Community Religion and Individualistic Religiousness – Antagonism or a Complementary Approach?

Authors

  • Paweł Prüfer Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Wydział Humanistyczny, Zakład Edukacji image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.48.08

Keywords:

religion, community, individualisation, reflexivity

Abstract

The paper comprises a theoretical outline of the concept of individuality and community in relation to religion as such. With regard to classical and contemporary sociology and, in particular, to the sociology of religion, it depicts religious reality and individual-social activity undertaken for religious motives in an individual and social dimension. An important methodological and epistemological key to the analysis is the perception of sociology in the dimension of its reflectiveness. Religion and religiousness as well a sociologist’s approach to these dimensions of transcendent reality from an individually-socially expressed perspective refers in part to the idea of reflective sociology. The paper points to how the individual and social needs to express a religious need merge and exclude one another. Religion is a reflection of the natural need of self-determination (even if it refers to a higher authority of religious nature) as well as of the need to undertake activity based on the experience of community. In both cases there is a reference to transcendence. The goal of the paper is to delineate a horizon and an idea emerging in its background that community and individuality, despite the difficulty regarding their correlation, complement two realities of religious life rather than comprising two coexistent antagonised worlds. The analysis focuses primarily on the perception of this complementarity within the experience and expression-related forms of identity and modes of expression that constitute and are displayed by an individual and to a lesser extent on the beliefs and forms expressed by social groups and communities.

References

Barthes R. (2012), Światło obrazu. Uwagi o fotografii (fragmenty), [w:] M. B o g u n i a-B o r o w s k a, P. S z t o m p k a (red.), Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 405‒420.
Google Scholar

Beckford J. (2006), Teoria społeczna a religia, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Berger P. L. (1983), Sekularyzacja a problem wiarygodności religii, [w:] F. A d a m s k i (red.), Socjologia religii. Wybór tekstów, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków, s. 374‒385.
Google Scholar

Berger P. L., Luckmann T. (2010), Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Carrier H. (1997), Dizionario della cultura. Per l’analisi culturale e l’inculturazione, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano.
Google Scholar

Dilthey W. (2008), Rozumienie, [w:] P. Ś p i e w a k (red.), Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 97‒123.
Google Scholar

Durkheim É. (2010), Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Durkheim É. (2011a), O podziale pracy społecznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Durkheim É. (2011b), Zasady metody socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Elias N. (2008), Społeczeństwo jednostek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Franciszek (papież) (2013), Lumen fidei. Światło wiary, „Gość Niedzielny”, (dodatek), Katolicka Agencja Informacyjna, 14 lipca.
Google Scholar

Fromm E. (1970), Ucieczka od wolności, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Gallino L. (1993), Sociologia della religione, [w:] L. G a l l i n o (ed.), Dizionario di Sociologia, TEA. I dizionari UTET, Milano, s. 541‒551.
Google Scholar

Giddens A. (2004), Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Glock Ch. Y., Stark R. (1965), Religion and Society in Tension, Rand Mcnally, Chicago.
Google Scholar

Gouldner A. W. (2010), Kryzys zachodniej socjologii, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Kaufmann J.-C. (2004), Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Google Scholar

Maffesoli M. (2012), Rytm życia, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Mariański J. (2010), Religia w społeczeństwie ponowoczesnym, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Google Scholar

Marański J. (2013a), Bricolage, [w:] M. M a r c z e w s k i (red.), Podstawowe pojęcia socjo- logii religii w eksplikacji ks. Janusza Mariańskiego, Polihymnia, Lublin, s. 179‒180.
Google Scholar

Mariański J. (2013b), Kościół katolicki w Polsce w przestrzeni życia publicznego. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Mariański J. (2013c), Wartości i normy moralne w świadomości katolików Diecezji Zielonogór- sko-Gorzowskiej, [w:] E. J a r m o c h, W. Z d a n i e w i c z (red.), Postawy religijno-społeczne mieszkańców Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, Wydawnictwo Diecezji Zielonogórsko- -Gorzowskiej, Warszawa – Zielona Góra, s. 52‒84.
Google Scholar

Parsons T. (2009), System społeczny, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Pawluczuk W. (2000), Religia, [w:] W. K w a ś n i e w i c z i in. (red.), Encyklopedia socjologii, t. 3, O‒R, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 288‒294.
Google Scholar

Prüfer P. (2011), Katolicka nauka społeczna a socjologia. Interdyscyplinarne sprzężenie, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Google Scholar

Prüfer P. (2013), Wyobraźnia, terapia, społeczeństwo. Analiza socjologiczno-etyczna, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Robertson R. (2012), Główne zagadnienia analizy religii, [w:] W. P i w o w a r s k i (red.), Socjologia religii. Antologia tekstów, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków, s. 176‒206.
Google Scholar

Sirboni S. (1999), La religione a scuola e il rispetto delle coscienze, [w:] E. B r o v e d a n i (ed.), La morale sociale. Riposta alle domande più provocatorie, Edizioni San Paolo, Milano, s. 94‒97.
Google Scholar

Stark R., Bainbridge W. B. (2012), Zaangażowanie religijne – ogólny zarys teorii, [przeł. T. Kunz], [w:] W. P i w o w a r s k i (red.), Socjologia religii. Antologia tekstów, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków, s. 122‒150.
Google Scholar

Szacki J. (2004), Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Szacki J. (2005), Indywidualizm i kolektywizm, [w:] W. K w a ś n i e w i c z i in. (red.), Encyklo- pedia socjologii, Suplement, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 84‒91.
Google Scholar

Sztompka P. (2013), Socjologia. Analiza społeczeństwa. Nowe poszerzone wydanie, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Google Scholar

Tönnies F. (2008), Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Turner J. H. (1998), Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Google Scholar

Wach J. (1961), Socjologia religii, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa.
Google Scholar

Weber M. (2010), Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Protestanckie sekty a duch kapitalizmu, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323528135

White S. (2008), Równość, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Google Scholar

Published

2014-03-30

How to Cite

Prüfer, P. (2014). Community Religion and Individualistic Religiousness – Antagonism or a Complementary Approach?. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (48), 117–131. https://doi.org/10.18778/0208-600X.48.08