "Eros tragiczny" w: "Odmieńcy", M. Janion, Z. Majchrowski (red.), Gdańsk, Wydawnictwo Morskie.
Google Scholar

Nasiłowska A. (2004) Tożsamość kobieca w poezji polskiej XX wieku: między androgynicznością a esencjonalizmem, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 103–104.
Google Scholar

Okoń W. (1999) Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa, Wydawnictwo Żak.
Google Scholar

Ridley M. (1995) Czerwona Królowa. Płeć a ewolucja natury ludzkiej, tłum. J. J. Bujarski, A. Milos, Poznań, Wydawnictwo Rebis, s. 113.
Google Scholar

Schönebeck H. von (1994) Antypedagogika. Być i wspierać zamiast wychowywać, tłum. N. Szymańska, Warszawa, Wydawnictwo Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza.
Google Scholar

Szkudlarek T. (1995) Dialektyka Innego i postkolonialna tożsamość w: Edukacja a tożsamość etniczna. Materiały z konferencji naukowej w Rabce, M. M. Urlińska (red.), Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Witkowski L. (1995) Ambiwalencje tożsamości z pogranicza kulturowego w: Edukacja a tożsamość etniczna. Materiały z konferencji naukowej w Rabce, M. M. Urlińska (red.), Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 12.
Google Scholar

Witkowski L. (2007) Edukacja i humanistyka. Nowe (kon)teksty dla nowoczesnych nauczycieli, Warszawa, Instytut Badań Edukacyjnych.
Google Scholar

Wołoszyn S. (1995) Pedagogika przymusu czy pedagogika wolności w: Pomiędzy wolnością a przymusem. W poszukiwaniu złotego środka, J. Grochulska i in. (red.), Kraków, Wydawca: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny.
Google Scholar

Žižek S. (2009) Miłość dworska, czyli kobieta jako Rzecz, tłum. T. Zarębski w: Žižek, Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, s. 255– 290.
Google Scholar

Published

2016-04-04

How to Cite

Żynis, B. (2016). The Art of (not) Growing up. Sex and Sexuality Education – on Two Poems by Izabela Filipiak. Nauki O Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 2(1), 113–132. Retrieved from https://czasopisma.uni.lodz.pl/wychow/article/view/11404