Milcząca nieobecność. Uczestnictwo polityczne kobiet na obszarach wiejskich

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.68.02

Słowa kluczowe:

kobiety wiejskie, aktywność polityczna kobiet, władza lokalna, partycypacja publiczna

Abstrakt

Celem podjętej analizy było ustalenie, jak kształtuje się aktywność polityczna mieszkanek wsi, rozumiana jako udział w lokalnych strukturach samorządowych i jednostkach pomocniczych. Poddano weryfikacji hipotezę mówiącą, że prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu w sferze publicznej przez kobiety wiejskie jest niższe w porównaniu z kobietami mieszkającymi w mieście, oraz ustalono najczęstsze bariery utrudniające im partycypację polityczną. Wskazano, że największe znaczenie mają obiektywne czynniki zewnętrzne, tj.: obowiązki rodzinne, patriarchalny model rodziny, niechętne postawy otoczenia wobec kobiet angażujących się w życie publiczne oraz liczne stereotypy. Możliwości działania w sferze publicznej ograniczają także niższe wykształcenie mieszkanek wsi w porównaniu z kobietami z miast oraz, niejednokrotnie, brak przekonania o własnych możliwościach. Rolę istotnych czynników wspierających pełnią natomiast tradycje rodzinne. W prezentowanym artykule, spośród interesujących trendów związanych z partycypacją publiczną kobiet wiejskich, omówiono dwa, zdaniem autorki, najważniejsze. Pierwszym jest systematyczny wzrost udziału kobiet wśród kandydatów oraz radnych gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. Drugim – zwiększenie liczby kobiet w gronie sołtysów. Przeprowadzona analiza pozwoliła stwierdzić, że w porównaniu z innymi poziomami decyzyjnymi to właśnie na najniższym z nich, tj. w radach gmin, a także w jednostkach pomocniczych gmin (sołectwach), gdzie działają sołtysi, występuje najsilniejsza reprezentacja kobiet.

Bibliografia

Auleytner J. (red.) (2007), Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy. SPO RZL 1.6(b). Raport końcowy, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Google Scholar

Brodzińska-Mirowska B. (2009), Kobiety w lokalnej polityce, [w:] J. Marszałek-Kawa (red.), Kobiety w polityce, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Budrowska B., Duch D., Titkow A. (2003), Szklany sufit: bariery i ograniczenia karier polskich kobiet. Raport z badań jakościowych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Cybulska A. (2013), Rządzący i rządzone? Postawy kobiet wobec polityki, Komunikat z badań CBOS, BS/58/2013, Warszawa.
Google Scholar

Dahl R. (1995), Demokracja i jej krytycy, Aletheia, Kraków.
Google Scholar

Ekman J., Amnå E. (2012), Political Participation and Civic Engagement: Towards a new typology, „Human Affairs”, t. 22, s. 283–300.
Google Scholar

Feliksiak M. (2014), Przed wyborami samorządowymi, Komunikat z badań CBOS, BS/150/2014, Warszawa.
Google Scholar

Fuszara M. (2009), Kobiety w polityce dwudziestolecia (1989–2009), [w:] Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989–2009. Raport. Kongres Kobiet Polskich 2009, Warszawa.
Google Scholar

Fuszara M. (2011), Kobiety w samorządach lokalnych: wybory 2010, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Gołębiowska A., Stępień E. (2017), Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich, [w:] A. Gołębiowska, P. B. Zientarski (red.), Sołectwo. Studium prawnoustrojowe, Senat RP, Warszawa, s. 19–35.
Google Scholar

Gwiazda M. (2017), Stosunek do równouprawnienia płci – Polska vs. kraje muzułmańskie, Komunikat z badań CBOS, BS/157/2017, Warszawa.
Google Scholar

Karolczak K. (2010), Aktywność społeczno-polityczna kobiet na szczeblu lokalnym z uwzględnieniem sytuacji w gminie Gostyń po wyborach samorządowych 2010 r., „Refleksje”, nr 4, s. 79–92.
Google Scholar

Kaźmierczak T. (2011), Partycypacja publiczna, [w:] Decydujmy razem. Udział społeczności lokalnych w podejmowaniu decyzji publicznych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 18–20.
Google Scholar

Kijewska B. (2016), Polityka równościowa: przestrzeń instytucjonalna, LIBRON, Kraków.
Google Scholar

Kobiety w Polsce (2007), GUS, Warszawa.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483.
Google Scholar

Kotarski H. (2013), Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój województwa podkarpackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Google Scholar

Kwiatkowski J., Modrzewski P., Płatek D. (2011), Co nam powiedziały wybory samorządowe w 2010 r., w 20 lat od wprowadzenia reformy samorządowej? Sukces? Porażka? Normalność? Raport z badań, Kraków.
Google Scholar

Matczak P., Bondyra K., Isański J., Mączka K., Nosal P., Śliwa P., Wojtkowiak M. (2017), Społeczny potencjał sołectwa, [w:] A. Gołębiowska, P. B. Zientarski (red.), Sołectwo. Studium prawnoustrojowe, Senat RP, Warszawa, s. 85–100.
Google Scholar

Matysiak I. (2014), Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich, Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Matysiak I. (2015), Kobiety rządzą polską wsią? Władza lokalna a płeć, „Wieś i Rolnictwo”, nr 1.2 (166.2).
Google Scholar

O wsi bez uprzedzeń. Raport z badań (2016), Fundacja Przestrzeń Kobiet, Kraków.
Google Scholar

Omyła-Rudzka M. (2010), Kobiety w życiu publicznym, Komunikat z badań CBOS, BS/34/2013, Warszawa.
Google Scholar

Pawłowska A. (1999), Uczestnictwo polityczne, [w:] W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Encyklopedia politologii, Wolters Kluwer, Kraków.
Google Scholar

Pięta-Szawara A. (2017), Efektywność instrumentów polityki równości płci w świetle przepisów Kodeksu wyborczego na przykładzie wyborów lokalnych w województwie podkarpackim w 2014 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, nr 5 (39), s. 241–260.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2017.05.14

Sawicka J. (2009), Sytuacja kobiet wiejskich na rynku pracy i w rolnictwie, [w:] Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989–2009. Raport. Kongres Kobiet Polskich 2009, Warszawa.
Google Scholar

Sawicka J., Skwara A. (2015), Uczestnictwo kobiet wiejskich na rynku pracy i w procesach decyzyjnych, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego”, 15 (XXX), z. 2, s. 117–127.
Google Scholar

Skrzypiński D. (2013), W różnorodności siła? Społeczno-gospodarcza charakterystyka polskich województw, [w:] R. Alberski, M. Cichosz, K. Kobielska (red.), Gra o regiony. Wybory do sejmików województw w 2010 r., Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 35–53.
Google Scholar

Sobkowiak L. (2000), Partycypacja polityczna, [w:] A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Leksykon politologii wraz z aneksem: reforma samorządowa w Polsce, partie, parlament, wybory (1989–2000), Wydawnictwo ATLA 2, Wrocław.
Google Scholar

Starzyk-Durbacz K. (2016), O partycypacji. Podsumowanie badań i analiz dotyczących partycypacji obywatelskiej w Polsce, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Warszawa.
Google Scholar

Ustawa o zmianie ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, Dz.U. z 2011 r., Nr 34, poz. 172.
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2018 r., poz. 994, j.t.
Google Scholar

Ustawa z dnia 16 lipca 1998 roku – ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Dz.U. z 1998 r., Nr 95, poz. 602.
Google Scholar

Wądołowska K. (2010), Parytety prawną gwarancją większego udziału kobiet w polityce, Komunikat z badań CBOS, BS/130/2010, Warszawa.
Google Scholar

Wieś w Polsce 2017: diagnoza i prognoza. Raport z badania – pełna wersja (2017), Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa.
Google Scholar

Zawodowa rola kobiet w społeczeństwie obywatelskim. Wielowymiarowy model dyskryminacji kobiet. Raport z badania (2011), Wojewódzki Urząd Pracy, Szczecin.
Google Scholar

Żukowski A. (2016), Partycypacja wyborcza kobiet – wyzwania i dylematy, http://www.csw.umk.pl/zukowski-partycypacja-wyborcza-kobiet [dostęp 20.12.2016].
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

30-03-2019

Jak cytować

Pięta-Szawara, A. (2019). Milcząca nieobecność. Uczestnictwo polityczne kobiet na obszarach wiejskich. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (68), 17–31. https://doi.org/10.18778/0208-600X.68.02