O zasadności badań nad tożsamością dzielnic miast. Poszukiwanie nowych–starych tożsamości

Stanisław Lisiecki; Jacek Kubera

doi:10.18778/0208-600X.54.09

Autor

Stanisław Lisiecki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Socjologii, Pracownia Socjologii Miasta
Jacek Kubera Instytut Zachodni w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.54.09

Słowa kluczowe:

miasto, dzielnica, tożsamość dzielnicy, identyfikacja z dzielnicą, Poznań

Abstrakt

W artykule dzielnica traktowana jest jako przestrzeń społeczna, która dziś funkcjonuje w obrębie dużego miasta, niegdyś zaś znajdowała się poza nim jako w pewnym stopniu odrębna i autonomiczna całość: wioska, obszar podmiejski, osobne osiedle czy małe miasto leżące przy większym ośrodku. W nawiązaniu do genezy miast, w tekście omówione są wybrane elementy tożsamości dzielnic miejskich. Następnie przedstawia się różne, charakterystyczne dla wybranych szkół w socjologii miasta, sposoby rozumienia i opisywania dzielnicy. Pośród wielu możliwych perspektyw Autorzy za szczególnie przydatną uważają tę, którą nazwać można ujęciem tożsamościowym. Tradycję badań w tym nurcie rozpoczął w Poznaniu Florian Znaniecki, a ich specyficzną cechą jest zwrócenie uwagi na autostereotyp mieszkańców danej przestrzeni oraz na badanie tego autostereotypu w kontekście innych tożsamości (np. narodowych, klasowych, religijnych). Na przykładzie poznańskich dzielnic, takich jak Śródka, Jeżyce, Święty Marcin czy Wilda, w tekście mówi się o zjawiskach kształtujących współcześnie tożsamości dzielnic w mieście.

Bibliografia

Barber B. R. (2014), Gdyby burmistrzowie rządzili światem. Dysfunkcyjne kraje, rozkwitające miasta, tłum. H. Jankowska i K. Makaruk, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, Warszawa.
Google Scholar

Billert A. (2012), Założenia, modele i planowanie polityki rozwoju miasta. Próba konfrontacji dwóch światów jednej Unii Europejskiej, [w:] Derejski K., Kubera J., Lisiecki S., Macyra R. (red.), Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań, s. 21−53.
Google Scholar

Certeau M. de (2011), Duchy miasta, [w:] Certeau M. de, Giard L., Mayol P. (red.), Wynaleźć codzienność. 2: Mieszkać, gotować, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Cichocki R., Podemski K. (1999), Miasto w świadomości swoich mieszkańców, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
Google Scholar

Danielewicz D. (2014), Berlin. Twór bez muru, „Polityka”, wydanie specjalne „Miasta i ludzie”, nr 10.
Google Scholar

Derejski K., Kubera J., Lisiecki S., Macyra R. (2012), Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Spoołecznych UAM, Poznań.
Google Scholar

Derejski K., Kubera J., Lisiecki S., Macyra R. (2014), Nowe życie w mieście? Dylematy rewitalizacji, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań.
Google Scholar

Durkheim É. (1999), O podziale pracy społecznej, tłum. K. Wakar, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Frysztacki K. (1994), Dynamika społeczności lokalnych wobec problemów społecznych, [w:] Machaj I., Styk J. (red.), Stare i nowe struktury społeczne w Polsce. T. 1: Miasto, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 105−111.
Google Scholar

Gołdyka L., Machaj I. (red.) (2007), Enklawy życia społecznego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar

Jałowiecki B. (1968), Osiedle i miasto. Studium socjologiczno-urbanistyczne jednostek mieszkaniowych Wrocławia, Arkady, Warszawa.
Google Scholar

Jałowiecki B. (1980), Człowiek w przestrzeni miasta, Śląski Instytut Naukowy, Katowice.
Google Scholar

Jałowiecki B. (2014), Metropolie rządzą światem, „Polityka”, wydanie specjalne „Miasta i ludzie”, nr 10.
Google Scholar

Kaczmarek J. (2002), Poznań w fotografi i świadomości mieszkańców, „Przegląd Zachodni”, nr 3.
Google Scholar

Karmowska J. (2007), Promocja wewnętrzna w historycznym mieście europejskim jako czynnik kształtujący jakość życia społeczności lokalnej, [w:] Majer A. (red.), Socjologia miasta. Nowe dziedziny badań, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 213−236.
Google Scholar

Kaźmierczak B., Nowak M., Palicki S., Pazder D. (2011), Oceny rewitalizacji. Studium zmian na poznańskiej Śródce, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań.
Google Scholar

Kubicki P. (2010), Nowi Mieszczanie – w poszukiwaniu nowych tożsamości miejskich, [w:] Madurowicz M. (red.), Wartościowanie współczesnej przestrzeni miejskiej, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa, s. 57−65.
Google Scholar

Madurowicz M. (2007), Miejska przestrzeń tożsamości Warszawy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

Majer A. (2010), Socjologia i przestrzeń miejska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Piotrowski W. (1966), Społeczno-przestrzenna struktura m. Łodzi. Studium ekologiczne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków.
Google Scholar

Piotrowski W. (1994), Tożsamość miasta (na przykładzie Łodzi), [w:] Machaj I., Styk J. (red.), Stare i nowe struktury społeczne w Polsce. T. 1: Miasto, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 171−174.
Google Scholar

Pióro Z. (1962), Ekologia społeczna w urbanistyce (na przykładzie badań lubelskich i toruńskich), Arkady, Warszawa.
Google Scholar

Pluta J. (2006a), Studium wrocławskiego autostereotypu, [w:] Żuk P., Pluta J. (red.), My Wrocławianie. Społeczna przestrzeń miasta, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, s. 227−260.
Google Scholar

Pluta J. (2006b), Tożsamość i lokalność. Uwagi o związku wrocławian z przestrzenią miasta, [w:] Żuk P., Pluta J. (red.), My Wrocławianie. Społeczna przestrzeń miasta, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, s. 59−74.
Google Scholar

Rybicki P. (1972), Społeczeństwo miejskie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Simmel G. (2008), Socjologia przestrzeni, [w:] tenże, Pisma socjologiczne, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Google Scholar

Topalov Ch. (2002), Langage, société et divisions urbaines, [w:] Topalov Ch. (ed.), Les divisions de la ville, Éditions de la Maison des Sciences de l’Homme, Paris, s. 375−449.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.editionsmsh.1254

Wallis A. (1990), Socjologia przestrzeni, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Google Scholar

Ziółkowski J. (1960), Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.
Google Scholar

Ziółkowski J. (1965), Urbanizacja, miasto, osiedle. Studia socjologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Znaniecki F. (1931), Miasto w świadomości jego obywateli. Z badań Polskiego Instytutu Socjologicznego nad miastem Poznaniem, Wydawnictwo Polskiego Instytutu Socjologicznego, Poznań.
Google Scholar

Znaniecki F. (1938), Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 1, s. 89−119.
Google Scholar

Znaniecki F., Ziółkowski J. (1984), Czym jest dla Ciebie miasto Poznań? Dwa konkursy: 1928/1964, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Poznań.
Google Scholar