„Życie duchowe” a „życie w duchu” – dialogiczna dystynkcja Martina Bubera
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.12.10Słowa kluczowe:
Martin Buber, życie duchowe, życie w duchu, filozofia dialoguAbstrakt
Dla protagonisty współczesnej dialogiki, Martina Bubera, życie duchowe stanowi nie tyle ontyczny wyróżnik istnienia człowieka, ile szansę, przed którą człowiek stoi i którą powinien wykorzystać z uwagi na swoją dialogiczną genezę, która zarazem określa specyficzny horyzont jego egzystowania. Egzystowania niepodobna zredukować do istnienia obiektu pośród innych obiektów, gdyż może ono i powinno wyrażać się obecnością – byciem osoby wobec innych osób, byciem Ja wobec Ty. Podstawowa różnica między „życiem duchowym” a „życiem w duchu” polega na tym, że pierwsze, w odróżnieniu od drugiego, nie zawsze bywa dialogiczne oraz na tym, że nie zawsze uzyskuje ono wymiar etyczny i niejednokrotnie spełnia się w samym tylko wymiarze estetycznym. Tymczasem życie w duchu wskazuje na transcendentny status i proweniencję ducha, który nie może być postrzegany w kategoriach zjawiska będącego rezultatem kulturowego progresu – jako sublimacja lub jako projekcja tego, co immanentnie ludzkie.
Bibliografia
Anzenbacher A. (1992) Wprowadzenie do filozofii, tłum. J. Zychowicz, Kraków, Wydawnictwo UNUM.
Google Scholar
Barbour I. G. (1984) Mity. Modele. Paradygmaty, tłum. M. Krośniak, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Böckenhoff J. (1970) Die Begegnungsphilosophie. Ihre Geschichte – ihre Aspekte, Freiburg–München, Karl Alber Verlag.
Google Scholar
Buber M. (1973) Ich und Du w: M. Buber, Das dialogische Prinzip, Heidelberg, Verlag Lambert Schneider.
Google Scholar
Buber M. (1992) Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar
Buber M. (1993) Problem człowieka, tłum. R. Reszke, Warszawa, Wydawnictwo Aletheia–Spacja.
Google Scholar
Buber M. (1994) Zaćmienie Boga, tłum. P. Lisicki, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Glinkowski W. P. (2011) Człowiek – istota spoza kultury. Dialogika Martina Bubera jako podstawa antropologii filozoficznej, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-537-9
Heschel A. J. (2001) Prosiłem o cud. Antologia duchowej mądrości, tłum. A. Gomola, Poznań, Wydawnictwo W drodze.
Google Scholar
Heschel A. J. (2008) Człowiek szukający Boga. Szkice o modlitwie i symbolach, tłum. V. Reder, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Heschel A. J. (2014) Kim jest człowiek?, tłum. K. Wojtkowska, Łódź–Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego – Wydawnictwo Punctum.
Google Scholar
Hick J. (2005) Piąty wymiar. Odkrywanie duchowego królestwa, tłum. J. Grzegorczyk, Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar
Horkheimer M. (2007) Krytyka instrumentalnego rozumu, tłum. H. Walentowicz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar
Lévinas E. (1998) Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Lévinas E. (2000) Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. P. Mrówczyński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar
Moser M. (1979) Gotteserfahrung bei Martin Buber, Heidelberg, Verlag Lambert Schneider.
Google Scholar
Paepcke F. (1986) Im Übersetzen leben – Übersetzen und Textvergleich, Tübingen, Günter Narr Verlag.
Google Scholar
Paepcke F. (1990) Wielojęzyczność w poezji w: Komunikacja – rozumienie – dialog, B. Andrzejewski (red.), tłum. E. Andrzejewska, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 135–144.
Google Scholar
Ricoeur P. (1985) Symbol daje do myślenia, tłum. S. Cichowicz w: P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, tłum. E. Bieńkowska, H. Bortnowska, S. Cichowicz, J. M. Godzimirski, H. Igalson, J. Skoczylas, K. Tarnowski, Warszawa, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Rotenstreich N. (1963) Gründe und Grenzen von Martin Bubers dialogischem Denken w: Martin Buber, P. A. Schilpp (red.), Stuttgart, W. Kohlhammer Verlag, s. 87–118.
Google Scholar
Scheler M. (1987) O idei człowieka w: M. Scheler, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. S. Czerniak, A. Węgrzecki, Warszawa, PWN, s. 3–42.
Google Scholar
Theunissen M. (1977) Der Andere. Studien zur Sozialontologie der Gegenwart, Berlin–New York, Walter de Gruyter.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110855845
Theunissen M. (1991) Transcendentalny projekt ontologii społecznej a filozofia dialogu, tłum. J. Doktór w: Filozofia dialogu, B. Baran (red.), Kraków, Wydawnictwo Znak, s. 256–279.
Google Scholar
Wehr G. (2007) Martin Buber. Biografia, tłum. R. Reszke, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Whitehead A. N. (1997), Religia w tworzeniu, tłum. A. Szostkiewicz, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.