„Płatni mordercy”? Dyskurs budowania tożsamości zawodowej wśród pracowników deratyzacji

Gabriela Jarzębowska

doi:10.18778/1733-8069.16.4.10

Autor

Gabriela Jarzębowska Wydział Artes Liberales, Uniwersytet Warszawski, ul. Nowy Świat 69, 00-046 Warszawa https://orcid.org/0000-0001-9678-2163

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.4.10

Słowa kluczowe:

szczury, deratyzacja, tożsamość zawodowa, analiza dyskursu, etyka

Abstrakt

Niniejszy artykuł analizuje praktyki dyskursywne kształtujące tożsamość zawodową deratyzatorów (tępicieli gryzoni). Wywiady z pracownikami tej branży ukazują retorykę wytężonej pracy nad tożsamością. Stawiam tezę, że budowanie owej tożsamości lokuje się na dwóch poziomach. Pierwszy z nich (społeczny) wyznacza tożsamość budowaną w kontrze do percypowanego negatywnego odbioru społecznego. Drugi poziom (indywidualny) to praca „do wewnątrz”, obrazująca mierzenie się z etycznymi wyzwaniami związanymi z wykonywanym zawodem. Na podstawie przeprowadzonych wywiadów rozpoznaję cztery strategie racjonalizacji tępienia zwierząt. Owe dwa poziomy pracy nad tożsamością posiadają wspólny rdzeń, którym jest przekonanie o społecznej użyteczności pracy w deratyzacji.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Gabriela Jarzębowska - Wydział Artes Liberales, Uniwersytet Warszawski, ul. Nowy Świat 69, 00-046 Warszawa

Gabriela Jarzębowska, asystent badawczy na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, stypendystka Fundacji Fulbrighta na Wesleyan University i laureatka konkursu Preludium 14 Narodowego Centrum Nauki. Zajmuje się humanistyką środowiskową oraz studiami nad zwierzętami. Napisała doktorat Czystka gatunkowa. Tępienie szczurów jako praktyka kulturowa pod kierunkiem Profesora Andrzeja Elżanowskiego i Profesor Ewy Domańskiej.

Bibliografia

Arluke Arnold, Sanders Clinton (1996) Regarding animals. Animals, culture and society. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar

Bakuła Tadeusz (2012) Jestem płatnym mordercą. „Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji”, t. 1, nr 68, s. 43–46.
Google Scholar

Bielski Piotr (2009) Rolnictwo ekologiczne jako zawód i powołanie. Studium tożsamości, organizacji i potencjału rozwojowego polskich rolników ekologicznych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 5, nr 3.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.5.3.02

Bucholc Marta (2014) Wprowadzenie. O trwałości antropocentryzmu i paradoksach postantropocentrycznych w naukach społecznych [w:] Roman Chymkowski, Anna Jaroszuk, red., Ludzie i zwierzęta. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 15–33.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514176.pp.15-34

Burt Jonathan (2006) Szczur. Przełożył Andrzej Leśniak. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Chiouliaraki Lilie (2008) Discourse analysis [w:] Tony Bennett, John Frow, eds., The SAGE handbook of cultural analysis. London: SAGE, s. 674–698.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781848608443.n33

Czerwiński Kazimierz (2007) Metodologiczne aspekty pomiaru postaw jako wypadkowej systemu wartości [ w:] W ojciech M aliszewski, red., Komunikacja społeczna a wartości w edukacji. Nowe znaczenie i sytuacje, T. 1: Humanistyczne (i inne) konteksty komunikowania „się” i „Ja” w obszarze wartości wewnątrz edukacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 222–236.
Google Scholar

Drzeżdżon Wojciech (2013) Etyczne aspekty pracy zawodowej. Wybrane zagadnienia. „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość”, t. 10, s. 21–35.
Google Scholar

Duszak Anna, Fairclough Norman, red. (2008) Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Dziob, Agnieszka (2010) Badanie narracji – między psychologią, socjologią a językoznawstwem. „Kwartalnik Językoznawczy”, t. 2, s. 1–9.
Google Scholar

Franklin Andrian (1999) Animals and modern cultures: A sociology of human–animal relations in modernity. London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781446217764

Grabias Stanisław (2003) Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS. Guillo Dominique (2015) What is the place of animals in the social sciences? The limits to the recent rehabilitation of animal agency. „Revue Française de Sociologie”, t. 56, no. 1, s. 116–141.
Google Scholar

Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań: Zysk i Spółka.
Google Scholar

Hendrickson Robert (1983) More cunning than men. A social history of rats and men. New York: Kensington. Himsworth Chelsea i in. (2013) Using experiential knowledge to understand urban rat ecology: A survey of Canadian pest control professionals. „Urban Ecosystems”, vol. 16, s. 341–350.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11252-012-0261-4

Holmberg Tora (2017) Urban animals. Crowding in zoocities. London, New York: Routledge.
Google Scholar

Hughes Everett (1962) Good people and dirty work. „Social Problems”, vol. 10, no. 1, s. 3–11.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/799402

Hughes Everett, McMillan Collier (1958) Men and their work. Toronto: Canada, Ltd.
Google Scholar

Jarzębowska Gabriela (2019) Czystka gatunkowa. Tępienie szczurów jako praktyka kulturowa. Praca doktorska napisana pod kierunkiem Ewy Domańskiej i Andrzeja Elżanowskiego na Wydziale Artes Liberales Universytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Jerolmack Colin (2013) The global pigeon. Chicago, London: The University of Chicago Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226001920.001.0001

Konecki Krzysztof (2005) Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2008) Touching and gesture exchange as an element of emotional bond construction. Application of visual sociology in the research on interaction between humans and animals. „Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 9, no. 3, Art. 33.
Google Scholar

Konecki Krzysztof, Pawłowska Beata (2013) W stronę socjologii emocji. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 9, nr 2, s. 6–9.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.2.01

Lakoff George, Johnson Mark (2010) Metafory w naszym życiu. Przełożył Tomasz Krzeszowski. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar

Leszczyńska Katarzyna, Skowronek Katarzyna (2010) Socjologia języka / socjolingwistyka a społeczna analiza dyskursu. Perspektywa socjologa i językoznawcy. „Socjolingwistyka”, t. 24, s. 7–28.
Google Scholar

Mamzer Hanna (2015) Posthumanizm we współczesnych modelach rodzin: zwierzęta jako członkowie rodziny? [w:] Stella Grotowska, Iwona Taranowicz, red., Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, s. 151–176.
Google Scholar

Mamzer Hanna (2017) Oczekiwania wobec lekarzy weterynarii jako odzwierciedlenie przemian świadomości ludzi. „Życie weterynaryjne”, t. 92, nr 6, s. 415–419.
Google Scholar

Marciniak Łukasz (2008) Stawanie się nauczycielem akademickim. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 4, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.4.2

Mason Gloria, Littin Kate (2003) The humanness of rodent pest control. „Animal Welfare”, vol. 12, no. 1, s. 1–37.
Google Scholar

Miller Piotr (2010) Konstruowanie tożsamości ratownika górskiego. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 6, nr 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.6.1.02

Pawliszak Piotr, Rancew-Sikora Dorota (2012) Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskursu(SAD). „Studia Socjologiczne”, t. 1(204), s. 5–18.
Google Scholar

Peggs Kay (2012) Animals and sociology. London: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230377271

Piłat-Borcuch Magdalena (2013) Między tożsamością osobową a postawą społeczną. „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Organizacja i zarządzanie”, t. 65/1897, s. 317–327.
Google Scholar

Scott Marvin, Lyman Stanford (1968) Accounts. „American Sociological Review”, vol. 33, no. 1. s. 46–62.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2092239

Simlat-Żuk Beata (2012) Emocje jako przedmiot badań socjologicznych [w:] Agnieszka Figiel, Łukasz Rogowski, red., W tym szaleństwie jest metoda. Jak można badać społeczeństwo? Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych.
Google Scholar

Słowińska Karolina (2010) Społeczny świat hodowców gołębi pocztowych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 6, nr 3.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.6.3.02

Strauss Anselm (2013) Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości. Przełożyła Agnieszka Hałas. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Sullivan Robert (2005) Rats. Observations on the history and habitat of the city’s most unwanted inhabitants. New York, London: Bloomsbury.
Google Scholar

Sykes Gresham, Matza David (1957) Techniques of neutralization: A theory of delinquency. „American Sociological Review”, vol. 22, no. 6, s. 664–670.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2089195

Zerubavel Eviatar (2006) The elephant in the room. Silence and denial in everyday life. Oxford, New York: Oxford University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195187175.001.0001