Kryterium celu poniesienia wydatku a koszty uzyskania przychodów – treść normatywna i implikacje antyabuzywne (artykuł dyskusyjny)

Hanna  Filipczyk

doi:10.18778/1509-877X.2019.02.01

Autor

Hanna Filipczyk Doktor habilitowana nauk prawnych, Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku

DOI:

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2019.02.01

Słowa kluczowe:

koszt podatkowy, koszt uzyskania przychodów, unikanie opodatkowania, art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych

Abstrakt

W świetle art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodów może być tylko wydatek (koszt) spełniający przesłankę celu w ujęciu subiektywnym: taki, że osiągnięcie przychodów podatkowych lub zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła było samoistnym (nieinstrumentalnym) celem podatnika, który wydatek (koszt) ten poniósł. Warunek ten nie jest spełniony w przypadku wydatków (kosztów) dokonanych w celu poniesienia straty podatkowej. W konsekwencji zastosowanie przepisu polegające na odmowie uznania wydatku (kosztu) za koszt uzyskania przychodów w niektórych przypadkach może udaremnić podjętą przez podatnika próbę unikania opodatkowania.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 2007.
Google Scholar

Bołd J., Komentarz do art. 15, [w:] Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, red. K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter, wyd. 3, Warszawa 2020.
Google Scholar

Borszowski P., Normatywne określenie „kosztów podatkowych z działalności gospodarczej” – zagadnienie elastyczności, [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian, red. L. Etel, M. Tyniewicki, Białystok 2012.
Google Scholar

Brzeziński B., Perypetie podatku dochodowego z sądownictwem administracyjnym, [w:] Wykładnia i stosowanie prawa podatkowego. Węzłowe problemy, red. B. Brzeziński, Warszawa 2013.
Google Scholar

Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013.
Google Scholar

Brzeziński B., Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 stycznia 2019 r. (I SA/Lu 48/19) – glosa, „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2019, nr 4.
Google Scholar

Brzeziński B., Filipczyk H., Dyrektywa wykładni gospodarczej jako postulat wykładni operatywnej prawa podatkowego (cz. I), „Prawo i Podatki” 2010, nr 7.
Google Scholar

Choduń A., Rozdział I.1.3, [w:] A. Choduń, A. Gomułowicz, A. Skoczylas, Klauzule generalne i zwroty niedookreślone w prawie podatkowym i administracyjnym. Wybrane zagadnienia teoretyczne i orzecznicze, Warszawa 2013.
Google Scholar

Dmoch W., Komentarz do art. 15, [w:] W. Dmoch, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2020.
Google Scholar

Filipczyk H., Jeszcze raz o kosztach uzyskania przychodów – cztery mity, „Prawo i Podatki” 2009, nr 12.
Google Scholar

Filipczyk H., Refleksje o przedmiocie podatku dochodowego, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2015, nr 2.
Google Scholar

Filipczyk H., Tax Avoidance and Rationality of Law, Warszawa 2017.
Google Scholar

Gil K., Zasada ponoszenia kosztów w celu uzyskania przychodów w świetle reguł wykładni przepisów prawa podatkowego, „Monitor Podatkowy” 2010, nr 7.
Google Scholar

Gil K., Zawiejska-Rataj J., Próba wskrzeszenia klauzuli obejścia prawa podatkowego – czyli czy art. 15 ust. 1 PDOPrU pozwala na wyłączenie z kosztów podatkowych wydatków wynikających z czynności dokonanych w celu uzyskania korzyści podatkowej. Glosa do wyroków WSA w Opolu I SA/OP 86/19 oraz WSA w Lublinie I SA/Lu 48/19, „Monitor Podatkowy” 2020, nr 3.
Google Scholar

Gomułowicz A., Prawna formuła kosztu podatkowego, Warszawa 2016.
Google Scholar

Gruszczyński B., Cel osiągnięcia przychodów, „Glosa” 2003, nr 2.
Google Scholar

Holmes K., The Concept of Income: A Multidisciplinary Analysis, Amsterdam 2001.
Google Scholar

Karwat P., Klauzula ogólna a przepisy szczególne przeciwdziałające unikaniu opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2016, nr 12.
Google Scholar

Kleczkowski L., Pojęcie dochodu w polskim prawie podatkowym, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2009, nr 3–4.
Google Scholar

Kondej M., Jeszcze o koszcie jako wydatku związanym z przychodami. Racjonalność działania podatnika jako przesłanka rozpoznania kosztu podatkowego, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2018, nr 4.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.2018.04.06

Kondej M., Ustawowa definicja kosztu uzyskania przychodu jako quasi-klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, „Monitor Podatkowy” 2019, nr 8.
Google Scholar

Litwińczuk H., Pojęcie kosztów uzyskania przychodów, [w:] Prawo podatkowe przedsiębiorców, red. H. Litwińczuk, wyd. 9, Warszawa 2017.
Google Scholar

Litwińczuk H., Regulacje o cenach transferowych a ogólna norma przeciwko unikaniu opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2018, nr 10.
Google Scholar

Małecki P., Mazurkiewicz M., Komentarz do art. 15, [w:] P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość, wyd. 10, Warszawa 2019.
Google Scholar

Mariański A., Brak podstaw do stosowania cywilnoprawnego pojęcia związku przyczynowo-skutkowego jako przesłanki uznania kosztu podatkowego, „Przegląd Podatkowy” 2006, nr 6.
Google Scholar

Mariański A., Nowa koncepcja normatywna kosztów uzyskania przychodów, [w:] Systemowa reforma podatków dochodowych, red. W. Nykiel, B. Brzeziński, I. Kordjak, Warszawa 2009.
Google Scholar

Morawski W., Ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym, Gdańsk 2003.
Google Scholar

Nykiel W., Wilk M., Niedopuszczalność wykorzystania art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. jako klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Glosa do wyroku WSA z dnia 19 sierpnia 2019 r., I SA/Op 86/19, „Przegląd Podatkowy” 2020, nr 2.
Google Scholar

Ślifirczyk M., Komentarz do art. 15, [w:] G. Dźwigała i in., Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2009.
Google Scholar

Wilk M., Komentarz do art. 15, [w:] A. Krajewska i in., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2016.
Google Scholar

Zieliński R., Pojęcie dochodu podatkowego, „Państwo i Prawo” 2009, nr 10.
Google Scholar