Dynamika identyfikacyjnych odniesień do zbiorowości etnicznych w świetle wywiadów biograficznych z Łużyczanami

Natalia Niedźwiecka-Iwańczak

doi:10.18778/0208-600X.41.08

Authors

Natalia Niedźwiecka-Iwańczak University of Wrocław

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.41.08

Keywords:

Sorbs, identity, conversion, biography

Abstract

The article is based on the part of sociological research in Saxony and Brandenburg among Sorbs – autochtonous Slavic minority living in Eastern Germany, realized within the framework of a doctoral project. The research was carried using the biographical method (narrativeautobiographical interview precisely). The article focuses on the process of construction of identity – expressed in Sorbian narratives – in which references to ethnic communities (mainly Sorbian and German) transform. Analyzed were fourteen interviews with Sorbs whose origins are in Lower or Upper Lusatia.

Construction of identity by members of national minority insert in a wider context of transformation of identity which occurs nowadays. The contemporary individual, to a large extent themselves, creates their references to social groups and categories. In case of minority members transformations can take place in two directions – as a departure from or a return to one’s own ethnic community. Sometimes the conversion takes more complicated forms of complex identity references, which are filled with various content and sense for the individual.

References

Babiński G. (1997), Pogranicze polsko-ukraińskie. Etniczność – zróżnicowanie religijne, tożsamość, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Babiński G. (1976), Problematyka grup etnicznych we współczesnej socjologii amerykańskiej – próba systematyzacji, „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 117–137.
Google Scholar

Bokszański Z. (1986), Koncepcja tożsamości jednostki w pracach Anselma Straussa, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 89–110.
Google Scholar

Cygański M., Leszczyński R. (1997), Zarys dziejów narodowościowych Łużyczan. Tom II. Lata 1919–1997, Opole: Państwowy Instytut Naukowy–Instytut Śląski.
Google Scholar

Cygański M., Leszczyński R. (2002), Zarys dziejów narodowościowych Łużyczan. Tom I do 1919 roku, Opole: Serbski Institut Budyšin, Państwowy Instytut Naukowy–Instytut Śląski.
Google Scholar

Dołowy-Rybińska N. (2011), Języki i kultury mniejszościowe w Europie: Bretończycy, Łużyczanie, Kaszubi, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323513926

Ela L. (1994), Łużyczanie w świetle statystyki, [w:] Malink J., Völkel M., Siatkowska E., Marciniak S. (red.), Łużyczanie. Słowiański naród w Niemczech, Warszawa: Wydawnictwo Energeia, s. 29–33.
Google Scholar

Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, , Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Goffman E. (2005), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A. Dzierżyńska, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Hałas E. (2007), Konwersja. Perspektywa socjologiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Google Scholar

Helling I.K. (1990), Metoda badań biograficznych, [w:] Włodarek J., Ziółkowski M. (red.), Metoda biograficzna w socjologii, przeł. K. Droździał, J. Włodarek, Warszawa–Poznań: PWN, s. 13–37.
Google Scholar

Jaenecke P. (2003), Religiosität und Spracherhalt bei den katholischen Sorben, Berlin: Weißensee Verlag.
Google Scholar

Kłoskowska A. (1985), Kulturologiczna analiza biograficzna, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 3–29.
Google Scholar

Kłoskowska A. (2005), Kultury narodowe u korzeni, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kwaśniewski K. (1992), Socjologia mniejszości a definicja mniejszości narodowej, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, t. 1, s. 9–61.
Google Scholar

Melchior M. (1990), Społeczna tożsamość jednostki, Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Uniwersytet Warszawski.
Google Scholar

Melchior M. (2004), Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni na „aryjskich papierach”. Analiza doświadczenia biograficznego, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Niedźwiecka N. (2009), Etniczny aspekt tożsamości Łużyczan, Katowice: Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych.
Google Scholar

Niedźwiecka-Iwańczak N. (2011), Stosunek Łużyczan do ojczyzny w świetle badań socjologicznych, „Zeszyty Łużyckie”, nr 45.
Google Scholar

Norberg M. (1996), Sprachwechselprozeß in der Niederlausitz. Soziolinguistische Fallstudie der deutsch-sorbischen Gemeinde Drachhausen/Hochoza, „Acta Universitatis Upsaliensis”.
Google Scholar

Ossowski S. (1984), O ojczyźnie i narodzie, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Paprzycka E. (2008), Kobiety żyjące w pojedynkę. Między wyborem a przymusem, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Piotrowski A. (1998), Ład interakcji. Studia z socjologii interpretatywnej, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek A. (2002), Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Strauss A.L. (2008), Mirrors and Masks. The Search for Identity, New Brunswick–London: Transaction Publishers.
Google Scholar

Synak B. (1998), Kaszubska tożsamość. Ciągłość i zmiana. Studium socjologiczne, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Walde M. (2000), Das katholische Milieu im Umbruch. Untersuchungen am Beispiel der Lausitz und des Eichsfelds, „Lětopis. Časopis za rěč, stawizny a kulturu Łužiskich Serbow”, nr 47, s. 95–119.
Google Scholar

Walde M. (2003), Die Konstituierung des sorbischen katholischen Milieus, [w:] Pech E., Scholze D. (red.), Zwischen Zwang und Beistand. Deutsche Politik gegenüber den Sorben vom Wiener Kongress bis zur Gegenwart, Bautzen: Domowina-Verlag, s. 300–314.
Google Scholar

Walde M. (2004), Demographisch – statistische Betrachtungen im Oberlausitzer Gemeindeverband „Am Klosterwasser”, „Lětopis. Časopis za rěč, stawizny a kulturu Łužiskich Serbow”, nr 51 (1), s. 3–27.
Google Scholar

Walde M. (2010), Wie man seine Sprache hassen lernt. Sozialpsychologische Überlegungen zum deutsch-sorbischen Konfliktverhältnis, Bautzen: Domowina-Verlag.
Google Scholar

Znaniecki F. (1971), Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój, przeł. J. Szacki, Warszawa: PWN.
Google Scholar