Między twórczością, edukacją a wychowaniem. Miejsce relaksacji w praktyce pedagogicznej

Gabriela Dobińska; Angelika Cieślikowska-Ryczko

doi:10.18778/2450-4491.07.13

Autor

Gabriela Dobińska Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej
Angelika Cieślikowska-Ryczko Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej https://orcid.org/0000-0002-5270-2739

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.07.13

Słowa kluczowe:

relaksacja, relaks, wychowanie, edukacja, twórczość, zagrożenia cywilizacyjne, stres

Abstrakt

Szybkie tempo życia oraz zmierzenie się z aktualnym dylematem społecznym „mieć czy być” generują sytuacje stresowe u młodych ludzi, od których oczekuje się sprostania wymaganiom i oczekiwaniom współczesności. Autorki w obliczu tych wyzwań poddają refleksji miejsce oraz znaczenie efektywnego odprężania się w procesie edukacji i wychowania. Zaprezentowany przekrój terminologiczno-koncepcyjny został zbudowany w oparciu o analizę dostępnej literatury naukowej, dydaktycznej oraz popularnonaukowej. Dla wzbogacenia przedstawianych treści poczyniono rozpoznanie wśród nauczycieli, wychowawców oraz praktykujących studentów pedagogiki. Celem poniższych rozważań jest symboliczne „zaproszenie do dyskusji” na temat roli oraz wartości relaksacji w przestrzeni edukacyjno-wychowawczej. Autorki dokonują próby scharakteryzowania podstawowych metod relaksacyjnych, ukazując je na tle innych, bardziej popularnych w dyskursie nauki i praktyki, aktywności arteterapeutycznych. Ostatecznie prezentują szkic własnej propozycji metodycznej jako przykład elastycznego oraz twórczego wykorzystania zastanych technik.

Biogramy autorów

Gabriela Dobińska - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej

Dobińska Gabriela – asystent na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego. Magister pedagogiki, doktorantka II roku studiów doktoranckich Pedagogiki i Psychologii. Zainteresowania naukowo-badawcze: koncepcja światów społecznych, kategoria wiedzy ukrytej, pedagogika resocjalizacyjna, readaptacja społeczna byłych wychowanków placówek resocjalizacyjnych. Praca doktorska zorientowana wokół tematyki świata społecznego wychowawców młodzieżowych ośrodków wychowawczych.

Angelika Cieślikowska-Ryczko - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej

Cieślikowska-Ryczko Angelika – asystent naukowy na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego. Magister nauk społecznych i humanistycznych. Autorka tekstów poświęconych problematyce rodzin w kryzysie penitencjarnym, laureatka konkursu PRELUDIUM Narodowego Centrum Nauki. Zainteresowania naukowe: metodologia badań jakościowych, metoda biograficzna w socjologii, metody wizualne w naukach społecznych, resocjalizacja i readaptacja społeczna więźniów, doświadczenia rodzin więźniów.

Bibliografia

Baduń-Karolczuk E. (2013) Radzenie sobie z emocjami i stresem, „Remedium”, nr 7, s. 1–7.
Google Scholar

Baranowska-Jojko E., Wiechuła A., Fronczak A. (2018) Arteterapia w przedszkolu. Scenariusze zajęć, Warszawa, Wydawnictwo Forum Raabe.
Google Scholar

Cungi Ch., Limousin S. (2010) Jak się relaksować stosując odpowiednią metodą, Warszawa, Wydawnictwo Czarna Owca.
Google Scholar

Daszykowska J. (2009) „Shopping” jako nowy sposób spędzania czasu wolnego w: Czas wolny. Przyszłość – teraźniejszość – przyszłość, J. Daszykowska, R. Pelczar (red.), Stalowa Wola, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 193–201.
Google Scholar

Furmanik-Celejewska A. (2016) Muzolandia przedszkolaka. Scenariusze zajęć dla nauczycieli rytmiki i wychowania przedszkolnego, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Gąsienica-Szostak A. (2014) Muzykoterapia w rehabilitacji i praktyce, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Google Scholar

Gładyszewska-Cylulko J. (2007) Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Gładyszewska-Cylulko J. (2011) Arteterapia w pracy pedagoga. Teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Herbert M. (2004) Rozwój społeczny ucznia, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Heszen I. (2013) Psychologia stresu, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Jelonkiewicz I., Kosińska-Dec K. (2004) Spostrzegane zasoby, a doświadczanie stresu rodzinnego i szkolnego wśród młodzieży w: Rozwój, zdrowie, choroba. Aktualne problemy psychosomatyki, K. Kosińska-Dec, L. Szewczyk (red.), Warszawa, Bel Studio Sp. z.o.o., s. 71–90.
Google Scholar

Józefowski E. (2012) Arteterapia w sztuce i edukacji, Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Komorowska M. (2008) Radzenie sobie ze stresem a uzależnienie wśród nastolatków, „Remedium”, nr 6, s. 4–6.
Google Scholar

Konieczna A. (2010) Biblioterapia w praktyce. Poradnik dla nauczycieli, wychowawców i terapeutów, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Konieczna E. J. (2013) Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Kozdroń A. (2014) Scenariusze zajęć i zabaw dla wychowawców, pedagogów, animatorów kultury i rodziców, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Kulmatycki L. (1993) Stres Joga, Relaksacja. Podręcznik ćwiczeń, Wrocław, Wydawnictwo W. Bagiński i Synowie.
Google Scholar

Kulmatycki L. (1995) Ćwiczenia relaksacyjne. Praktyczne techniki antystresowe dla dzieci i młodzieży, Warszawa, Agencja Promo-Lider.
Google Scholar

Kulmatycki L., Torzyńska K. (2013) Ćwiczenia relaksacji, koncentracji i medytacji, Wrocław, Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.
Google Scholar

Kunikowski S. (2014) Edukacja kulturalna wobec wyzwań cywilizacyjnych, „Zeszyty Naukowe WSHE, Nauki Pedagogiczne”, nr 2, s. 20–25.
Google Scholar

Lazarus R. (1986) Paradygmat stresu i radzenia sobie, „Nowiny Psychologiczne”, nr 3–4, s. 2–39.
Google Scholar

Marek E. (2004) Arteterapia jako metoda wspomagająca pracę wychowawczą w: Sztuka w edukacji i terapii, M. Knapik, W. Sacher (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2010) Kategoria pomocy w rozwoju – analiza z punktu widzenia pedagogiki społecznej w: Rozwój i jego wspieranie w perspektywie nauk o człowieku – teoria i rozwiązania praktyczne, K. Baranowicz, A. Sobczak, M. Znajmiecka-Sikora (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 9–18.
Google Scholar

Mularska M. (2001) Uczeń i stres, „Lider”, 1 (131), s. 9–10.
Google Scholar

Nikitorowicz J. (2003) Typy tożsamości człowieka w społeczeństwie zróżnicowanym kulturowo, „Chowanna”, nr 1, s. 50–66.
Google Scholar

Ogińska-Bulik N. (2016) Wiem co jem – psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Olechnicki K. (2009) Fotoblogi, pamiętniki z opcją przekazu. Fotografia i fotoblogerzy w kulturze konsumpcyjnej, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Pracojło-Maj A. (2015) Cyberprzemoc jako zagrożenie dla rozwoju współczesnej młodzieży w: Zagrożenia dla rozwoju współczesnej młodzieży, W. Walc (red.), Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 94–101.
Google Scholar

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (2018) Psychologia rozwojowa człowieka, Tom I. Zagadnienia ogólne, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Pyżalski J. (2012) Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Rozmysłowicz P. (2006) Arteterapia jako metoda korygowania zaburzeń emocjonalnych w: Wczesna edukacja dziecka, J. Bałachowicz, A. Kowalska (red.), Warszawa, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, s. 65–73.
Google Scholar

Sasin M., Pikała A. (2016) Arteterapia. Scenariusze zajęć, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Sędłak D., Wycech B. (2014) Zabawy relaksacyjne i wyciszające na zajęciach terapeutycznych, Warszawa, Wydawnictwo Raabe.
Google Scholar

Siek S. (1990) Treningi relaksacyjne, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
Google Scholar

Stegemann T., Hitzeler M., Blotevogel M. (2013) Arteterapia dla dzieci i młodzieży, Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Suchodolski B. (1990) Horyzonty edukacji kulturalnej. Wychowanie mimo wszystko, Warszawa, Wydawnictwo Szkolne i Przedszkolne.
Google Scholar

Szkudlarek T. (1999) Media. Szkice z filozofii i pedagogiki dystansu, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Szulc W. (2012) Arteterapia: narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Szyszko-Bohusz A. (1979) Funkcja ćwiczeń odprężających w nowoczesnym systemie kształcenia, Kraków, Wydawnictwo Ossolineum.
Google Scholar

Talik E. (2011) Specyfika stresu szkolnego i strategie radzenia sobie z nimi przez młodzież w wieku dorastania, „Horyzonty Psychologii”, t. 1/1, s. 127–137.
Google Scholar

Tyszkowa M. (1986) Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych, Warszawa, PWN.
Google Scholar

Witkin G. (2000) Stres dziecięcy. Czym jest, jak się przejawia, jak mu zaradzić, tłum. N. Radomski, Poznań, Dom Wydawniczy REBIS.
Google Scholar

Zubrzycka-Maciąg T. (2016) Wychowanie w praktyce szkolnej. Scenariusze godzin wychowawczych dla klas IV–VI szkoły podstawowej, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar