Amerykańskie filmy wojenne. Furia Davida Ayera jako mitologizacja wojny i żołnierzy
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.73.02Słowa kluczowe:
wojna, mit, kultura popularna, bohater filmuAbstrakt
Zarówno popkultura, jak i nowoczesne kino hollywoodzkie są przeznaczone głównie do rozrywki. Amerykańskie filmy wojenne nie są wolne od tego imadła. Badacz kultury powinien unikać w takich filmach prób odnajdywania ukrytych symboli, mitów i przebłysków znaczeń z odległej kultury tradycyjnej. Współczesne popularne mitologie nie reprezentują tego samego mitycznego wzorca, o którym pisał Eliade. Kultura popularna składa się z idei na różne tematy, zapożyczeń, cytatów i fragmentów znaczeń, wszystko to splecione razem. Jednak, moim zdaniem, Furia wykracza poza popkulturę i rozrywkę. Istnieją dobre amerykańskie filmy wojenne, które nie są bezmyślnymi zapożyczeniami ani kalkami niedbale sklejonych kawałków popkultury. Można na nie spojrzeć i znaleźć pewne kulturowe tropy i motywy znane specjalistom od nauk humanistycznych, takie jak podróż inicjacyjna, symboliczny język odwiecznych mitów czy archetypowe postacie bohaterów kultury, oczywiście w wersji przekształconej przez kulturę popularną. Celem mojego artykułu jest zatem analiza filmu Davida Ayera z perspektywy badacza kultury, który w tym filmowym dziele poszukuje kulturowych tropów i źródeł mitu bohatera wojennego.
Bibliografia
Anderson T. (2017), Tygrys. Legendarny czołg, transl. G. Siwek, Wydawnictwo RM, Warszawa.
Google Scholar
Caillois R. (1959), Man and the Sacred, transl. M. Barash, The Free Press, Glencoe.
Google Scholar
Cooper B.Y. (1998), Death Traps: The Survival of an American Armored Division in World War II, Presidio Press, Novato.
Google Scholar
Forstner D. (1990), Świat symboliki chrześcijańskiej, transl. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Google Scholar
Gennep A. (2006), Obrzędy przejścia, transl. B. Biały, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar
Ghiglieri M.P. (2001), Ciemna strona człowieka, transl. A. Tanalska-Dulęba, Wydawnictwo CiS, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Google Scholar
Howard M. (2007), Wojna w dziejach Europy, transl. T. Rybowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław.
Google Scholar
Kępiński M. (2006), Mit, symbol, historia, tradycja – Gombrowicza gry z kulturą, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar
Kępiński M. (2012), Podróż w ciemności: kulturowe obrazy wojny, Interdyscyplinarny Zespół Badania Wsi Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kłoskowska A. (1980), Kultura masowa. Krytyka i obrona (2nd edition), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Kowalski P. (1998), Leksykon – znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa–Wrocław.
Google Scholar
Kowalski P. (2002), Odyseje nasze byle jakie: droga, przestrzeń i podróżowanie w kulturze współczesnej, Wydawnictwo ATLA 2, Wrocław.
Google Scholar
Kowalski P. (2004), Popkultura i humaniści: daleki od kompletności remanent spraw, poglądów i mistyfikacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar
Lasch Ch. (2015), Kultura narcyzmu: amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań, transl. G. Ptaszek, A. Skrzypek, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa.
Google Scholar
Littell J. (2009), Suche i wilgotne: krótka wyprawa na terytorium faszysty, transl. M. Kamińska-Maurugeon, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar
Merridale C. (2007), Wojna Iwana: Armia Czerwona 1939–1945, transl. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Google Scholar
Propp W. (1976), Morfologia bajki, transl. W. Wojtyga-Zagórska, Książka i Wiedza, Warszawa.
Google Scholar
Propp W. (2003), Historyczne korzenie bajki magicznej, transl. J. Chmielnik, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Google Scholar
Strinati D. (1998), Wprowadzenie do kultury popularnej, transl. W. Burszta, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Google Scholar
Sulima R. (1985), Folklor i literatura: szkice o kulturze i literaturze współczesnej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Google Scholar
Theweleit K. (2015), Męskie fantazje, transl. M. Falkowski, M. Herer, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Zwoliński A. (2003), Wojna. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Google Scholar
Żygulski K. (1973), Bohater filmowy, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
Google Scholar
https://en.wikipedia.org/wiki/Fury_(2014_film) (accessed 3.04.2018).
Google Scholar
https://en.wikipedia.org/wiki/Lafayette_G._Pool (accessed 11.04.2018).
Google Scholar
https://furymovie.fandom.com/wiki/Fury_Script (accessed 10.08.2019).
Google Scholar
https://www.goodreads.com/work/quotes/81633-ivan-s-war-life-and-death-in-the-red-army-1939-1945 (accessed 9.07.2019).
Google Scholar
https://www.twocentsforcharity.org/about-face (accessed 20.08.2019).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
