Konstruowanie sytuacji działań policyjnych po zamachach terrorystycznych: trwałe transformacje kultury interpretacji i doświadczeń zespołowych
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.10Słowa kluczowe:
situation d’action, sujet collectif, image de soi agissant, cultures d’interprétation, expérience collectiveAbstrakt
W artykule przewija się teza, że to, co określa się jako rozeznanie policyjne, stanowi społecznie oceniany rezultat kolektywnej aktywności nieustannej interpretacji zdarzeń. Strażnicy porządku/pokoju (les gardiens de la paix) – policjanci interpretują zdarzenia w trakcie patrolu, w komisariacie, przed, podczas i po akcji. Tworzą w ten sposób konsensus interpretacji lub opowiadania interpretacji kolektywnej, konstruujące poczucie kolektywnego podmiotu. Ta aktywność strażników porządku/pokoju sprzyjała konstruowaniu ram interpretacyjnych zdarzeń, z jakimi mają do czynienia policjanci, i szerzej – budowania pewnej kultury interpretacyjnej, właściwej dla danego zespołu. Te ramy procesu konstruowania kultury policyjnej uległy transformacji w następstwie ataków na „Charile Hebdo” w roku 2015. Śmierć policjanta sfilmowana na żywo przez media „złamała” kolektywy. Policjanci już nie przedstawiają się publicznie w taki sam sposób: ich obraz siebie wobec społeczeństwa przekształca się i wpisuje w zespołową wyobraźnię policyjną. Dzięki zespołowej aktywności: nieustannej interpretacji-reinterpretacji zdarzeń, ataki z 2015 r. stają się elementami konstruującymi doświadczenia policyjne, które interesują prowadzących kształcenie. Te konstrukty doświadczenia ulegają ewolucji i przekształcają, każde ze swej strony, sposoby interpretacji, a więc i rozeznania zdarzenia. Artykuł ten przedstawia, jak po roku 2015 konstruowane jest zespołowe doświadczenie interpretatywne policjantów, będące efektem transformacji powiązanych aspektów: podmiotów indywidualnych i kolektywnych, aktywności oraz kultur interpretacji.
Bibliografia
Barbier J.-M. (2010) Cultures d’action et modes partagés d’organisation des constructions de sens, « Revue d’anthropologie des connaissances », 4 (1) : 163–194, https://doi.org/10.3917/rac.009.0163
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/rac.009.0163
Barbier J.-M. (2013) Vécu, élaboration et communication de l’expérience in : Le travail de l’expérience, J.-M. Barbier, J. Thievenaz (dir.), Paris, L’Harmattan : 13–40.
Google Scholar
Barbier J.-M. (2017) Vocabulaire d’analyse des activités (2ème édition revue et corrigée), Paris, Presses Universitaires de France.
Google Scholar
Becker H. S. (1985) Outsiders. Etudes de sociologie de la déviance, trad. J.-P. Briand, J.-M. Chapoulie, Paris, Métaillé.
Google Scholar
Boucher M. (2014) Police de rue, habitants des quartiers populaires et usage de la force. Analyse d’un processus de défiance réciproque, « Pensée plurielle », 36 (2) : 77–109, https://doi.org/10.3917/pp.036.0077
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/pp.036.0077
Bourdieu P. (1984) Questions de sociologie, Paris, Editions de minuit.
Google Scholar
Bourdieu P. (1994) Raisons pratiques. Sur la théorie de l’action, Paris, Seuil.
Google Scholar
Bruner J. (2005) Pourquoi nous racontons-nous des histoires ? Le récit au fondement de la culture et de l’identité individuelle, trad. Y. Bonin, Paris, RETZ.
Google Scholar
Fassin D. (2011) La force de l’ordre. Une anthropologie de la police des quartiers, Paris, Seuil.
Google Scholar
Goffman E. (1973) La mise en scène de la vie quotidienne. 1. La présentation de soi, trad. A. Accardo, Paris, Minuit.
Google Scholar
Goffman E. (1991) Les cadres de l’expérience, trad. I. Joseph, M. Dartevelle, P. Joseph, Paris, Minuit.
Google Scholar
Hoffstadter D., Sander E. (2013) L’analogie. Coeur de la pensée, Paris, Odile Jacob.
Google Scholar
Leonard M. (2016) L’expérience collective des policiers : une affaire d’enjeux collectifs situés dans l’activité, Communication avec actes présentée au 16ème Congrès A.R.E.F., Mons, Belgique.
Google Scholar
Leonard M. (2017) Faire autorité : le rapport police-population, in : Agir pour, sur et avec autrui. Les couplages d’activité, J.-M. Barbier & J. Thievenaz (coord.), Paris, L’Harmattan : 211–236.
Google Scholar
Leonard M. (2019) Construire l’expérience collective en situation. L’activité de patrouille des gardiens de la paix de la Police nationale, Thèse de Doctorat en sciences de l’éducation, dirigée par Jean-Marie Barbier, Cnam, Paris, France.
Google Scholar
Ochanine D. (1969) Rôle de l´image opérative dans la saisie du contenu informationnel des signaux, « Questions de Psychologie », 4 : 209–224.
Google Scholar
Pastre P., Mayen P., Vergnaud G. (2006) La didactique professionnelle, « Revue française de pédagogie », 154 : 145–198, https://doi.org/10.4000/rfp.157
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/rfp.157
Quere L. (2006) L’environnement comme partenaire in : J.-M. Barbier, M. Durand (coord.), Sujets activités, environnements, Paris, Presses Universitaires de France : 7–29, https://doi.org/10.3917/puf.barbi.2006.01.0007
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/puf.barbi.2006.01.0007
Rigouste M. (2007) L’ennemi intérieur, de la guerre coloniale au contrôle sécuritaire, « Cultures & Conflits », 67 : 157–174, https://doi.org/10.4000/conflits.3128
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/conflits.3128
Rigouste M. (2008) La guerre à l’intérieur : la militarisation du contrôle des quartiers populaires in : La frénésie sécuritaire, L. Mucchielli (coord.), Paris, La Découverte : 88–98, https://doi.org/10.3917/dec.mucch.2008.01.0088
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/dec.mucch.2008.01.0088
Rime B. (2009) Le partage social des émotions, Paris, Presses Universitaires de France, https://doi.org/10.3917/puf.mosco.2009.01
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/puf.mosco.2009.01
Samurcay R., Rabardel P. (2004) Modèles pour l’analyse de l’activité et des compétences, propositions in : R. Samurcay, P. Pastré, « Recherches en didactique professionnelle », Toulouse, Octares : 163–180.
Google Scholar
Schütz A. (2010) Essai sur le monde ordinaire, trad. Th. Blin, Paris, Le Félin.
Google Scholar
Schütz A. (2014) Don Quichotte et le problème de la réalité, trad. Th. Blin, Paris, Allia.
Google Scholar
Schütz A. (2017) L’étranger, trad. B. Bégout, Paris, Allia.
Google Scholar
Simmel G. (2019) L’étranger, trad. F. Joly, Paris, Payot & Rivages.
Google Scholar
Tourmen C., Mayen P., Samrany L. (2011) Qualifier, une activité méconnue des dirigeants in : Diriger : un travail, J.-M. Barbier, C. Chauvigné, M.-L. Vitali (dir.), Paris, L’Harmattan : 119–145.
Google Scholar
Tzutzuiano C. (2017) L’usage des armes par les forces de l’ordre. De la légitime défense... à la légitime défense en passant par l’autorisation de la loi, « Revue de science criminelle et de droit pénal comparé », 4 : 699–712, https://doi.org/10.3917/rsc.1704.0699
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/rsc.1704.0699
Zeitler A. (2013) Construction de l’expérience, habitudes d’interprétation et signification du vécu in : Expérience, activité, apprentissage, L. Albarello, J.-M. Barbier, E. Bourgeois, M. Durand (dir.), France, Paris : Presses Universitaires de France : 135–162, https://doi.org/10.3917/puf.albar.2013.01.0135
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/puf.albar.2013.01.0135
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.