Dlaczego nauczyciele nie lubią teorii pedagogicznej?

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.20.11

Słowa kluczowe:

teorie pedagogiczne, nauczyciel, dydaktyka

Abstrakt

Teoria naukowa ma w edukacji podwójną doniosłość: treściową, gdyż wytwarza materiał uczenia się, i instrumentalną, gdyż objaśnia przebieg jego opanowywania. W tej drugiej roli jest obiektem nieustannych wątpliwości i sporów, prób i zauroczeń. Teoretycy edukacji nie szczędzą wysiłku, by dorównać metodologicznie naukom ścisłym, ale ich osiągnięcia w tym zakresie są mocno kwestionowane przez praktyków. Autor artykułu analizuje te kontrowersje w szczególnej sytuacji Polski, kraju Europy Środkowowschodniej wciąż doświadczanego autorytaryzmem. Jego zdaniem, w coraz bardziej zglobalizowanym świecie nabierają wyrazu różnice kulturowe pomiędzy funkcjami społecznymi i pomiędzy ich wykonawcami.

Biogram autora

Bolesław Niemierko - SWPS University

Bolesław Niemierko – pedagog specjalizujący się w dydaktyce ogólnej, problematyce pomiaru dydaktycznego oraz metodologii badań pedagogicznych. Jego główne zainteresowania dotyczą prawidłowości psychologicznych i pedagogicznych procesu uczenia się oraz metod sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów. Autor licznych publikacji, w tym podręczników poświęconych diagnostyce edukacyjnej, systemom oceniania osiągnięć uczniów i teorii testów. Jest pionierem zastosowań testów osiągnięć uczniów, a zarazem krytykiem nadużyć związanych z wykorzystywaniem tych testów i ich wyników. Organizator i patron naukowy ogólnopolskich badań osiągnięć szkolnych realizowanych według projektu International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA), których wyniki zostały opublikowane w kilkunastu tomach w kraju i za granicą. Stypendysta Fulbrighta na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, organizacji IREX i Fundacji Kościuszkowskiej. Dwukrotny laureat nagrody naukowej Wydziału I Nauk Społecznych PAN w zakresie pedagogiki i psychologii. Wieloletni przewodniczący komitetów naukowych krajowych konferencji Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Edukacyjnej.

Bibliografia

Czekierda P., Fingas B., Szala M. (2018) Tutoring – teoria, praktyka, studia przypadków, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Dewey J. (1916) Democracy and Education. An Introduction to the Philosophy of Education, New York, The Macmillan Company.
Google Scholar

Dewey J. (1963) Experience and Education, New York, Collier Books.
Google Scholar

Dweck D. (2006) The New Psychology of Success, New York, Random House Publishing Group.
Google Scholar

Herbart J. F. (1806) Allgemeine Pädagogik aus dem Zweck der Erziehung abgeleitet, Göttingen, bey Johann Friedrich Röwer.
Google Scholar

Kairow I. (ed.) (1950) Pedagogika, Warszawa, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”.
Google Scholar

Kruszewski K. (1987) Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kupisiewicz C. (1970) Nauczanie programowane, ed. 2, Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Google Scholar

Lech K. (1969) Rozwijanie myślenia uczniów przez łączenie teorii z praktyką, Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Google Scholar

Lewowicki T. (1977) Indywidualizacja kształcenia: dydaktyka różnicowa, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Moghaddam N. (2016) The Psychology of Democracy, Washington, American Psychological Association Press.
Google Scholar

Nawroczyński B. (1967) Wstęp in: Pisma pedagogiczne, Jan Fryderyk Herbart, B. Nawroczyński (ed.), trans. B. Nawroczyński, T. Stera, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Niemierko B. (2021) Diagnostyka edukacyjna. Wydanie rozszerzone, ed. 2, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Niemierko B. (2024a) Przebudowa edukacji w XXI wieku, „Dyrektor Szkoły”, no. 4 (364).
Google Scholar

Niemierko B. (2024b) Zasoby psychiczne nauczycieli, „Dyrektor Szkoły”, no. 7–8 (367).
Google Scholar

Nisbett R. E. (2003) The Geography of Thought. How Asians and Westerners Think Differently… and Why, New York, Free Press.
Google Scholar

Okoń W. (1967) Podstawy wykształcenia ogólnego, Warszawa, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”.
Google Scholar

Okoń W. (red.) (1971) System dydaktyczny, Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Google Scholar

Sarnat-Ciastko A. (2015) Tutoring w polskiej szkole, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Seligman M. E. P. (1975) Helplessness: On Depression, Development, and Death, San Francisco, W. H. Freeman.
Google Scholar

Staroń P. (2020) Szkoła bohaterek i bohaterów, czyli jak radzić sobie z życiem, Warszawa, Wydawnictwo Agora.
Google Scholar

Opublikowane

2025-07-03

Jak cytować

Niemierko, B. (2025). Dlaczego nauczyciele nie lubią teorii pedagogicznej?. Nauki O Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 20(1), 128–135. https://doi.org/10.18778/2450-4491.20.11