Świadomość ryzyka wynikającego z procesu umasowienia szkolnictwa wyższego i sposoby radzenia sobie z nim – perspektywa studencka

Mateusz Rutkowski

doi:10.18778/0208-600X.78.03

Authors

Mateusz Rutkowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Socjologii, ul. Fosa Staromiejska 1A, 87-100 Toruń https://orcid.org/0000-0001-7141-8656

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.78.03

Keywords:

massification, higher education, studies, risk, cultural risk theory

Abstract

One of the key problems of higher education that Poland is currently facing is its massification. Questions about how students function in the face of the disadvantages of the massification of the higher education that affect their lives become important. The most important of them concerns what actions they take to counteract such a state. In order to answer the above questions, a qualitative study was conducted among Polish students from universities and polytechnics, in which the research method was classical free-form interview. After analyzing the research material, there are three activities that students use to prevent risks, and they are in order: gaining additional work experience, continuous training with the help of various courses and acquiring additional qualifications.

References

Antonowicz D. (2015), O nieoczekiwanych konsekwencjach procesu ekspansji szkolnictwa wyższego w Polsce, „Nauka”, nr 4, s. 145–159.
Google Scholar

Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Beck U. (2012), Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, przeł. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Bielska B. (2015), „Magisterkę kupię”. Sprzedawanie i kupowanie prac dyplomowych jako element studenckiej kultury nieuczciwości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar

Buchner-Jeziorska A. (2011), Studia wyższe – bez szans na sukces?!, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 39, s. 17–31.
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (CBOS, KBPN) (2014), Młodzież 2013 http://www.cinn.gov.pl/portal?id=15&res_id=673746 (dostęp: 29.05.2021).
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (CBOS, KBPN) (2016), Młodzież 2016. Prezentacja wybranych wyników badania https://www.cbos.pl/PL/wydarzenia/57_konferencja/Mlodziez_2016_prezentacja_Fundacji_CBOS.pdf (dostęp: 29.05.2021).
Google Scholar

Chorab M. (2016), Funkcjonowanie studentów we współczesnej rzeczywistości uniwersyteckiej, „Pedagogika Szkoły Wyższej”, nr 2, s. 127–142 https://doi.org/10.18276/psw.2016.2-10
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/psw.2016.2-10

Długosz P. (2013), Efekt odwrócenia – przypadek polskiego systemu edukacji, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3(63), s. 89–110.
Google Scholar

Dore R. (1980), The Diploma Disease Revisited, „The IDS Bulletin”, t. 11(2) https://www.ids.ac.uk/files/dmfile/Dore11.2final.pdf (dostęp: 29.05.2021).
Google Scholar

Douglas M. (2007), Czystość i zmaza, przeł. M. Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Douglas M., Wildavsky A. (1983), Risk and culture: an essay on the selection of technological and environmental dangers, University of California Press, Berkeley https://doi.org/10.1525/9780520907393
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/9780520907393

Dziedziczak-Foltyn A. (2009), O reformowaniu szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1989–2009 i towarzyszącej temu debacie publicznej, „Przegląd Socjologiczny”, t. 58(3), s. 51–76.
Google Scholar

Giddens A. (2008), Konsekwencje nowoczesności, przeł. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Giddens A. (2010), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2000), Szkoły wyższe i ich finanse w 1999 r., Warszawa.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2007), Szkoły wyższe i ich finanse w 2006 r., Warszawa.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2014), Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 r., Warszawa.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2017), Szkoły wyższe i ich finanse w 2016 r., Warszawa.
Google Scholar

Godłów-Legiędź J. (2016), Szkolnictwo wyższe w procesie transformacji ustrojowej w Polsce a jakość kształcenia, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. XCVIII, s. 197–219.
Google Scholar

Green F., McIntosh S., Vignoles A. (1999), Overeducation and Skills – Clarifying the Concepts, Centre for Economic Performance, London.
Google Scholar

Gromkowska-Melosik A. (2009), Plagiat. Konteksty edukacyjne i społeczno-kulturowe, „Nauka”, nr 2, s. 61–79.
Google Scholar

Gutkova S. (2012), Wywiad w badaniach jakościowych, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe, t. II, Metody i narzędzia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 111–130.
Google Scholar

Kampka F. (2011), Zaufanie jako sposób ograniczania ryzyka, [w:] K. Stobińska, F. Kampka, W. Połeć (red.), Ryzyko – między kulturą strachu a kalkulowaną niepewnością, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 27–44.
Google Scholar

Klauziński S. (2014), Plastikowi studenci. Zapisują się na studia tylko po legitymację i 50 proc. ulgi http://wyborcza.pl/1,76842,17188288,Plastikowi_studenci__Zapisuja_sie_na_studia_tylko.html (dostęp: 29.05.2021).
Google Scholar

Little W.A. (1997), The Diploma Disease twenty years on: an introduction, „Assessment in Education: Principles, Policy & Practice”, t. 4(1), s. 5–22 https://doi.org/10.1080/0969594970040101
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/0969594970040101

McCabe D.L., Treviño L.K., Butterfield K.D. (2001), Cheating in Academic Institutions: A Decade of Research, „Ethics & Behavior”, t. 11(3), s. 219–232 https://doi.org/10.1207/S15327019EB1103_2
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1207/S15327019EB1103_2

Michalak J. (2004), Refleksje nad pojęciem ryzyka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, t. LXVI(1), s. 119–131.
Google Scholar

Misztal B. (2000), Prywatyzacja wyższego wykształcenia w Polsce. Wyzwania w świetle transformacji systemowej, [w:] B. Misztal (red.), Prywatyzacja szkolnictwa wyższego w Polsce. Wyzwania w świetle transformacji systemowej, Universitas, Kraków, s. 15–39.
Google Scholar

Pietrzyk M. (2014), Na krakowskich uniwersytetach przybywa plastikowych studentów http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3624574,na-krakowskichuniwersytetach-przybywaplastikowych-studentow,id,t.html (dostęp: 29.05.2021).
Google Scholar

Rozmus A., Kurek-Ochmańska O. (2015), Dynamika szkolnictwa wyższego w okresie transformacji, [w:] M.S. Szczepański, K. Szafraniec, A. Śliz (red.), Szkolnictwo wyższe, uniwersytet, kształcenie akademickie w obliczu koniecznej zmiany, Komitet Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, s. 41–61.
Google Scholar

Stobińska K. (2011), Społeczny kontekst i percepcja ryzyka, [w:] K. Stobińska, F. Kampka, W. Połeć (red.), Ryzyko – między kulturą strachu a kalkulowaną niepewnością, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 9–26.
Google Scholar

Tansey J., Rayner S. (2009), Cultural Theory and Risk, [w:] L.R. Heath, H.D. O’Hair (red.), Handbook of Risk and Crisis Communication, Routledge, New York.
Google Scholar

Thieme J.K. (2009), Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska – Europa – USA, Difin, Warszawa.
Google Scholar

Wei T., Chesnut S.R., Barnard-Brak L., Schmidt M. (2014), University Students’ Perceptions of Academic Cheating: Triangulating Quantitative and Qualitative Findings, „Journal of Academic Ethics”, t. 12(4), s. 287–298 https://doi.org/10.1007/s10805-014-9219-x
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10805-014-9219-x

Wypler W. (2014), Oszukiwanie podczas sprawdzianów wiedzy a samoocena i tendencja do usprawiedliwiania zachowania u studentów, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja”, t. 24, s. 109–141.
Google Scholar