Między strategią a przypadkiem – postrzeganie karier przez młodych pracowników

Autor

  • Aleksandra Piekarska Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.61.03

Słowa kluczowe:

kariera zawodowa, młodzież, młodzi dorośli, zarządzanie karierą, planowanie kariery

Abstrakt

W artykule autorka podejmuje rozważania dotyczące roli karier nieliniowych w początkowym okresie życia zawodowego człowieka. Kariery nieliniowe nie przebiegają systematycznie i w jednolitych sferach działalności zawodowej, ich przebieg nie jest więc łatwy do przewidzenia. Tego typu kariery wpisują się w przestrzeń współczesnego globalnego rynku pracy i stanowią rozwiązania pozwalające na dostosowywanie się do płynnej rzeczywistości. Podstawowe zagadnienia stawiane przez autorkę dotyczą tego, czy realizowane kariery nieliniowe przez młodzież i młodych dorosłych: 1) są postrzegane jako sposób na eksplorację; 2) są wykorzystywane do budowania portfela doświadczeń zawodowych przez młodych ludzi; 3) na ile są świadomie planowane, a na ile są wynikiem przypadku lub przymusu ekonomicznego; 4) jaki jest stosunek młodych ludzi do nieliniowego charakteru kariery, czy tego rodzaju ścieżka zawodowa jest uznawana jako zwiększająca szanse na rynku pracy, czy wręcz przeciwnie. Rozważania literaturowe zamieszczone w pierwszej części artykułu zostały wsparte wynikami badań ankietowych przeprowadzonych wśród 162 studentów studiów niestacjonarnych. Punktem wyjścia prezentowanych badań są wyniki wcześniejszych analiz eksploracyjnych, które pozwoliły na wyodrębnienie dwóch głównych modeli karier nieliniowych. Wyodrębnione modele są wykorzystane w badaniach prezentowanych w artykule do określenia typów karier respondentów oraz ich oceny przez badanych pod względem między innymi przydatności na rynku pracy. Przebieg karier respondentów jest analizowany także pod kątem intencjonalności podejmowanych działań związanych z pracą w kontekście zarządzania własną karierą.

Bibliografia

Balcerowicz-Szkutnik M. (2015), Wpływ procesów globalizacyjnych na kondycję rynku pracy w wybranych państwach UE, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Google Scholar

Bańka A. (2007), Globalizacja pracy i kariery a procesy identyfikacji społecznej i indywidualnej, [w:] M. Górnik-Durose, B. Kożusznik (red.), Perspektywy psychologii pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Barańska M. (2016), Wolontariat w planowaniu kariery, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Google Scholar

Bauman Z. (2006), Płynna nowoczesność, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Bohdziewicz P. (2010), Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, IPiSS, nr 3–4.
Google Scholar

Brynjolfsson E., McAfee A. (2015), Wyścig z maszynami, Kurhaus Publishing, Warszawa.
Google Scholar

Cybal-Michalska A. (2014), Młodzież akademicka a kariera zawodowa, Impuls, Kraków.
Google Scholar

Domecka M., Mrozowicki A. (2008), Robotnicy i ludzie biznesu. Wzory karier zawodowych a zmiana społeczna w Polsce, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. IV, nr 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.4.1.06

Drucker P. F. (2000), Zarządzanie w XXI wieku, Muza S.A., Warszawa.
Google Scholar

Erikson E. H. (2004), Tożsamość a cykl życia, Zysk i S-ka, Poznań.
Google Scholar

Grycuk A. (2013), Najważniejsze tendencje na rynku pracy w krajach rozwiniętych, „Studia BAS”, nr 4 (36).
Google Scholar

Gurba E. (2003), Wczesna dorosłość, [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, PWN, Warszawa.
Google Scholar

GUS (2017), Aktywność ekonomiczna ludności III kwartał 2016, Warszawa.
Google Scholar

Jakimiuk B. (2016), Proces budowania kariery zawodowej, [w:] D. Kukla, W. Duda (red.), Poradnictwo zawodowe. Rozwój zawodowy w ujęciu przekrojowym, Difin, Warszawa.
Google Scholar

Jelonek M. (2015), Młodzi na rynku pracy. Polityka publiczna wobec wyzwań związanych z poprawą sytuacji zawodowej osób młodych, [w:] J. Górniak, Polski rynek pracy. Wyzwania i kierunki działań. Na podstawie badań Bilansu Kapitału Ludzkiego 2010–2015, Wydawnictwo Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Krause E. (2012), Rozwój kariery zawodowej studentów. Kontekst i dokonania, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Google Scholar

Kwiatkowski S. (2001), Bogactwo z wiedzy, [w:] A. Kukliński (red.), Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwanie dla Polski XXI w., KBN, Warszawa.
Google Scholar

Leszkowicz-Baczyński J. (2017), Systemowe wymogi, indywidualne koszty. Praca poza formalnym zatrudnieniem absolwentów Uniwersytetu Zielonogórskiego, [w:] E. Kolasińska, J. Róg-Ilnicka, A. Mrozowicki (red.), Praca w XXI wieku. Wymiary formalne i nieformalne, Katedra, Gdańsk.
Google Scholar

Mądrzycki T. (2002), Osobowość jako system tworzący i realizujący plany, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Google Scholar

Piekarska A. (2008), Nowe strategie zawodowe – charakterystyka karier nieliniowych, [w:] A. Stankiewicz-Mróz, J. Lendzion (red.), Wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi w sytuacji przemian na rynku pracy, Media Press, Łódź.
Google Scholar

Piorunek M. (2016), Refleksje o (nie)planowaniu biografii zawodowej, [w:] V. Drabik-Podgórna, M. Podgórny (red.), Zawód czy kompetencje? Wymagania rynku pracy a wspieranie rozwoju kariery, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Prokurat S. (2016), Praca 2.0. Nie ukryjesz się przed rewolucją rynku pracy, Helion, Gliwice.
Google Scholar

Słomczyński K. (2007), Wprowadzenie. Kariera i sukces jako przedmiot badań socjologicznych, [w:] K. M. Słomczyński (red.), Kariera i sukces, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, IFiS PAN, Zielona Góra–Warszawa.
Google Scholar

Stachowiak J. (2014), O koncepcji nowego ducha kapitalizmu w ujęciu Luca Boltanskiego i Ève Chiapello, „Przegląd Socjologiczny”, T. 63 (LXIII), nr 4.
Google Scholar

Rifkin J. (2003), Wiek dostępu. Nowa kultura kapitalizmu, w której płaci się za każdą chwilę życia, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Google Scholar

Rokicka E. (1995), Wzory karier kierowniczych w gospodarce państwowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Skórska A. (2016), Rynek pracy. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
Google Scholar

Stolarska M. (1998), Inżynier – Menedżer. Zawód, system kształcenia, kariera zawodowa (Studium porównawcze w Polsce i Francji), Politechnika Łódzka, „Zeszyty Naukowe”, nr 805, Rozprawy Naukowe, z. 253.
Google Scholar

Suchar M. (2010), Modele karier. Przewidywanie kolejnego kroku, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar

Szaban J. (2016), Rynek pracy w Polsce i w Unii Europejskiej, Difin, Warszawa.
Google Scholar

Sztompka P. (2016), Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Znak, Kraków.
Google Scholar

Turska E. (2014), Kapitał kariery ludzi młodych. Uwarunkowania i konsekwencje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Walczak-Duraj D. (2011), Procesy przewartościowania prac. Główne uwarunkowania i tendencje, [w:] D. Walczak-Duraj (red.), Przemiany pracy, postaw i ról zawodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Zacher L. (2008), Ambiwalentność rozwoju. Od społeczeństwa przemysłowego do informacyjnego, [w:] A. Siwik, L. Haber (red.) Od robotnika do internauty. W kierunku społeczeństwa informacyjnego, Wydawnictwo AGH, Kraków.
Google Scholar

Zając M. (2015), Zarządzanie rozwojem zawodowym oraz własną karierą wobec wyzwań rynku pracy, [w:] W. Duda, D. Kukla (red.), Współczesne uwarunkowania rynku pracy, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2017-06-30

Jak cytować

Piekarska, A. (2017). Między strategią a przypadkiem – postrzeganie karier przez młodych pracowników. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (61), 43–60. https://doi.org/10.18778/0208-600X.61.03