Wspieranie procesu usamodzielniania byłych wychowanków placówek wychowawczych i resocjalizacyjnych. Doświadczenia uczestników projektu mieszkań treningowych
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.09.08Słowa kluczowe:
organizacje pożytku publicznego, proces usamodzielniania, readaptacja społeczna, wsparcie, byli wychowankowie młodzieżowych ośrodków wychowawczychAbstrakt
Artykuł traktuje o procesie usamodzielniania byłych wychowanków instytucji wychowawczych i resocjalizacyjnych. We wstępie scharakteryzowałyśmy wybrane aspekty procesu usamodzielnienia, koncentrując się na opisie prawnych (systemowych) rozwiązań wsparcia byłych wychowanków. Ponadto, odwołując się do poczynionych ustaleń, zaprezentowałyśmy alternatywną, nieformalną propozycję pracy z byłym wychowankiem – realizowany przez Fundację po Drugie projekt mieszkań treningowych. Głównym przedmiotem naszych zainteresowań badawczych było rozpoznanie doświadczeń uczestników projektu (ich potrzeb, trudności oraz roli wsparcia fundacji w procesie usamodzielniania). Na potrzeby artykułu szerzej omówiłyśmy problem roli i znaczenia regulaminu obowiązującego w projekcie. Regulamin kojarzony z ograniczeniem swobód – jak wynika z naszych obserwacji – jednocześnie stanowi ważny drogowskaz w stawianiu pierwszych kroków na drodze do samodzielności. Bazując na zrealizowanych wywiadach swobodnych oraz wnioskach zaczerpniętych z ewaluacji pierwszej edycji projektu, wyłoniłyśmy sposoby definiowania regulaminu przez uczestników badania (w tym również przypisywaną regulaminowi rolę we wspieraniu samodzielności). Ostatecznie wyróżniłyśmy dwie kluczowe strategie oswajania i internalizacji zaproponowanych przez fundację zasad.
Bibliografia
Ager A., Strang A. (2004) Indicators of Integration: Final Report, London, Home Office.
Google Scholar
Ambrozik W. (2007) Readaptacja społeczna i reorganizacja środowisk lokalnych jako warunek skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych w: Resocjalizacja, B. Urban, J. M. Stanik (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, t. 2, s. 182–194.
Google Scholar
Ambrozik W. (2016) Pedagogika resocjalizacyjna. W stronę uspołecznienia systemu oddziaływań, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar
Bourdieu P., Passeron J. C. (1990) Reprodukcja społeczna. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. E. Neyman, Warszawa, PWN.
Google Scholar
Chomczyński P. (2014) Działania wychowanków schronisk dla nieletnich i zakładów poprawczych. Socjologiczna analiza interakcji grupowych, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Goffman E. (1975) Charakterystyka instytucji totalnych w: Elementy teorii socjologicznych. Materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, (red. i tłum.) W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, Warszawa, PWN, s. 150–176.
Google Scholar
Goffman E. (2011) Instytucje totalne, tłum. O. Waśkiewicz, J. Łaszcz, Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Golczyńska-Grondas A. (2019) Wywiady biograficzne z osobami ze środowisk wykluczenia społecznego – refleksja nad wybranymi problemami metodologicznymi i etycznymi, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 1, t. XV, s. 178–201.
Google Scholar
Górnicka B. (2015) Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej – wybrane zagadnienia, Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Gurba E. (2016) Wczesna dorosłość w: Psychologia rozwoju człowieka, T. Trempała (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 287–312.
Google Scholar
Informacja NIK o wynikach kontroli. Pomoc w usamodzielnianiu się pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. Nr ewid. 189/2014/P/14/45/KPS, Warszawa 2014.
Google Scholar
Kacprzak A., Kudlińska I. (2014) Praca socjalna z osobami opuszczającymi placówki resocjalizacyjne i ich rodzinami, Warszawa, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Google Scholar
Kieszkowska A. (2012) Inkluzyjno-katalaktyczny model reintegracji skazanych. Konteksty resocjalizacyjne, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar
Konopczyński M. (2006) Teoretyczne podstawy metodyki kulturotechnicznych oddziaływań resocjalizacyjnych wobec nieletnich. Zarys koncepcji twórczej resocjalizacji, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kusztal J. (2014) Resocjalizacja-readaptacja-reintegracja we współczesnym polskim dyskursie naukowym w: Konteksty resocjalizacji i readaptacji społecznej, J. Kusztal, K. Kmiecik-Jusięga (red.), Kraków, Wydawnictwo WAM, s. 25–45.
Google Scholar
Machel H. (2003) Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna, Gdańsk, Wydawnictwo Arche s.c.
Google Scholar
Marynowicz-Hetka E. (2010) Kategoria pomocy w rozwoju – analiza z punktu widzenia pedagogiki społecznej w: Rozwój i jego wspieranie w perspektywie nauk o człowieku – teoria i rozwiązania praktyczne, K. Baranowicz, A. Sobczak, M. Znajmiecka-Sikora (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 9–19.
Google Scholar
Motow I. (2012) Readaptacja społeczna nieletnich w Polsce po transformacji ustrojowej, Częstochowa, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna KONIKA.
Google Scholar
Motow I., Motow-Czyż M. (2015) Proces usamodzielnienia wychowanków z zakładów resocjalizacyjnych, „Pedagogika Rodziny”, nr 5/4, s. 29–40.
Google Scholar
Mudrecka I. (2006) Samodzielność w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 5, J. M. Śnieciński (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 596–597.
Google Scholar
Rajewska De Mezer J. (2015) Edukacja i przygotowanie zawodowe wychowanków zakładu poprawczego jako czynnik wspomagający proces ich readaptacji społecznej, „Studia Edukacyjne”, nr 36, s. 347–363.
Google Scholar
Raport z badań Regionalnego Centrum Polityki Społecznej w Łodzi o uwarunkowaniach procesu usamodzielnienia wychowanków instytucjonalnej pieczy zastępczej w województwie łódzkim, Łódź 2014.
Google Scholar
Schaffer D. R., Kipp K. (2009) Psychologia rozwoju od dziecka do dorosłości, tłum. Patricia Sørensen, Martyna Wojtaś, Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar
Siemionow J. (2012) Możliwości pracy z rodzinami nieletnich niedostosowanych społecznie przebywających w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych, „Probacja”, nr 1, s. 126–132.
Google Scholar
Siemionow J. (2016) Identyfikacja i wykorzystanie zasobów wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego – jako element indywidulanych oddziaływań resocjalizacyjnych, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 2 (240), s. 61–76.
Google Scholar
Sikorska A. (2015) Raport – ewaluacja programu mieszkań treningowych w: Program pozytywnej integracji społecznej młodzieży opuszczającej placówki resocjalizacyjne, A. Sikora (red.), Warszawa, Fundacja po Drugie, s. 42–88.
Google Scholar
Szafrańska K. (2016) Usamodzielnianie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych, „Resocjalizacja Polska”, nr 12, s. 59–75.
Google Scholar
Szałański J. (2009) Postulowane modele przygotowania nieletnich do życia po opuszczeniu zakładu poprawczego w: Zagadnienia readaptacji społecznej skazanych, F. Kozaczuk (red.), Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 45–71.
Google Scholar
Szczepanik R. (2015) Stawanie się recydywistą. Kariery instytucjonalne osób powracających do przestępczości, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Wystąpienie pokontrolne NIK w Szczecinie o działalności resocjalizacyjnej młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Nr ewid. LSZ.410.004.03.2017.
Google Scholar
Wystąpienie pokontrolne NIK we Wrocławiu o pomocy w usamodzielnianiu pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. Nr ewid. LWR-4101-010-03/2014, Wrocław 2014.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie z dnia 3.08.2012 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 954).
Google Scholar
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 r. (Dz.U. z 2004 r., Nr 64, poz. 593 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 09.03.2011 r. (Dz.U. z 2011 r., Nr 149, poz. 887 ze zm.).
Google Scholar
http://podrugie.pl/zasady-rekrutacji-do-mieszkan-treningowych/
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
