„Spokojnie, jestem grzeczny”. Molestowanie seksualne jako strategia uczestników badania

Alicja Palęcka

doi:10.18778/1733-8069.17.2.03

Autor

Alicja Palęcka Uniwersytet Warszawski, Wydział Socjologii, Katedra Socjologii Ekonomicznej i Spraw Publicznych https://orcid.org/0000-0002-0703-0953

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.17.2.03

Słowa kluczowe:

molestowanie seksualne, teren badawczy, kultura akademicka, strategie osób badanych

Abstrakt

Celem artykułu jest uwidocznienie przemocy doświadczanej w terenie przez badaczki i badaczy. Po pierwsze, przemoc bywa częścią pracy w terenie i jako taka może podlegać analizie. Po drugie, przemilczanie jej wzmacnia szkodliwe aspekty kultury akademickiej, w której problemy związane z przynależnością do grup mniejszościowych (w tym problemy kobiet w akademii) pozostają niewidoczne. W konsekwencji instytucje badawcze nie wypracowują mechanizmów wsparcia dla osób doświadczających przemocy, a badacze i badaczki nie są przygotowane na tego rodzaju trudności. Analizuję trzy przypadki molestowania seksualnego, którego doświadczyłam w terenie. Interpretuję je jako jedną ze strategii przyjmowanych przez uczestników badań podczas wywiadu dla zyskania władzy lub kontroli nad sytuacją.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Alicja Palęcka - Uniwersytet Warszawski, Wydział Socjologii, Katedra Socjologii Ekonomicznej i Spraw Publicznych

Alicja Palęcka, mgr, doktorantka w Katedrze Socjologii Ekonomicznej i Spraw Publicznych na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie realizuje badanie dotyczące norm i znaczenia pracy. Zajmuje się socjologią pracy i etyką badań jakościowych. Współorganizatorka Spotkań Badaczek przy WS UW.

Bibliografia

Arendell Terry (1997) Reflections on the Researcher-Researched Relationship: A Woman Interviewing Men. „Qualitative Sociology”, vol. 20, no. 3, s. 341−368.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1024727316052

Bielenin-Lenczowska Karolina (2013) Trudne tematy, trudne badania. O wielostanowiskowej etnografii wśród macedońskich Muzułmanów (Torbeszów) w Macedonii i we Włoszech [w:] Inga Kuźma, red., Tematy trudne. Sytuacje badawcze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 49–63.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-963-6.03

Bielenin-Lenczowska Karolina (2015) Spaghetti z ajwarem. Translokalna codzienność muzułmanów w Macedonii i we Włoszech. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323518594

Cotterill Pamela (1992) Interviewing women. Issues of Friendship, Vulnerability, and Power. „Women’s Studies International Forum”, vol. 15, no. 5–6, s. 593–606.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-5395(92)90061-Y

Edwards Rosalind (1990) Connecting method and epistemology: A white woman interviewing black women. „Women’s Studies International Forum”, vol. 13, no. 5, s. 477–490.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-5395(90)90100-C

Finch Janet (1984) “It’s great to have someone to talk to”: the ethics and politics of interviewing women [w:] Colin Bell, Helen Roberts, eds., Social Researching: Politics, Problems, Practice. London: Routledge and Kegan Paul, s. 70–86.
Google Scholar

Fine Gary Alan (1993) Ten Lies of Ethnography: Moral Dilemmas in Field Research. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 22, no. 3, s. 267–294.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/089124193022003001

Gailey Jeannine A., Prohaska Ariane (2011) Power and gender negotiations during interviews with men about sex and sexually degrading practices. „Qualitative Research”, vol. 11, no. 4, s. 365–380.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1468794111404315

Gearing Jean (1995) Fear and loving in the West Indies: Research from the heart (as well as the head) [w:] Dan Kulick, Margaret Wilson, eds., Taboo: Sex, Identity, and Erotic Subjectivity in Anthropological Fieldwork. London, New York: Taylor & Francis Routledge, s. 186–218.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203420379_chapter_7

Golczyńska-Grondas Agnieszka (2019) Wywiady biograficzne z osobami ze środowisk wykluczenia społecznego – refleksja nad wybranymi problemami metodologicznymi i etycznymi. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 15, nr 2, s. 178–20.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.2.10

Green Gill i in. (1993) “Who wears the trousers?” Sexual Harassment in Research Settings. „Women’s Studies International Forum”, vol. 16, no. 6, s. 627–637.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-5395(08)80007-6

Grębecka Zuzanna (2016) Legnickie opowieści o PRL-u. Prowadzenie wywiadu etnograficznego jako praktyka profesjonalna i międzyludzka [w:] Grzegorz Godlewski, Agnieszka Karpowicz, Marta Rakoczy, red., Antropologia praktyk językowych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 298–324.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323521822.pp.298-324

Hanson Rebecca, Richards Patricia (2017) Sexual Harassment and the Construction of Ethnographic Knowledge. „Sociological Forum”, vol. 32, no. 3, s. 587–609.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/socf.12350

Hanson Rebecca, Richards Patricia (2019) Harassed. Gender, bodies and ethnographic research. Oakland, CA: University of California Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/9780520970953

Hryciuk Renata Ewa (2009) Od córki do profesjonalistki. Obserwacja uczestnicząca w antropologii: dylematy, ograniczenia i zaskoczenia na przykładzie badań terenowych w mieście Meksyk [w:] Barbara Wagner, Tomasz Wiślicz, red., Obserwacja uczestnicząca w badaniach historycznych. Zabrze: Oficyna Wydawnicza Inforteditions, s. 53–74.
Google Scholar

Kloß Sinah Theres (2017) Sexual(ized) harassment and ethnographic fieldwork: A silenced aspect of social research. „Ethnography”, vol. 18, no. 3, s. 396–414.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1466138116641958

Kość-Ryżko Katarzyna E. (2013) Etnolog w labiryncie znaczeń kulturowych. Psychologiczne wyzwania badań terenowych [w:] Inga Kuźma, red., Tematy trudne. Sytuacje badawcze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 15–47.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-963-6.02

Kubisa Julia (2005) O molestowaniu seksualnym w miejscu pracy w Polsce. „Humanizacja Pracy”, nr 4–5, s. 59–69.
Google Scholar

Kulick Dan (1995) Introduction. The sexual life of anthropologists: erotic subjectivity and ethnographic work [w:] Dan Kulick, Margaret Willson, eds., Taboo: Sex, Identity, and Erotic Subjectivity in Anthropological Fieldwork. London, New York: Taylor & Francis Routledge, s. 1–28.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9781400863402.1

Kulick Don, Willson Margaret, eds. (1995) Taboo: Sex, Identity, and Erotic Subjectivity in Anthropological Fieldwork. London, New York: Taylor & Francis Routledge.
Google Scholar

Lee Deborah (1997) Interviewing Men: Vulnerabilities and Dilemmas. „Women’s Studies International Forum”, vol. 20, no. 4, s. 553–564.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-5395(97)00043-5

Limerick Brigid, Burgess-Limerick Tracey, Grace Margaret (1996) The politics of interviewing: Power relations and accepting the gift. „International Journal of Qualitative Studies in Education”, vol. 9, no. 4, s. 449–460.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/0951839960090406

McLuhan Arthur (2020) Feigning Incompetence in the Field. „Qualitative Sociology Review”, vol. 16(2), s. 62–67.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.16.2.06

Męcfal Sylwia (2016) Badacz zjawisk „trudno dostępnych” w terenie – kwestie etyczne, praktyczne i metodologiczne. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 3, s. 88–101.
Google Scholar

Moreno Eva (1995) Rape in the field. Reflections from a survivor [w:] Dan Kulick, Margaret Willson, eds., Taboo: Sex, Identity, and Erotic Subjectivity in Anthropological Fieldwork. London, New York: Taylor & Francis Routledge, s. 219–250.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203420379_chapter_8

Mügge Lisa M. (2013) Sexually harassed by gatekeepers: Reflections on fieldwork in Surinam and Turkey. „International Journal of Social Research Methodology”, vol. 16, no. 6, s. 541–546.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13645579.2013.823279

Newton Esther (1993) My Best Informant’s Dress: The Erotic Equation in Fieldwork. „Cultural Anthropology”, vol. 8, no. 1, s. 3–23.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/can.1993.8.1.02a00010

Oakley Ann (1981) Interviewing women: a contradiction in terms [w:] Helen Roberts, ed., Doing Feminist Research. London: Routledge and Kegan Paul, s. 30–61.
Google Scholar

Oakley Ann (2015) Interviewing Women Again: Power, Time and the Gift. „Sociology”, vol. 50, no. 1, s. 195–213.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0038038515580253

Pini Barbara (2005) Interviewing men: Gender and the collection and interpretation of qualitative data. „Journal of Sociology”, vol. 41, no. 2, s. 201–216.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1440783305053238

Pollard Amy (2009) Field of screams: difficulty and ethnographic fieldwork. „Anthropology Matters”, vol. 11, no. 2, s. 1–24.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22582/am.v11i2.10

Ribbens Jane (1989) Interviewing – an „unnatural situation”? „Women’s Studies International Forum”, vol. 12, no. 6, s. 579–592.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-5395(89)90002-2

Riessman Catherine Kohler (1987) When gender is not enough: Women interviewing women. „Gender and Society”, vol. 1, no. 2, s. 172–207.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891243287001002004

School of Anthropology and Museum Ethnography, University of Oxford (brak daty) Safe interviewing guidelines [dostęp 1 lutego 2021 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.anthro.ox.ac.uk/safety-fieldwork-and-ethics#collapse389441
Google Scholar

Sharp Gwen, Kremer Emily (2006) The Safety Dance: Confronting Harassment, Intimidation, and Violence in the Field. „Sociological Methodology”, vol. 36, s. 317–327.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9531.2006.00183.x

Smith Dorothy E. (1990) The conceptual practices of power. A feminist sociology of knowledge. Boston: Northeastern University Press.
Google Scholar

Smith Dorothy E. (2005) Institutional ethnography. A sociology for people. Lanham, New York, Toronto, Oxford: AltaMira Press.
Google Scholar

Solnit Rebecca (2017) Mężczyźni objaśniają mi świat. Przełożyła A. Dzierzgowska. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Google Scholar

Stacey Judith (1988) Can there be a feminist ethnography? „Women’s Studies International Forum”, vol. 11, no. 1, s. 21–27.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-5395(88)90004-0

Steffen Megan (2017) Doing Fieldwork After Henrietta Schmerler On Sexual Violence and Blame in Anthropology. „American Ethnologist Website”, November 13 [dostęp 13 lutego 2021 r.]. Dostępny w Internecie: https://americanethnologist.org/features/reflections/doing-fieldwork-after-henrietta-schmerler
Google Scholar

Surmiak Adrianna (2016) Wybrane problemy etyczne w naukowych badaniach na zlecenie. Refleksje etnografki. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 3, s. s. 120–134.
Google Scholar

Tang Ning (2002) Interviewer and Interviewee Relationships Between Women. „Sociology”, vol. 36, no. 3, s. 703–72.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0038038502036003011

Wojnicka Katarzyna (2020) Sex and the Fieldwork: Gender, Sexuality, Nationality, and Social Class in Research on European (Heterosexual) Men. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 19 [dostęp 10 maja 2021 r.]. Dostępny w Internecie https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1609406920938964
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1609406920938964

Yassour-Borochowitz Dalit (2012) “Only if she is sexy”: An autoethnography of female researcher-male participants relations. „Equality, Diversity and Inclusion: An International Journal”, vol. 31, no. 5–6, s. 402–417.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1108/02610151211235433