Pytania o rzecznictwo wobec niepełnosprawnych i problemu niepełnosprawności – koncepcje i działania w perspektywie interdyscyplinarnej

Mariola Racław; Dobroniega Trawkowska

doi:10.18778/0208-600X.60.02

Autor

Mariola Racław Uniwersytet Warszawski, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Zakład Profilaktycznych Funkcji Polityki Społecznej
Dobroniega Trawkowska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii, Zakład Badań Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.02

Słowa kluczowe:

rzecznictwo, reprezentacja, osoby niepełnosprawne, polityka społeczna, praca socjalna

Abstrakt

W artykule podjęto zagadnienia rzecznictwa i jego interpretacji w naukach społecznych (socjologia, polityka społeczna, praca socjalna). Zidentyfikowano napięcia w obszarze rzecznictwa w odniesieniu do osób niepełnosprawnych oraz problemu niepełnosprawności związane ze zmianą paradygmatu definiowania niepełnosprawności (w kierunku modelu społecznego) i w obliczu możliwych subpolityk (polityka równości, polityka różnorodności). Procesy te mają swoje konsekwencje dla poszczególnych grup zawodowych, w tym pracowników socjalnych, a także dla kondycji pracy socjalnej. W działania zawodowe przedstawicieli służb społecznych (w pracę socjalną) wpisane jest profesjonalne rzecznictwo na rzecz grup słabszych (w tym wypadku – osób niepełnosprawnych). W zakończeniu tekstu postawiono pytania o model rzecznictwa osób niepełnosprawnych i wobec problemu niepełnosprawności zalecany w profesjonalnych działaniach zawodowych „pomagaczy” (helping professions) w obliczu zmian paradygmatów definiowania niepełnosprawności.

Bibliografia

Aspis S . (2008), Self-advocacy for people with learning difficulties, [w:] B. Bytheway , V. Bacigalupo , J . Bornat , J . Johnson , S . Spurr (eds.), Understanding Care, Welfare and Community. A Reader, Routledge, London–New York, s. 255–262.
Google Scholar

Bąbska B . (2012), Organizowanie społeczności lokalnych wehikułem zmiany w społecznościach lokalnych, [w:] M . Mendel , B . Skrzypczak (red.), Organizowanie społeczności lokalnych. Wspólnoty. Zmiany, Prace Laboratorium Innowacji Społecznej 5, Instytut Spraw Publicznych, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa, s. 153–181.
Google Scholar

Bąbska B . , Rymsza M . (2014), Organizowanie społeczności lokalnych – metodyka pracy środowiskowej, Instytut Spraw Publicznych, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa.
Google Scholar

Beckett Ch. (2010), Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej, przekł. M. Jasiński, B. Maliszewska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Google Scholar

Dubois B., Miley K. K. (1996), Praca socjalna. Zawód, który dodaje sił, tłum. K. Czekaj, t. 1, BPS, Interart, Warszawa.
Google Scholar

Gąciarz B. (2014), Integracja osób niepełnosprawnych jako wyzwanie dla nauki i praktyki społecznej. Wprowadzenie, „Studia Socjologiczne”, nr 2 (213), s. 7–14.
Google Scholar

Gąciarz B., Piróg T. (2014), Od państwa opiekuńczego do opiekuńczego społeczeństwa. Dylematy wokół partycypacji obywateli na przykładzie polityki społecznej wobec niepełnosprawności, „Studia Socjologiczne”, nr 2 (213), s. 85–106.
Google Scholar

Grey M., Webb S. A. (2012), Praca socjalna. Teorie i metody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Grinnell R. M., Kyte N. S., Bostwick G. J. (1981), Environmentall modification, [w:] A. N. Maluccio (ed.), Promoting Competence in Clients: A New/Old Approach to Social Work Practice, The Free Press, New York, s. 152–184.
Google Scholar

Kaszyński H. (2013), Praca socjalna z osobami chorującymi psychicznie. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Kawczyńska-Butrym Z. (1996), Niepełnosprawność – specyfika pomocy społecznej, BPS, Wydawnictwo Interart, Warszawa.
Google Scholar

Kawczyńska-Butrym Z. (2008), Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość, Wydawnictwo Makmed, Lublin.
Google Scholar

Kaźmierczak T . (2011), Pracownicy socjalni wobec nowych ról zawodowych, [w:] M . Rymsza (red.), Czy podejście aktywizujące ma szansę? Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce 20 lat po reformie systemu pomocy społecznej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 143–165.
Google Scholar

Kowalik S . (1996), Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, BPS, Wydawnictwo Interart, Warszawa.
Google Scholar

Kumaniecka-Wiśniewska A . (2016), Polityka równych szans wobec osób niepełnosprawnych intelektualnie a przemoc symboliczna, referat wygłoszony podczas 16. Zjazdu Socjologicznego w Gdańsku [wystąpienie niepublikowane].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.03

Lane H . (1996), Maska dobroczynności. Deprecjacja społeczności głuchych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Google Scholar

Lister R . ( 2007), Bieda, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Google Scholar

Loseke D. R. (2003), Thinking about Social Problems. An Introduction to Constructionist Perspectives, Transaction Publishers, New Brunswick NJ, za: L. Miś (2007), Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Łuczyńska M. (2013), Pracownicy socjalni w procesie profesjonalizacji, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Miś L. (2008), Konstruktywizm/konstrukcjonizm w socjologii, pracy socjalnej i psychoterapii, „Zeszyty Pracy Socjalnej”, nr 14 (zeszyt pod red. L. Misia, Praca socjalna skoncentrowana na rozwiązaniach. Na dwudziestolecie studiów o specjalności praca socjalna w Uniwersytecie Jagiellońskim), s. 27–47.
Google Scholar

Otrębski W., Konefał K., Mariańczyk K., Kulik M. M., (2011), Wspieranie rodziny z niepełnosprawnym dzieckiem wyzwaniem dla pracy socjalnej. Badania rodzin z niepełnosprawnymi dziećmi w województwie lubelskim, Wyd. Europerspektywa Beata Romejko, Lublin.
Google Scholar

Pakólska A. (2010), Dobre praktyki z realizacji usługi asystenta osoby niepełnosprawnej na przykładzie działań podejmowanych w Gdyni, [w:] A. Żukiewicz (red.), Asystent osoby niepełnosprawnej. Nowy zawód i nowa usługa systemu pomocy społecznej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Google Scholar

Phillips J . ( 2009), Troska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Google Scholar

Rajner A. (2004), Wprowadzenie w tematykę rzecznictwa osób z autyzmem w Polsce, [w:] A. Rajner, J. Wygnańska, Rzecznictwo. Jak skutecznie zabiegać o realizację praw osób z autyzmem i innymi całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, Fundacja SYNAPIS, Warszawa.
Google Scholar

Runciman D., Brito Vieira M. (2011), Reprezentacja, przeł. K. Sosnowska. Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Google Scholar

Rymsza M . (red.) (2011), Czy podejście aktywizujące ma szansę? Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce 20 lat po reformie systemu pomocy społecznej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Rymsza M . (red.) (2012), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Sabotier P. A., Weible Ch. M. (2007), The advocacy coalition framework innovations and clarifications, [w:] P. A. Sabotier (ed.), Theories of the Policy Process, Westview Press, New York.
Google Scholar

Szarfenberg R . (2009), Mapa pojęciowa polityki społecznej, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/tps/zaoczne/zaoczne02_w2.pdf [dostęp: 31.12.2016].
Google Scholar

Woźniak Z. (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst medycznego problemu, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa 2008.
Google Scholar

Wygnańska J. (2006), Rzecznictwo organizacji pozarządowych, „Trzeci Sektor. Rzecznictwo i lobbing organizacji pozarządowych”, nr 6, s. 19–25.
Google Scholar

Zakrzewska-Manterys E. (2015), Polityka zatrudnienia osób niepełnosprawnych intelektualnie, [w:] E. Giermanowska, M. Racław, M. Rymsza (red.), Kwestia społeczna u progu XXI wieku. Księga jubileuszowa dla Profesor Józefiny Hrynkiewicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 153–170.
Google Scholar

Zakrzewska-Manterys E. (2016), Ogólnopolskie forum warsztatów terapii zajęciowej – anatomia rodzącego się ruchu społecznego, referat wygłoszony podczas 16. Zjazdu Socjologicznego w Gdańsku [wystąpienie niepublikowane].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.04

Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, Dz. U. 2005, nr 169, poz. 1414.
Google Scholar

Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, Dz. U. 2016, poz. 1860.
Google Scholar