Zaniedbane dzieciństwo i inicjacja przestępcza w biografiach byłych więźniów

Autor

  • Andrzej Kacprzak PhD, Department of Applied Sociology and Social Work, Faculty of Economics and Sociology, University of Lodz, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0002-5474-2662

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.05

Słowa kluczowe:

inicjacja przestępcza, byli więźniowie, zaniedbane dzieciństwo, wykluczenie społeczne, metoda biograficzna, wywiad narracyjny

Abstrakt

Socjologiczne analizy etiologii zachowań przestępczych wyróżniają szereg czynników kryminogennych, wśród których szczególne znaczenie przypisuje się środowiskowemu kontekstowi funkcjonowania jednostki. Inicjacja aktywności przestępczej ma najczęściej miejsce w okresie wczesnej młodości. Stąd też badacze problematyki zwracają uwagę na relacje społeczne jednostki w środowiskach socjalizujących. Jednocześnie badania i analizy życiorysów przestępców wskazują, że znaczna część z nich rekrutuje się ze środowisk doświadczających silnej marginalizacji w wielu ważnych aspektach funkcjonowania w społeczeństwie, dostarczając tym samym kolejnych argumentów na rzecz związków między wykluczeniem społecznym i przestępczością. Celem artykułu jest charakterystyka środowiskowych uwarunkowań wejścia na drogę konfliktu z prawem w biografiach przestępców. Autor odwołuje się do materiału empirycznego zebranego w toku badań własnych – wywiadów narracyjnych ze skazanymi oraz byłymi więźniami.

Bibliografia

Balińska K. (1986), Wpływ środowiska rodzinnego na przestępczość nieletnich, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Google Scholar

Biel K. (2011), Przestępczość dzieci. Wczesne czynniki ryzyka i wskazówki dla skutecznej profilaktyki, [in:] K. Biel, J. Kusztal (eds.), Dziecko zagrożone wykluczeniem. Elementy diagnozy, działania profilaktyczne i pomocowe, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Google Scholar

Błachut J., Gaberle A., Krajewski K. (2004), Kryminologia, Arche s.c., Gdańsk.
Google Scholar

Borzycki M., Baldry E. (2003), Promoting Integration: The Provision of Prisoner Post – Release services, “Trends & Issues in Crime and Criminal Justice”, no. 262.
Google Scholar

Bradley T. (2005), Social Exclusion, [in:] E. McLaughlin, J. Muncie (eds.), The SAGE Dictionary of Criminology, SAGE Publications, London.
Google Scholar

Brownfield D., Sorenson A.M. (1994), Sibship Size and Sibling Delinquency, “Deviant Behavior: An Interdisciplinary Journal”, no. 15(1).
Google Scholar

Farrington D. (2005), Childhood Risk Factors and Risk-focused Prevention, [in:] M. Maguire, R. Morgan, R. Reiner (eds.), The Oxford Handbook of Criminology, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar

Farrington D. (2010a), Life Course and Developmental Theories in Criminology, [in:] E. McLaughlin, T. Newburn, The SAGE Handbook of Criminological Theory, SAGE Publications, London.
Google Scholar

Farrington D. (2010b), Family Influences on Delinquency, [in:] D.W. Springer, A.R. Roberts (eds.), Juvenile Justice and Delinquency, Jones and Bartlett, Sudbury, MA.
Google Scholar

Glaze L., Maruschak L. (2008), Parents in Prison and Their Minor Children, Bureau of Justice, Statistics Washington, D.C.
Google Scholar

Helling I. (1990), Metoda badań biograficznych, [in:] J. Włodarek, M. Ziółkowski (eds.), Metoda biograficzna w socjologii, PWN, Warszawa–Poznań.Hirschi T. (1969), Causes of Delinquency, The University of California Press, Berkeley.
Google Scholar

Hołyst B. (2009), Kryminologia, Lexis Nexis, Warszawa.
Google Scholar

Kacprzak A. (2012), Wizerunek mężczyzny w biografiach byłych więźniów, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, no. 39: Społeczne konteksty i dylematy realizacji ról płciowych.
Google Scholar

Kaźmierska K. (2004), Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych, “Przegląd Socjologiczny”, no. 1.
Google Scholar

Kaźmierska K. (2012), Metoda biograficzna – problemy teoretyczno-metodologiczne. Wprowadzenie, [in:] K. Kaźmierska (ed.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Kiliszek E. (2013), Czynniki ryzyka sprzyjające niedostosowaniu społecznemu i przestępczości nieletnich, “Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja”, vol. 21, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Warszawa.
Google Scholar

Killengrey H. (2009), To What Extent Do Criminal Biographies Add to Our Understanding of Criminality?, “Internet Journal of Criminology”.
Google Scholar

Laub J.H., Sampson R.J. (2002), Desistance from Crime over the Life Course, [in:] J.T. Mortimer, M.J. Shanahan (eds.), Handbook of the Life Course, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York.
Google Scholar

Laub J.H., Sampson R.J. (2003), Shared Beginnings, Divergent Lives. Delinquent boys to age 70, Harvard University Press, Cambridge.
Google Scholar

Matza D. (1964), Delinquency and Drift, John Wiley & Sons, New York.
Google Scholar

Maxfield M., Widom C. (1996), The Cycle of Violence. Revisited 6 years later, “Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine”, no. 150(4).
Google Scholar

Merton R.K. (2002), Teoria społeczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Michel M. (2016), Gry uliczne a wykluczenie społeczne w przestrzeni miejskiej. Perspektywa resocjalizacyjna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Nowak A., Wysocka E. (2001), Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie, Wydawnictwo Naukowe “Śląsk”, Katowice.
Google Scholar

Nóżka M. (2012), Kategoria “zaniedbania” w kontekście teorii i wyników badań nad zjawiskiem dzieci ulicy, [in:] W. Warzywoda-Kruszyńska (ed.), Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Reiman J. (1999), The Rich (Still) Get Richer… Understanding Ideology, Outrage and Economic Bias, “The Critical Criminologist”, vol. 9, no. 2.
Google Scholar

Reiman J. (2001), The Rich Get Richer and the Poor Get Prison: Ideology, Class, and Criminal Justice, 6th edition, Pearson/Allyn and Bacon, Boston.
Google Scholar

Rek-Woźniak M. (2016), Młodzi dorośli. Wzory ruchliwości społecznej w okresie transformacji systemowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Sampson R.J., Laub J.H. (1993), Crime in the Making. Pathways and Turning Points through Life, Harvard University Press, Cambridge.
Google Scholar

Schütze F. (2012), Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, [in:] K. Kaźmierska (ed.), Metoda biograficzna w socjologii, NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Seale C. (1999), Quality of Qualitative Research, SAGE Publications, London.
Google Scholar

Social Exclusion Unit (2002), Reducing Re-offending by Ex-prisoners. Report by the Social Exclusion Unit, Office of the Deputy Prime Minister, London.
Google Scholar

Stępniak P. (2001), Pomiędzy resocjalizacją a pracą socjalną. Dylematy współczesnej penitencjarystyki, [in:] B. Hołyst, W. Ambrozik, P. Stępniak (eds.), Więziennictwo. Nowe wyzwania, Centralny Zarząd Służby Więziennej, Warszawa–Poznań–Kalisz.
Google Scholar

Sykes G., Matza D. (1957), Techniques of Neutralization: A theory of delinquency, “American Sociological Review”, no. 22 (December).
Google Scholar

Szymanowska A. (2003), Więzienie i co dalej?, Wydawnictwo Akademickie “Żak”, Warszawa.
Google Scholar

Wacquant L. (2009a), Punishing the Poor. The neoliberal government of social insecurity, Duke University Press.
Google Scholar

Wacquant L. (2009b), Więzienia nędzy, Wydawnictwo Książka i Prasa, Warszawa.
Google Scholar

Warzywoda-Kruszyńska W. (2012), Wprowadzenie, [in:] W. Warzywoda-Kruszyńska (ed.), Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Warzywoda-Kruszyńska W., Golczyńska-Grondas A. (2010), Wzmocnić szanse i osłabić transmisję biedy wśród mieszkańców miast województwa łódzkiego – WZLOT (Raport końcowy i rekomendacje), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Warzywoda-Kruszyńska W., Rokicka E., Woźniak W., Rek M., Drabowicz T., Kustosz M. (2005), Research on Intergenerational Transmission of Inequalities and Policy Responses in Poland, retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/267643323_Research_on_intergenerational_transmission_of_inequalities_and_policy_responses_in_Poland (accessed 1.08.2019).
Google Scholar

West D., Farrington D. (1973), Who Becomes Delinquent?, Heinemann, London.
Google Scholar

Żabczyńska E. (1974), Przestępczość dzieci a szkoła i dom, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Google Scholar

Opublikowane

2019-12-30

Jak cytować

Kacprzak, A. (2019). Zaniedbane dzieciństwo i inicjacja przestępcza w biografiach byłych więźniów. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (71), 51–66. https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.05